Zmiany w prawie lotniczym korzystne dla załóg i pasażerów

Poszerzenie możliwości prowadzenia kontroli przestrzegania przepisów z zakresu lotnictwa cywilnego, utworzenie instytucji rzecznika praw pasażerów, ale też uregulowanie czasu pracy załóg - to niektóre ze zmian w podpisanej właśnie przez prezydenta nowelizacji prawa lotniczego. Nowe przepisy wejdą w życie 1 kwietnia br.

Celem przedłożonej zmian w ustawy jest, jak podkreślali w uzasadnieniu ich autorzy, dostosowanie ustawy z 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze do nowych lub znowelizowanych przepisów Unii Europejskiej w zakresie praw pasażerów, żeglugi powietrznej, personelu lotniczego, techniki lotniczej, lotniczej działalności gospodarczej i transportu lotniczego, operacji lotniczych, lotnisk oraz ochrony lotnictwa cywilnego. 

 Kontrole mają być bardziej skuteczne

W ustawie zostały wprowadzone obszerne zmiany, które dotyczą między innymi zasad prowadzenia przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, kontroli przestrzegania przepisów oraz decyzji z zakresu lotnictwa cywilnego. Rozszerzony został katalog podmiotów podlegających kontroli Prezesa Urzędu o użytkowników cywilnych statków powietrznych, użytkowników cywilnych statków powietrznych niewpisanych do rejestru statków powietrznych oraz członków personelu pokładowego. Wprowadzona została także możliwość przeprowadzania kontroli niezapowiedzianych. Celem takich kontroli jest podniesienie poziomu wykrywalności praktyk naruszających przepisy prawa lotniczego, a tym samym podniesienie poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. W trakcie wykonywanej kontroli Prezes Urzędu będzie mógł, w drodze decyzji administracyjnej, dokonać wstrzymania lub ograniczenia prowadzonej działalności w ramach certyfikatu przewoźnika lotniczego, organizacji zgłaszających działalność oraz operacji specjalistycznych w przypadku stwierdzenia określonej nieprawidłowości. 

Spory do łatwiejszego rozstrzygania

W ustawie wprowadzone zostały zasadnicze zmiany w zakresie postępowania w sprawach pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich, które polegają na wprowadzeniu instytucji Rzecznika Praw Pasażerów. Rzecznik będzie prowadził postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich miedzy pasażerem a przewoźnikiem lotniczym – w zakresie roszczeń majątkowych wynikających z przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE oraz między przewoźnikiem lotniczym, organizatorem turystyki albo sprzedawcą biletów – w zakresie roszczeń majątkowych wynikających z przepisów rozporządzenia nr 2111/2005/WE,  w przypadku lotów wykonywanych z lotnisk znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz lotów z krajów trzecich na te lotniska, obsługiwanych przez wspólnotowych przewoźników lotniczych. 

Czytaj: Nowy rzecznik ma bronić praw klientów linii lotniczych>>

Zadaniem Rzecznika Praw Pasażera będzie umożliwienie zbliżenia stanowisk stron postępowania w celu rozwiązania przez nie sporu i wypracowanie satysfakcjonującego obie strony rozwiązania a następnie zawarcie porozumienia.  
Rzecznika Praw Pasażera będzie wyznaczał Prezes Urzędu na okres 5 lat spośród pracowników Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

 

Żylicz Marek (red.), Prawo lotnicze. Komentarz>>

Przed sądem wezwanie do uznania reklamacji

Wprowadzono także nowe przepisy dotyczące postępowania reklamacyjnego. Przed wystąpieniem przez pasażera na drogę sądową lub ze skargą do Rzecznika Praw Pasażera inicjującą postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu pasażerskiego, przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletu będzie miał możliwość spełnienia świadczenia w wyniku bezpośredniego wezwania go przez pasażera do zaspokojenia roszczenia poprzez złożenie reklamacji. Wprowadzono więc obowiązkowe postępowanie reklamacyjne, które powinno być zakończono w terminie 30 dni od dnia złożenia reklamacji. Ponadto określono, że roszczenia majątkowe pasażerów przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany. 

Licencje wydawane według nowych zasad

Wprowadzane zmiany mają również na celu dostosowanie ustawy – Prawo lotnicze do prawodawstwa unijnego w zakresie nowego rodzaju licencji lotniczych pilota rekreacyjnego LAPL (Light Aircraft Private Licence) dla kategorii samolotów, śmigłowców, szybowców oraz balonów oraz obowiązku certyfikacji lekarzy orzeczników medycyny lotniczej przeprowadzających badania niezbędne do uzyskania i utrzymania licencji wspólnotowych. 

Uregulowany czas pracy załóg

Nowe rozwiązania porządkują i doprecyzowują także przepisy dotyczące czasu pracy członków załóg statków powietrznych. Wprowadzono ograniczenie wskazujące limit 1900 godzin czasu pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu w ciągu okresu rozliczeniowego wynoszącego rok kalendarzowy. Określenie limitu na poziomie 1900 godzin dotyczy wykonywania wszystkich operacji lotniczych przez danego członka załogi lotniczej. Określono także dni wolne przysługujące członkom załóg statków powietrznych.  Ponadto przepisy ustawy regulują czas pracy załóg śmigłowców oraz śmigłowców ratownictwa medycznego, zapewniając im 24 godziny wypoczynku. Uszczegółowiono zasady regulujące strefy i stawki opłat nawigacyjnych – wprowadzono w tym zakresie przepisy, zgodnie z którymi strefy opłat terminalowych są zatwierdzane przez ministra właściwego do spraw transportu. 

Nowe normy bezpieczeństwa wokół lotnisk

Ustawa wprowadza ogólną normę określającą zakaz dotyczący obiektów zarówno naturalnych, jak i sztucznych, w tym obiektów budowlanych, które nie mogą być wyższe niż wysokości określone przez powierzchnie ograniczające przeszkody wyznaczane dla lotnisk. Rozszerzono regulacje w zakresie zgłaszania i oznakowania przeszkód lotniczych, a także usuwania i przycinania drzew lub krzewów stanowiących przeszkody lotnicze. 
Ponadto wprowadzono zmiany, które polegają na: 

• wprowadzeniu odesłań do nowych przepisów prawa UE; 
• wprowadzeniu sankcji z tytułu nieprzestrzegania wymagań i obowiązków ustalonych w prawie Unii Europejskiej; 
• wprowadzeniu przepisów kompetencyjnych dla organów administracji krajowej do działania w zakresie określonym prawem Unii Europejskiej; 
• uzupełnieniu katalogu opłat lotniczych o czynności administracyjne wynikające z przepisów prawa Unii Europejskiej lub z nimi związane; 
• wprowadzeniu alternatywnych dla przepisów prawa Unii Europejskiej rozwiązań w przypadkach, gdy to prawo dopuszcza działanie państwa członkowskiego Unii Europejskiej, np. system zachęt o charakterze finansowym w żegludze powietrznej, system finansowania służb terminalowych na lotniskach wyłącznych. 

Ustawa wprowadza zmiany w ustawie z  12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2365, z późn. zm.), w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945), ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2195, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 1310, 1616 i 1629). Zmiany dokonywane w tych ustawach stanowią konsekwencje wynikające z wprowadzenia nowych regulacji w ustawie - Prawo lotnicze. 

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2019 r.