Tematami debaty będą m.in.: doświadczenia naocznych świadków, odpowiedzialność karna za zbrodnie wojenne i droga do sprawiedliwości oraz wsparcie dla osób, które przeżyły zbrodnie wojenne w Ukrainie. 

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, jednak ze względu na ograniczoną liczbę miejsc organizatorzy proszą o wcześniejszą rejestrację drogą mailową: COMM-REP-PL-WROCLAW@ec.europa.eu lub telefoniczną: (+48) 71 324 09 09.

Czytaj: Działa już aplikacja do zbierania informacji o zbrodniach wojennych w Ukrainie>>

Jak ścigać zbrodniarzy wojennych? 

W kolejnej części debaty eksperci przedstawią możliwości ścigania i osądzania zbrodniarzy wojennych, jakie daje prawo międzynarodowe, w tym działania Międzynarodowego Trybunał Karnego (MTK) w Hadze, który prowadzi obecnie postępowanie w sprawie wojny w Ukrainie. Dyskusja dotyczyć będzie tego, jakie wyzwania stoją przed MTK, czy rosyjscy decydenci zostaną pociągnięci do odpowiedzialności, czym jest Trust Fund for Victims, który wdraża wyroki reparacyjne wydane przez Trybunał w sprawach, w których doszło do skazania osób odpowiedzialnych za zbrodnie?

Poruszona zostanie też kwestia roli organizacji zbierających informacje o dowodach zbrodni prawa międzynarodowego popełnionych w Ukrainie. Goście przedstawią proces gromadzenia takich informacji od potencjalnych świadków, ale też od osób poszkodowanych wskutek wojny. 

 

Specjalna aplikacja działa 

W grudniu 2023 r. Fundacja Sunflowers uruchomiła aplikację do zbierania informacji o dowodach zbrodni prawa międzynarodowego popełnionych w Ukrainie i szkodach poniesionych w związku z trwającą tam wojną. System - jak zapewniono - jest w pełni bezpieczny, umożliwia przechowywanie zarówno relacji, jak i np. zdjęć czy nagrań, i ma być wsparciem nie tylko dla międzynarodowych, ale i krajowych organów prowadzących śledztwa w tego typu sprawach.

- Projekt Sunflowers, który realizuje Fundacja Sunflowers, na przestrzeni 32 miesięcy od momentu jego powstania, a przypomnę tylko, że projekt ten powstał niedługo po eskalacji konfliktu w Ukrainie, zorganizował w sumie 17 (otwartych dla wszystkich) webinariów i dwie międzynarodowe konferencje. Wszystkim tym wydarzeniom przyświecał ten sam cel: podniesienie świadomości w zakresie konieczności ścigania zbrodni międzynarodowych, w tym zbrodni wojennych, i innych poważnych naruszeń praw człowieka, do których dochodzi w Ukrainie. Sądząc po frekwencji na webinariach i konferencjach, śmiało mogę powiedzieć, że ta świadomość jest zdecydowanie większa dziś, niż w lutym 2022 r. Cieszy mnie niesłabnące zainteresowanie samych Ukraińców naszymi webinariami. Duża w tym zasługa tłumaczenia symultanicznego prezentowanych na tych wydarzeniach zagadnień na język ukraiński, które zapewnia nam unijny projekt Pravo-Justice, z którym współpracujemy od początku naszej działalności. To ważne, by ci, którzy doświadczyli okrucieństwa wojny, zrozumieli, że sprawcy nie unikną odpowiedzialności za zbrodnie, których dopuścili się na ludności cywilnej, podobnie jak odpowiadać będą za zniszczenie ogromnej części kraju, w tym infrastruktury, środowiska czy zabytków - mówi dr Ewa Hofmańska, prezeska Fundacji Sunflowers, realizującej Projekt Sunflowers (uczestniczka debaty).

Dodaje, że działa aplikacja do zbierania informacji o zbrodniach międzynarodowych popełnionych w Ukrainie i o ofiarach wojny oraz doznanych przez nich szkodach. - Dzięki naszym wolontariuszom docieramy do świadków masakr w Buczy, Mariupolu, Odessie. Wielu z naszych wolontariuszy to studenci prawa, w tym z Ukrainy, ale też radcowie prawni czy adwokaci. Nie bez znaczenia dla zbierania informacji ma dynamika tej wojny i czas jej trwania. Dane, które są zdeponowane w naszej "słonecznikowej bazie danych" zostały nam przekazane dobrowolnie. Wiele osób, które doświadczyło wojny, chce jak najszybciej zapomnieć o niej, by jakoś dalej żyć. Tę postawę też rozumiemy. Czasem osoby, które były świadkami zbrodni, czy nawet doświadczyły ich na własnej skórze, logują się do naszej bazy danych, ale dopiero gdy są gotowe (co niekiedy zajmuje im wiele tygodni), by przekazać nam informacje na temat tego, co widziały czy czego doświadczyły, wypełniają formularz. Zbieranie tych informacji ma więc też swoją dynamikę - podkreśla dr Hofmańska. 

Z kolei w czerwcu 2024 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka opublikowała rekomendacje przygotowane przez ekspertki w dziedzinie międzynarodowego prawa karnego, dotyczące kwestii procesowych i podstaw do ścigania zbrodni międzynarodowych popełnionych poza terytorium RP w postaci zasady jurysdykcji uniwersalnej. Dokument zawiera także propozycje zmian w podejściu do międzynarodowego prawa karnego, zakresie i sposobie penalizacji zbrodni międzynarodowych w polskim prawie karnym i organizacji pracy organów śledczych.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.