Za szpiegostwo nawet dożywocie - projekt wkrótce w Sejmie

Nawet dożywocie za szpiegostwo lub jego organizowanie, a 25 lat pozbawienia wolności za udział w działalności obcego wywiadu. Ścigane ma być też samo zgłoszenie takiej gotowości - projekt zmian w Kodeksie karnym w najbliższym czasie ma trafić do Sejmu, będzie rozpatrywany z projektem noweli, nad którym już trwają prace

Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadnia zmianę agresją Rosji na Ukrainę i związanym z tym zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski. Jak wskazuje  powoduje to konieczność dodatkowych zmian w projekcie nowelizacji Kodeksu karnego, nad którym obecnie pracuje już Sejm. 

Obecnie kara za udział w działalności obcego wywiadu wynosi od roku do 10 lat więzienia. Nowelizacja ma to zmienić na od 5 do 25 lat więzienia. Za szpiegostwo polegające na udzielaniu wiadomości grozi dziś od 3 lat więzienia. Po zmianach będzie to od 8 lat albo nawet dożywocie. Z kolei za kierowanie i organizowanie działalności obcego wywiadu na terenie Polski będzie grozić kara od 10 lat więzienia oraz dożywocie (obecnie - od 5 lat lub 25 lat więzienia).

Autopoprawka jest przygotowywana we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Prokuraturą Krajową oraz szefami służb specjalnych.  MS poinformowało właśnie Prawo.pl, że projekt w najbliższym czasie trafi do Sejmu. 

Czytaj: Odstraszać, nie wychowywać - Sejm pracuje nad zmianą filozofii karania >>

Nie tylko szpiegostwo, ścigane będą "formy maskujące"

Nowelizacja - ma dostosowywać przepisy Kodeksu karnego do metod działań szpiegowskich prowadzonych z wykorzystaniem nowoczesnych środków technicznych. Propozycje rozszerzają również znamiona przestępstwa szpiegostwa przeciwko państwu polskiemu. Nowe regulacje wzorowane są na przepisach francuskich - jak zapewnia resort. Karana będzie nie tylko działalność szpiegowska na rzecz obcego państwa, ale również inne formy ją maskujące.

Projekt przewiduje objęcie karalnością tzw. działalności wywiadowczej, polegającej na pozyskiwaniu lub przekazywaniu wiadomości, których ujawnienie lub wykorzystanie może naruszyć interes państwa m.in. w zakresie ochrony niepodległości, integralności terytorialnej, bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, czy obronności.

- Stosowanie w praktyce obecnego art. 130 Kodeksu karnego, sankcjonującego przestępstwo szpiegostwa, może spotykać się z trudnościami dowodowymi. Powodem jest to, że niektóre znamiona szpiegostwa nie są dziś precyzyjnie objęte sankcjami. Nowelizacja wprowadza karę za przygotowanie działań szpiegowskich (od 6 miesięcy do lat 8 więzienia), a także za nieumyślną postać szpiegostwa (od 3 miesięcy do 5 lat więzienia). W tym drugim przypadku celem jest wyprzedzenie tworzenia przez podejrzanego czy oskarżonego linii obrony polegającej na zasłanianiu się nieświadomością o przekazywaniu informacji na rzecz obcego wywiadu lub podmiotu prowadzącego działalność wywiadowczą - informuje ministerstwo.

I dodaje, że nowela ma wprowadzić szczególnie surową odpowiedzialność wobec funkcjonariusza publicznego za przestępstwo szpiegostwa. Grozić będzie za to od 8 lat więzienia albo kara dożywocia. Karze (od 6 miesięcy do 8 lat więzienia) podlegać będzie również samo zgłaszanie gotowości działania na rzecz obcego wywiadu.

Projekt zawiera również zmiany w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Kompetencje ABW dotyczące dziś zapobiegania i zwalczania przestępczości terrorystycznej zostaną rozszerzone na przestępstwa o charakterze szpiegowskim.

Czytaj:
Kara ma odstraszać, nie wychowywać – MS zmienia filozofię karania >>
MS wraca z nowelą kodeksu karnego - pijany kierowca może stracić auto, 14-latek trafić "za kraty" na 30 lat>>
Gwałty będą zagrożone wyższymi karami, za nagrywanie zgwałcenia nawet 20 lat więzienia >>
Prokurator, a nie sąd, ma decydować o małym świadku koronnym>>
 

Zmiana koncepcji kary - odstraszanie nie wychowywanie

Chodzi o projekt, który trafił do dalszych prac w komisjach. Zakłada on likwidację osobnej kary 25 lat więzienia, wprowadzenie bezwzględnego dożywocia, konfiskatę aut pijanym kierowcom, nowe typy przestępstw i podwyższenie kar za przyjmowanie łapówek. W reformowanym kodeksie proponuje się bardziej konkretne niż obecnie, wskazówki dla sądu, co brać pod uwagę przy wymierzaniu kary jako okoliczność łagodzącą (np. naprawienie szkody czy dobrowolne ujawnienie przestępstwa), a co jako obciążającą (np. uprzednia karalność, wykorzystanie bezradności ofiary, jej niepełnosprawności, choroby lub podeszłego wieku, a także szczególne okrucieństwo). Według projektodawców, zmiany dadzą sądom możliwość orzekania zgodnie z poczuciem sprawiedliwości i współmiernie do ciężaru winy. Obecnie sędziowie dysponują ograniczonym zakresem kar za najpoważniejsze przestępstwa. Możliwe jest orzekanie kar do 15 lat pozbawienia wolności, osobnej kary 25 lat więzienia i dożywotniego pozbawienia wolności. Nie mogą więc wymierzyć np. kary 18 czy 27 lat więzienia, nawet gdyby była ona odpowiednia. Projekt zakłada likwidację osobnej kary 25 lat więzienia i wprowadzenie elastycznego wymiaru kar – do 30 lat pozbawienia wolności oraz dożywocie.

Projekt przewiduje wprowadzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Orzeczenie takiej kary będzie zależeć od uznania sądu. Będzie mogła być orzekana w dwóch sytuacjach. Jak deklaruje MS, po pierwsze za czyn popełniony po prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat. A po drugie jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż pozostawanie sprawcy na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.

W tych przypadkach wyrok dożywocia ma mieć charakter bezwzględny – na zawsze pozbawiać możliwości ubiegania się o warunkowe zwolnienie.

Wydłuża także do 30 lat okres, po którym skazani dożywocie mogą ubiegać się o warunkowe zwolnienie. Dziś wynosi on 25 lat. Wydłuży się również okres próby przy warunkowym zwolnieniu z kary dożywotniego pozbawienia wolności. Dziś ten okres wynosi 10 lat. Po zmianie Kodeksu karnego okres próby dla skazanych na dożywocie będzie dożywotni. Zwiększy się ponadto okres przedawnienia karalności zabójstwa – z 30 do 40 lat.

Podwyższenie kar za pedofilię i gwałty

Sprawca zgwałcenia dziecka będzie podlegał karze od 5 do 30 lat więzienia albo dożywotniemu pozbawieniu wolności. Obecnie podlega karze od 3 do 15 lat więzienia. Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie będzie też grozić za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (obecnie od 5 do 15 lat więzienia). Za zgwałcenie z następstwem w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie grozić od 5 do 30 lat więzienia albo dożywotnie pozbawienie wolności (obecnie od 2 do 12 lat). Natomiast za zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci człowieka grozić będzie kara od 8 do 30 lat więzienia lub dożywocie (obecnie od 2 do 12 lat więzienia).

W przepisach znajdzie się nowe typy kwalifikowane zgwałceń, np. na kobiecie ciężarnej, z  posługiwaniem się bronią palną, czy z utrwalaniem obrazu i dźwięku z przebiegu czynu. Obecnie za tego rodzaju przestępstwa grozi od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. Po zmianach ten czyn będzie sankcjonowany karą od 3 do 20 lat więzienia.

Większa surowość wobec recydywistów

Wobec przestępców seksualnych – recydywistów stosowane ma być nadzwyczajne zaostrzenie kary, czyli podwyższenie dolnej granicy kary pozbawienia wolności o połowę, a w przypadku występków również podwyższenie górnej granicy o połowę. Obecnie nie ma szczególnej postaci recydywy dla przestępców seksualnych.

Podwyższona zostanie również dolna granicy kary pozbawienia wolności dla multirecydywisty. Obecnie wzrasta ona o miesiąc, a będzie wzrastać o połowę.

Zaostrzone zostaną zasady warunkowego zwolnienia z więzienia recydywisty seksualnego. Będzie to możliwe dopiero po odbyciu trzech czwartych kary, a nie – jak obecnie – po odbyciu dwóch trzecich kary.

Projekt przewiduje wyłączenie przedawnienia karalności przestępstwa zgwałcenia dziecka lub zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem. Natomiast w przypadku innych przestępstw seksualnych na szkodę małoletniego albo występków przeciwko życiu i zdrowiu, popełnionych na szkodę małoletniego, zagrożonych karą, której górna granica przekracza 5 lat pozbawienia wolności, przedawnienie karalności przestępstwa nie będzie mogło nastąpić przed ukończeniem przez małoletniego 40. roku życia.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.