Czytelnik zadał pytanie, czy można nadać dziecku imię Lucyfer? Według eksperta udzielającego odpowiedzi na łamach LEX Administracja - nie można.

ODPOWIEDŹ

Imię Lucyfer można uznać za nieprzyzwoite, a tym samym niemożliwe do przyjęcia przez kierownika urzędu stanu cywilnego.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 59 ust. 1 i 2 ustawy z 28.11.2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 463) – dalej p.a.s.c., osoba zgłaszająca urodzenie składa oświadczenie o wyborze nie więcej niż dwóch imion dla dziecka. Wybrane imię lub imiona nie mogą być zamieszczone w akcie urodzenia w formie zdrobniałej oraz nie mogą mieć charakteru ośmieszającego lub nieprzyzwoitego.

Przy ocenie możliwości nadania dziecku imienia Lucyfer, znaczenie będzie miało zatem ustalenie, czy jest to imię nieprzyzwoite (nie wydaje się bowiem, aby przeszkodą miał być ośmieszający charakter imienia, a przynajmniej nie w większym stopniu niż jego nieprzyzwoity charakter; nie jest to również zdrobniała forma imienia).

Jako że nieprzyzwoity, to łamiący panujące normy obyczajowe, czy też niezgodny z panującymi normami obyczajowymi, stwierdzić należy, że art. 59 ust. 1 p.a.s.c. zawiera odesłanie pozasystemowe, do systemu norm obyczajowych, czyli reguł postępowania ludzi, w danej społeczności, które kształtowały się w ich świadomości w wyniku wielokrotnego powtarzania w określonych okolicznościach tych samych zachowań. Dokonując wykładni tego przepisu odnosić należy się zatem do wzorców kulturowych.

Czytaj też: Spolszczanie imion Mazurów - spór o tożsamość i porządek w dokumentach

Lucyfer to zły duch

Istota pytania nie ma więc charakteru prawnego, lecz obyczajowy, czy kulturowy. Trzeba zatem wskazać, że Lucyfer to w wierzeniach chrześcijańskich zły duch, książę piekieł, zbuntowany i upadły anioł; diabeł, szatan (por. W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Tom IV, Warszawa 2007, s. 344). Choć Lucyfer pochodzi od łac. Lucifer, oznaczającego "niosącego światło" i "gwiazdę zaranną", czyli "Wenus-Jutrzenkę", to jako imię nie łączy się ze światłem, gwiazdą, czy planetą, lecz jest jednoznacznie przypisane upadłemu aniołowi, księciu ciemności, szatanowi (por. W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Tom II, Warszawa 2007, s. 191-192). Wynika to z przekładu Biblii na łacinę versio vulgata (Wulgaty), w którym w tym kontekście szatan jest opisywany (nazywany). W następstwie, kulturowo – także w Polsce i także aktualnie – jest to imię równoznaczne z imieniem Szatan (por. m.in. Boska komedia, Doktor Faust, Raj utracony).

Biorąc powyższe pod uwagę – choć przy prawnej dopuszczalności nadania imienia, w kontekście jego ośmieszającego lub nieprzyzwoitego charakteru zasadne byłoby korzystanie z opinii językoznawców (por. art. 14 ust. 1 ustawy z 7.10.1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2019 r. poz. 1480) i kulturoznawców – stwierdzić można, że podstawowe zasady wykładni przepisów odsyłających pozasystemowo pozwalają na uznanie, że nadanie dziecku imienia Lucyfer naruszałoby obowiązujący wzorzec kulturowy i podstawowe normy obyczajowe, a tym samym wiązałoby się z nadaniem imienia nieprzyzwoitego. Wobec tego – zgodnie z art. 59 ust. 4 p.a.s.c. – kierownik urzędu stanu cywilnego powinien odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia Lucyfer.