E-dowód to dokument tożsamości i narzędzie komunikacji – przypominamy, jak go uzyskać

Dowód osobisty potwierdza tożsamość w banku lub urzędzie, także obywatelstwo i pozwala wyjechać do wielu krajów bez paszportu. Dodatkowo nowy, z warstwą elektroniczną, pozwala załatwić sprawy w urzędzie dzięki możliwości złożenia podpisu elektronicznego. Wyrobienie dowodu jest bezpłatne.

Co to jest dowód osobisty?

Dowód osobisty to dokument, który potwierdza tożsamość i dane osobowe np. w banku lub urzędzie, potwierdza polskie obywatelstwo na przykład za granicą, pozwala wyjechać za granicę bez paszportu między innymi do krajów strefy Schengen i krajów, które honorują dowód osobisty jako dokument podróży, na przykład Albania i Czarnogóra.

E-dowód - czyli dowód osobisty wydany po 4 marca 2019 roku - służy dodatkowo do elektronicznej komunikacji z administracją publiczną i innymi podmiotami. Pozwala między innymi zalogować się do portali administracji publicznej, na przykład ePUAP, elektronicznie podpisać dokumenty podpisem osobistym czy korzystać z automatycznych bramek granicznych na przykład na lotniskach.

Czytaj w LEX: Warstwa elektroniczna dowodu osobistego >

Zgubiony dowód osobisty

Złożyć trzeba wniosek o dowód osobisty jak najszybciej, jeśli:

• ma się ukończone 18 lat,
• zmieniły się dane osobowe w obecnym dowodzie, na przykład nazwisko,
• zmienił się wygląd, na przykład po operacji plastycznej, co utrudnia albo uniemożliwia rozpoznanie,
• obecny dowód zagubił się, został zniszczony lub skradziony,
• certyfikaty w dowodzie zostały unieważnione.

Jeśli obecny dowód osobisty traci ważność, trzeba złożyć wniosek co najmniej 30 dni przed upływem terminu ważności.

Sprawdź w LEX: Jak właściwie ma postąpić biuro rzeczy znalezionych, gdy ktoś przynosi znaleziony dowód osobisty?  >

Dowód osobisty musi mieć każdy pełnoletni obywatel, który mieszka w Polsce, może mieć osoba, która nie ma jeszcze 18 lat, na przykład jeśli chce podróżować za granicę do krajów, w których nie jest wymagany paszport. W e-dowodzie są następujące dane o właścicielu: imię lub imiona i nazwisko, nazwisko rodowe,  imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, zdjęcie, numer PESEL, obywatelstwo. Dla osób w wieku od 5 lat jest ważny przez 10 lat, dla młodszych – 5 lat. Wyrobienie dowodu jest bezpłatne.

Wniosek o dowód można złożyć przez internet, w urzędzie i poza urzędem.

Sprawdź w LEX: W jaki sposób podlega unieważnieniu książeczkowy dowód osobisty?  >

Jak złożyć wniosek o wydanie dowodu dla osoby dorosłej przez internet?

Do złożenia wniosku o dowód przez internet potrzebne jest posiadanie profilu zaufanego (eGO) lub już posiadanie e-dowodu, dzięki którym można potwierdzić tożsamość. Informacje, jak założyć profil zaufany lub jak korzystać z e-dowodu. W celu zalogowania się e-dowodem, niezbędne jest założenie skrzynki ePUAP, która służy do komunikacji z urzędem. Informacje, jak założyć konto ePUAP.

Aby złożyć wniosek przez internet, po założeniu wymienionych narzędzi, należy przygotować login z hasłem do profilu zaufanego i telefon komórkowy lub podpis kwalifikowany albo e-dowód oraz zdjęcie w formie elektronicznej.

Przy składaniu wniosku po kradzieży tożsamości trzeba ponadto mieć potwierdzenie w formie dokumentu elektronicznego o zawiadomieniu policji czy prokuratury o podejrzeniu nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych albo decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych stwierdzającą ich naruszenie.

Na stronie gov.pl należy kliknąć przycisk złóż wniosek, wybrać sposób logowania i powód ubiegania się o dowód. Trzeba wybrać dowolny urząd do odbioru dowodu i zaznaczyć, czy chcesz mieć podpis osobisty i dołączyć zdjęcie.

Czas oczekiwania to maksymalnie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Można w internecie sprawdzić, czy dowód osobisty jest gotowy. Dowód odbiera się we wskazanym we wniosku przez siebie urzędzie, w miejscu, w którym się przebywa, przy odbiorze trzeba pokazać dotychczasowy dowód osobisty lub ważny paszport.

Podczas odbioru dowodu z warstwą elektroniczną (e-dowodu), można ustalić kody PIN do logowania – 4-cyfrowy kod PIN 1 oraz do podpisu osobistego – 6-cyfrowy kod PIN 2 (jeśli we wniosku zaznaczono odpowiednie pole). Można też to zrobić później, w dowolnym urzędzie gminy.

Czytaj w LEX: Dowód osobisty jako dokument, jego funkcje oraz okres ważności >

Jak złożyć wniosek o wydanie dowodu dla dziecka przez internet?

Nieco inne są zasady wnioskowania o dokument dla swojego dziecka lub podopiecznego. Do złożenia wniosku o dowód przez internet potrzebne jest również posiadanie profilu zaufanego (eGO) lub już posiadanie e-dowodu, dzięki którym można potwierdzić tożsamość. Jeśli dziecko nie ma numeru PESEL, wysłać należy pismo ogólne do urzędu gminy z dołączonym zeskanowanym wnioskiem i zdjęciem dziecka. Jeśli dziecko nie ma polskiego aktu urodzenia, trzeba je wpisać do polskich ksiąg stanu cywilnego u kierownika urzędu stanu cywilnego.

Wniosek składa jedno z rodziców, opiekun prawny lub kurator. Dowód dla dziecka lub podopiecznego jest potrzebny do wyjazdu za granicę do jednego z krajów Unii Europejskiej, strefy Schengen lub innych krajów, które pozwalają przekraczać granicę na podstawie dowodu.

Przygotować trzeba zdjęcie dziecka, opiekun lub kurator – dokument, który to potwierdza, na przykład orzeczenie sądu, przy kradzieży tożsamości – dokumenty jak wyżej przy osobie dorosłej. Po kliknięciu przycisku Złóż wniosek należy wybrać sposób logowania, zaznaczyć, czy jest się rodzicem, opiekunem prawnym, czy kuratorem i wprowadzić dane dziecka lub podopiecznego i rodziców. Następnie wybrać powód i urząd, jak w przypadku osoby dorosłej.

Dowód trzeba odebrać osobiście wraz z dzieckiem od 5 lat, może także odebrać samodzielnie osoba, dla której go wydano, jeśli ma ona ograniczoną zdolność do czynności prawnych, na przykład dziecko, które ukończyło 13 lat. Dowód osobisty dziecka może odebrać też rodzic, który nie składał wniosku.

Czytaj w LEX: Odbiór dowodu osobistego >

Podczas odbioru dowodu w urzędzie dziecko, które miało skończone 13 lat w chwili składania wniosku, podopieczny (osoba, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych) mogą ustalić kod PIN do logowania – 4-cyfrowy kod PIN 1. Dziecko może ustalić też kod PIN do podpisu osobistego – 6-cyfrowy kod PIN 2 (jeśli we wniosku zaznaczono odpowiednie pole). Podpis ten będzie ważny dopiero, gdy dziecko skończy 18 lat. Mogą też to zrobić później, w dowolnym urzędzie gminy.

Czytaj w LEX: Odmowa wydania dowodu osobistego  >

Składanie wniosku w urzędzie – dla dziecka i osoby dorosłej

Żeby złożyć wniosek w urzędzie przygotować należy: wniosek o wydanie dowodu osobistego – który można pobrać lub otrzymać w urzędzie gminy i wypełnić; kolorowe zdjęcie na papierze fotograficznym; dotychczasowy dowód osobisty lub ważny paszport; dokumenty jak wyżej w przypadku kradzieży tożsamości.

Dokumenty należy złożyć w dowolnym urzędzie gminy – niezależnie od miejsca zameldowania. Po złożeniu wniosku każdy otrzyma potwierdzenie jego złożenia. Również można sprawdzić przez internet, czy dowód jest gotowy. Dowód odbiera się osobiście w urzędzie, który przyjął wniosek.

Podczas odbioru dowodu w urzędzie można ustalić kody PIN: do logowania – 4-cyfrowy kod PIN 1,     do podpisu osobistego – 6-cyfrowy kod PIN 2 (jeśli we wniosku zaznaczono odpowiednie pole). Można też to zrobić później, w dowolnym urzędzie gminy.

Przy składaniu wniosku dla dziecka w urzędzie wniosek składa jeden z rodziców, opiekun prawny,    kurator. Dzieci lub podopieczni powyżej 5. roku życia muszą być obecni w urzędzie podczas składania wniosku.

Oprócz wniosku, zdjęcia dziecka, trzeba zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport rodzica lub opiekuna i dotychczasowy dowód osobisty lub ważny paszport dziecka lub podopiecznego – jeśli je mają. Pozostałe zasady są takie jak w przypadku wnioskowania przez osobę dorosłą.

Przy odbiorze dowodu dla dziecka trzeba okazać dotychczasowy dowód osobisty lub ważny paszport rodzica lub opiekuna.

Składanie wniosku poza urzędem

Może się zdarzyć, że ze względu na chorobę, niepełnosprawność lub inny powód osoba nie może osobiście udać się do urzędu. Może wtedy złożyć wniosek o dowód w miejscu, w którym przebywa.

Zasady są takie same, z tym że można poprosić urzędnika, żeby przyniósł wniosek zamiast składania go w urzędzie. Trzeba się w tym celu skontaktować z urzędem gminy, w której się przebywa, wyjaśnić urzędnikowi, że nie można udać się do urzędu. Urzędnik odwiedzi osobę w umówionym terminie a ta przekaże mu potrzebne dokumenty.

Zasady dotyczące potrzebnych dokumentów, czekania itd. Są analogiczne jak w opisanych wyżej przypadkach składania wniosku w urzędzie.

Odbiór dokumentu można załatwić na dwa sposoby: odebrać w urzędzie, który przyjął wniosek lub dowód może odebrać ktoś inny, czyli można wyznaczyć pełnomocnika. Trzeba dowiedzieć się w urzędzie, jak załatwić sprawę przez pełnomocnika i pamiętać, żeby pełnomocnik zabrał dotychczasowy dowód osobisty, jeśli go posiada osoba składająca wniosek o nowy dowód.

Zobacz też: Aplikacja mObywatel już zastępuje dowód osobisty

Profil zaufany

Adwokat Kamil Rudol z Kancelarii Dubois i Wspólnicy zaznacza, że obecnie zasadniczym i najbardziej powszechnym środkiem identyfikacji w e-usługach pozostaje Profil Zaufany. Jego zdaniem w swych założeniach e-Dowód stanowi jednak instrument nie tylko dający potencjalnie większe gwarancje bezpieczeństwa, ale również szersze możliwości zastosowania.

Jak wyjaśnia, odnośnie pierwszej z tych cech, uwierzytelnianie za pośrednictwem e-Dowodu zostało określone na poziomie wysokim dzięki możliwości złożenia podpisu elektronicznego i autoryzacji opartej na karcie kryptograficznej i autoryzacji kodem PIN. Profil Zaufany zapewnia uwierzytelnianie jedynie na poziomie średnim (hasła jednorazowe SMS).

Co się tyczy funkcjonalności, wykorzystanie e-Dowodu wykracza poza możliwości, które umożliwia Profil Zaufany w e-administracji. - Poza analogicznymi funkcjami, w przyszłości ma on bowiem być wykorzystywany także biznesie, do potwierdzania tożsamości i automatycznego eksportowania danych podczas komunikacji z bankami lub operatorami komórkowymi, czy też do zaznaczania swojej obecności u lekarza - tłumaczy.

Co utrudnia upowszechnianie e-dowodów?

Problem utrudniającym upowszechnienie e-dowodów jest zdaniem mec. Kamila Rudola towarzysząca mu technologia zbliżeniowa i konieczność wykorzystywania specjalnego czytnika, który musi być zgodny z wymaganiami przedstawionymi „Specyfikacji wymagań technicznych dla czytnika kart bez pinpadu do zastosowania w środowisku zaufanym” oraz „Specyfikacji wymagań technicznych dla czytnika kart z pinpadem do posługiwania się e-Dowodem (bez funkcjonalności związanych z wydawaniem e-Dowodu)” udostępnionych przez MSWiA.

- Praktyka jednak pokazuje, że spełnienie przez procenta czytników przedmiotowych warunków specyfikacji nie daje gwarancji, iż będą one współdziałać z e-Dowodem. Zarekomendowanie zaś przez ministerstwo listy „sprawdzonych” czytników mogłoby stanowić naruszenie reguł konkurencji – dodaje.

Więcej informacji na stronie internetowej gov.pl TUTAJ

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.