Patrycja Rojek-Socha: Naczelna Rada Adwokacka zajmie się pakietem zmian w kodeksie etyki, projektem nowego regulaminu wykonywania zawodu adwokata, a także projektem ustawy o szczególnych zasadach prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej. Jest szansa na rozstrzygnięcia?

Przemysław Rosati: Przypomnę, że każdy adwokat otrzymał w formie elektronicznej zaproszenie do konsultowania propozycji zmian wraz z ich projektem. Wielu z nas z tego skorzystało i wzięło w nich udział. To pierwszy pakiet regulacji w zakresie korekty zasad etyki. Naczelna Rada Adwokacka podejmie uchwałę w tym zakresie. Przy czym - co warto podkreślić - są to propozycje doprecyzowujące zapis obowiązujących już zasad, równolegle toczą się prace dotyczące zmian w zakresie reklamy i informacji handlowej. Przedmiotem obrad będzie, w sposób oczywisty związany z wykonywaniem zawodu, także regulamin wykonywania zawodu, który jest kompleksowym aktem prawnym, mającym zastąpić obowiązujący regulamin. Przygotowany projekt regulaminu ma charakter porządkujący czy doprecyzowujący dotychczasowe rozwiązania. To akt o charakterze technicznym, krok w stronę ułatwień wykonywania zawodu, bliżej związany ze zmieniającą się rzeczywistością, niż dotychczasowy regulamin.

Czytaj: Od płacenia składek po tajemnicę - szykują się zmiany w adwokackim regulaminie >>

 

 

Co w takim razie czeka nas w kolejnych miesiącach?

Poza reklamą, pracujemy też nad propozycjami związanymi z etycznymi aspektami stosowania w naszym zawodzie nowych technologii. Na początku przyszłego roku spodziewam się w tym obszarze konkretnych propozycji i rozwiązań, które tradycyjnie poddam pod konsultacje środowiskowe. To ważne propozycje, bo dotyczą zagadnień stosowanych w praktyce adwokackiej na co dzień. Pandemia siłą rzeczy przyzwyczaiła nas, i bardzo dobrze, do szerszego wykorzystywania nowych technologii w pracy adwokackiej. Dlatego aspekt etyczny jej stosowania nie może pozostać poza zakresem regulacji etycznej. Przy okazji dodam, że nowe technologie w Adwokaturze pojawią się m.in. w kontekście wdrożenia eLegitymacji adwokata i aplikanta adwokackiego w ramach publicznej aplikacji mobilnej mObywatel, co nastąpi w pierwszym kwartale 2023 r. Na jednym z ostatnich posiedzeń prezydium omówiliśmy przygotowany przeze mnie projekt uchwały, która będzie kompleksowo regulowała legitymacje adwokackie i legitymację aplikanta adwokackiego, także przez pryzmat wdrożenia warstwy cyfrowej tych dokumentów. Chodzi tu zarówno o korzystanie z e-legitymacji, jak i rodzaje tych legitymacji. Wynika to też z tego, że możliwości związane z platformą mObywatel będą dla nas dostępne już w pierwszym kwartale przyszłego roku. Dlatego chcemy mieć już akt, który będzie regulował możliwość korzystania przez adwokatów i aplikantów adwokackich z mLegitymacji w ramach publicznej aplikacji mobilnej mObywatel.

Czytaj też: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >>>

A cyberbezpieczeństwo?

Na tym posiedzeniu plenarnym będziemy wstępnie omawiali przygotowany w Instytucie LegalTech NRA, przez adwokatów Paulinę Rzeszut, Piotra Warchoła, Adama Baworowskiego i Przemysława Barchana, projekt dobrych praktyk dotyczących cyberbezpieczeństwa w działalności kancelarii adwokackich i pracy adwokata. W kolejnym kroku zostanie on poddany podobnie jak projekty regulaminu i zmian w etyce dyskusji środowiskowej. Na bazie konsultacji powstanie finalny projekt, który mam nadzieje może zostać przyjęty jeszcze jesienią przez NRA. Chodzi o wdrożenie w ramach Adwokatury realnych środków chroniących tajemnicę adwokacką w kontekście cyberbezpieczeństwa kancelarii adwokackiej i praktyki adwokackiej.

Czytaj też:

Reklama prawników - radcy prawni krok przed adwokatami >>

W sądzie "adwokat diabła", w mediach powinien ważyć słowa >>

Patrząc z punktu widzenia adwokata, co jest najważniejsze w planowanych zmianach?

Ja osobiście czekam na uregulowania w zakresie reklamy i opracowanie etycznych aspektów wykorzystywania nowych technologii przez adwokatów, a także na przyjęcie standardów dotyczących cyberbezpieczeństwa kancelarii adwokackich. Te zmiany, które obecnie leżą na stole - powtarzam - mają charakter przede wszystkim porządkujący. Mam tu na myśli obecny projekt zmian w etyce i projekt nowego regulaminu wykonywania zawodu adwokata. To pierwszy pakiet zmian, zmian które będą konsekwentnie wprowadzane.

Sprawdź też: Piesiewicz Piotr F. "Prawne i etyczne aspekty reklamy adwokackiej" >>>

Czy jest szansa, że kwestie reklamy, ale też współpracy z firmami odszkodowawczymi zostaną uregulowane jeszcze w tym roku?

Jeśli chodzi o reklamę to prace postępują zgodnie z założonym planem. Kończymy badania jakościowo-ilościowe, które wynikają z przepisów europejskich i obowiązków nałożonych przez polskiego ustawodawcę. Liczę, że wyniki i wnioski z tego wynikające poznamy pod koniec września, na początku października. Na bazie tych badań powstanie projekt zmiany w tych obszarach. Takie są i realia, i procedura. Mamy jeszcze dwa posiedzenia plenarne - w październiku i w listopadzie, i zamierzam doprowadzić do tego, by na jednym z tych posiedzeń taki projekt stanął, i był przedmiotem obrad NRA. Jeśli chodzi o kancelarie odszkodowawcze zespół ds. zmian w etyce, którym kieruje adwokat Przemysław Stęchły, pracuje również nad tym zagadnieniem i będę chciał żeby ta kwestia pojawiła się na jednym z najbliższych posiedzeń plenarnych, jeszcze w tym roku. Co ważne - i o czym musimy pamiętać - są to zmiany istotne, a w konsekwencji musimy się spodziewać ożywionej dyskusji, która może nie zakończyć się jesienią. A wtedy wrócimy do tych zagadnień w styczniu. Co jest ważne, na rozpoczynającym się dziś posiedzeniu NRA będzie obradowała nad petycją dotyczącą złożenia projektu ustawy o szczególnych zasadach prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej, czyli ustawy regulującej zasady świadczenia pomocy prawnej w Polsce.

Czytaj też: Wymogi RODO kierowane do radców prawnych i adwokatów - przegląd obowiązków i wyłączeń >>>

Pomoc prawna tylko od wykwalifikowanego prawnika?

Tak. Czas najwyższy uregulować rynek świadczenia pomocy prawnej w Polsce i czas skończyć z prawnymi znachorami. Chodzi o projekt, który jest mi niezwykle bliski, którego jestem w dużej części autorem, i o którym głośno mówiłem w poprzedniej kadencji NRA. W piątek pod głosowanie zostanie poddana petycja, która będzie składała ten projekt ustawy do wszystkich podmiotów posiadających inicjatywę ustawodawczą w Polsce. Chodzi o to by pomoc prawna była świadczona w Polsce wyłącznie przez adwokatów, radców prawnych i prawników zagranicznych. Ustawa zawiera też zdefiniowanie tego co jest pomocą prawną. Obywatele mają prawo czuć się bezpieczni gdy korzystają z pomocy prawnej. Świadczenie jej to nie zabawa, nie ma tu miejsca na eksperymenty, czy wolną amerykankę.

 

Zmiany są konieczne? Do tej pory ustawodawca nie widział takie potrzeby.

Ustawodawca kierując się interesem publicznym musi to uregulować. Obecnie czynności z zakresu pomocy prawnej mogą wykonywać i w rzeczywistości wykonują przedsiębiorcy niebędący adwokatami i radcami prawnymi, bez odpowiedniego przygotowania zawodowego ‒ teoretycznego i praktycznego. Obowiązujące w tym zakresie prawo nie zabezpiecza interesów majątkowych i niemajątkowych osób korzystających z pomocy prawnej, przede wszystkim konsumentów. Podmioty działające na rynku pomocy prawnej, wyjąwszy osoby wykonujące zawody zaufania publicznego, nie są zobowiązane do posiadania obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, nie podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej, nie obowiązują ich kodeksy etyczne, a także nie są obowiązane do zachowania tajemnicy zawodowej w odniesieniu do pozyskiwanych informacji lub dokumentów. Podmioty w tej branży działają jedynie na podstawie ustawy Prawo przedsiębiorców, a prowadząc działalność gospodarczą kierują się fundamentalną dla biznesu zasadą maksymalizacji zysku, co nie zawsze idzie w parze z działaniem nakierowanym na optymalizację zabezpieczenia interesów osób, którym świadczą pomoc prawną. Proponowaną zmianę można uznać za swego rodzaju dopełnienie reformy Prawa o adwokaturze z 2005 r., czyli tzw. „lex Gosiewski”.

Wracając do reklamy, w jakim kierunku powinna pójść Adwokatura?

Po pierwsze chciałbym poznać wyniki badań, bo to są badania i na konsumentach, i w ramach środowiska adwokackiego. Tak naprawdę ten kierunek będzie pochodną wyników, które uzyskamy. Ważne jest to abyśmy zachowując standard wykonywania zawodu zaufania publicznego uwzględnili także oczekiwania, które kształtują się w naszym środowisku i wynikają też z realiów, które nas otaczają. Na dziś jest za wcześnie by o tym mówić. Trzeba jednak pamiętać, że drzwi do zmian są otwarte przez regulacje prawa unijnego.

 

Taką pochodną i postulatem jest też umowa o pracę. To dobry moment by dyskutować?

To jest moment kiedy warto rozmawiać i o adwokackiej umowie o współpracy, a z drugiej strony także o adwokackiej spółce kapitałowej. To są tematy wpływające na formy świadczenia pomocy prawnej przez adwokatów. Jeżeli chodzi o te dwa zagadnienia, to wymagają one zmian legislacyjnych. Pierwszy temat był już zresztą przedmiotem obrad NRA. W ramach planu pracy Instytutu Legislacji Prac Parlamentarnych są zagadnienia adwokackiej umowy o współpracę, jak i adwokackiej spółki kapitałowej. Nic nie stoi na przeszkodzie aby stosowna petycja ze strony NRA, adresowana do podmiotów mających inicjatywę ustawodawczą, pojawiła się w najbliższym czasie - na przełomie roku. Trwa opracowywanie konkretnych propozycji legislacyjnych, które wymagają wsparcia ze strony specjalistów z zakresu prawa pracy ale także prawa handlowego. To jest przed nami.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.