W sprawie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Poprosił ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego o podjęcie prac nad zmianą przepisów, w tym rozważenie takiej nowelizacji, aby decyzję co do wpisywania danych ojca pozostawić matce dziecka albo samemu dziecku, kiedy osiągnęłoby ono pełnoletność. Jeżeli taka byłaby ich wola, kierownik Urzędu Stanu Cywilnego wpisywałby fikcyjne imię i nazwisko ojca.
Imię ojca imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego
Chodzi o art. 61 ust. 2 ustawy z 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego stanowi, że jeżeli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa, w akcie urodzenia jako imię ojca zamieszcza się imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie. Przy braku takiego wskazania, w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego; jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe zamieszcza się nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka, z adnotacją o wpisaniu nazwiska matki i wybranego imienia jako danych ojca.
RPO podkreślał, że obywatele skarżą się na praktykę stosowania tego przepisu, gdy matka nie chce wpisywać fikcyjnych danych co do ojca dziecka. Podkreślają przymusowy charakter tego rozwiązania.
Czytaj w LEX: Właściwość miejscowa kierownika urzędu stanu cywilnego w sprawach rejestracji aktu urodzenia, małżeństwa i zgonu >>
Przez lata zmieniło się wiele, przepisy nie
Dzisiaj w znacznej mierze zdezaktualizowały się już argumenty, które decydowały o wprowadzaniu do polskiego prawa danych przesłaniających. Chodziło bowiem o zapewnienie dzieciom pozamałżeńskim równego statusu poprzez fikcyjne podawanie danych ojca, tj. nazwiska matki i wybranego imienia. Miało to chronić w najpełniejszy sposób dobro dziecka.
Podejście do tej regulacji zasadniczo zmienia przemieszczanie się obywateli polskich w ramach UE, osiedlanie się i zakładanie rodzin za granicą, a także rozwój technologiczny, a co za tym idzie zmiany stanu świadomości.
Mechanizm, który miał niegdyś chronić dzieci przed ostracyzmem środowiskowym, dzisiaj stanowi często przeszkodę w możliwości korzystania z pełni praw obywatelskich.
Czytaj także: Państwo nie uzna związków jednopłciowych, ale w końcu chce wydać dokumenty ich dzieciom>>
MSWiA: Propozycja zasadna i słuszna
Na uwagi i propozycje rzecznika odpowiedział wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Bartosz Grodecki, który poinformował, że kwestia zmiany tego przepisu była przedmiotem analizy prowadzonej w tym resorcie. W jej wyniku uznano, że zmiana ustawy w kierunku wprowadzenia fakultatywności zamieszczania w akcie urodzenia dziecka tzw. „danych krytych” jest uzasadniona. - Przedstawiona w Pana wystąpieniu propozycja zmiany art. 61 ust. 2 ustawy wydaje się kierunkowo słuszna i zasadna. Jednocześnie informuję, że w przypadku podjęcia szerszych prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy, zostanie rozważone uwzględnienie powyższej kwestii.
Czytaj w LEX: Korekta płci w akcie urodzenia a Konwencja. Omówienie wyroku ETPC z dnia 17.02.2022 r., 74131/14 (Y. przeciwko Polsce) >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.