Pasażer zarezerwował u spółki Ryanair lot z Treviso (Włochy) do Charleroi (Belgia). Podróż odbyła się z ponad czterogodzinnym opóźnieniem, które wynikało z obecności paliwa na pasie startowym. Pasażer zwrócił się do spółki o zapłatę odszkodowania w wysokości 250 euro. Ryanair jednak odmówił wskazując, że opóźnienie wynikało z nadzwyczajnych okoliczności. Sprawa trafiła do belgijskiego sądu pokoju, który postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się z pytaniami prejudycjalnymi.
Cena promocyjna: 159 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Nadzwyczajne okoliczności zwalniają z odpowiedzialności
Sprawą zajął się Trybunał Sprawiedliwości UE, który orzekł, że zamiarem unijnego prawodawcy było uregulowanie obowiązków przewoźników lotniczych, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 261/2004, na wypadek odwołania lub dużego opóźnienia lotu. Przepisy jednak zwalniają z obowiązku naprawienia szkody, jeżeli przewoźnik wykaże, że odwołanie lub opóźnienie lotu wynikało z nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. TSUE podkreślił, że w świetle utrwalonego orzecznictwa, pojęcie to można zakwalifikować jako zdarzenie, które ze względu na swój charakter lub źródło nie jest właściwe dla normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i pozostaje poza zakresem jego skutecznej kontroli (np. wyrok z 4 kwietnia 2019 r., Germanwings, C-501/17).
Czytaj także: WSA: Odszkodowania za opóźniony lot można żądać w każdym czasie >>>
Przewoźnik musi wykazać nieuchronność okoliczności
Trybunał orzekł, że nie wszystkie nadzwyczajne okoliczności skutkują zwolnieniem z obowiązku wypłaty odszkodowania. Przewoźnik lotniczy, który zamierza się na nie powołać powinien wykazać, że nie mógł ich uniknąć za pomocą dostosowanych do sytuacji i racjonalnych środków. Czyli takich, które w danej chwili odpowiadały możliwym do przyjęcia warunkom technicznym i ekonomicznym.
Czytaj w LEX:
III CZP 111/16, Termin przedawnienia odszkodowania za odwołany lot. - Uchwała Sądu Najwyższego >
Dlatego przewoźnik powinien udowodnić, że nawet przy użyciu wszystkich dostępnych mu zasobów osobowych, materialnych i finansowych, w sposób oczywisty nie mógł w danym czasie uniknąć wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności. Oznacza to, że Trybunał przyjął elastyczne i zindywidualizowane znaczenie pojęcia racjonalnego środka.
Paliwo na pasie poza kontrolą przewoźnika
TSUE wskazał, że obecność paliwa na jednym z pasów startowych lotniska, która spowodowała jego zamknięcie, a w konsekwencji duże opóźnienie wylotu, należy do zakresu pojęcia nadzwyczajnych okoliczności. Jednakże pod warunkiem, że paliwo nie pochodzi ze statku powietrznego przewoźnika obsługującego ten lot. Trzeba bowiem zauważyć, że nie można uznać takiej sytuacji za normalną dla wykonywania działalności i nierozerwalnie związaną z działaniem statku powietrznego. Ponadto znajduje się ona poza kontrolą przewoźnika, ponieważ utrzymanie pasów startowych nie jest jego zadaniem. Natomiast decyzja o ich zamknięciu należy do władz lotniska i jest dla niego zobowiązująca. Także rzecznik generalny wskazywał w swojej opinii, że Ryanair musiał dostosować się decyzji o zamknięciu pasa startowego i zaczekać na jego otwarcie. Dlatego też nie miał wpływu na przyjęcie ewentualnych rozsądnych środków, które pozwoliłyby mu uniknąć nadzwyczajnej okoliczności.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 26 czerwca 2019 r., André Moens v. Ryanair Ltd., sygn. C-159/18
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
