- Minister wysłuchał naszych postulatów i przedstawił swoje stanowisko na temat zasad i potrzeb płacowych w całym wymiarze sprawiedliwości. Szczególną uwagę zwróciliśmy na najniższe stawki za czynności ponoszone przez Skarb Państwa z tytułu pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Obecne stawki są nieadekwatne do nakładu pracy i często skomplikowanego charakteru spraw. W niektórych przypadkach zasądzane wynagrodzenie nie pokrywa nawet kosztów obsługi sprawy, tj. korespondencji czy dojazdu - mówi Prawo.pl prezes Chróścik. I dodaje, że resort problem rozumie, ale też - jak wskazuje - ma ograniczone możliwości wpływu na budżet jako całościowy plan finansowy państwa.
Czytaj: Adwokaci apelują o rozwiązanie problemu stawek za pomoc prawną z urzędu>>
Specjalny zespół zajmie się sprawą
Jak informuje prezes KRRP, oba samorządy, po zapoznaniu się z argumentacją dotyczącą stawek, postanowiły wspólnie z samorządem adwokackim przeanalizować regulacje i zasady funkcjonowania pomocy prawnej z urzędu i zaproponować nowe rozwiązania. - Problemem są nie tylko same kwoty, ale również szybkość rozliczania przyznanego wynagrodzenia. Oczekiwanie na wypłatę przez kilka miesięcy po zakończeniu sprawy jest sygnalizowane przez pełnomocników z urzędu. Postanowiliśmy powołać z adwokaturą wspólny kilkuosobowy zespół, który zbierze uwagi, opracuje propozycje, które mam nadzieję, na kolejnym spotkaniu z przedstawicielami ministerstwa będziemy mieli możliwość przedłożyć do dalszych prac - mówi prezes Chróścik.
Czytaj w LEX: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >
Jak informuje z kolei Naczelna Rada Adwokacka, prezes Przemysław Rosati przedstawił również na spotkaniu z wiceministrem propozycje zmian w ustawie Prawo o adwokaturze. Wcześniej w rozmowie z Prawo.pl podkreślał, że stawki to temat nierozwiązany od lat. - Środowisko adwokackie, NRA i ja mamy pełną świadomość sytuacji rynkowej adwokatów, w tym sposobu ukształtowania rynku, kulejącego systemu pomocy prawnej z urzędu, a także nieodpłatnej pomocy prawnej oraz problemu rażąco niskich stawek z urzędu. W tej kadencji zmaterializowało się to w szeregu wystąpieniach, kilkunastu spotkaniach. Staram się zabiegać o rozwiązanie tych problemów - wskazywał.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Zwrot wydatków ponoszonych przez pełnomocnika z urzędu oraz przez stronę >
Zresztą prezes Rosati w sierpniu zwrócił się do MS o zorganizowanie spotkania w celu wypracowania wspólnie ze środowiskiem adwokatury propozycji zmian w rozporządzeniu określającym wysokość stawek za sprawy prowadzone z urzędu. - Nakład pracy adwokatów udzielających pomocy prawnej z urzędu jest niewspółmierny z otrzymywanym wynagrodzeniem. Niestety, w przeważającej ilości spraw z urzędu adwokat otrzymuje wynagrodzenie poniżej rzeczywistych i poniesionych kosztów prowadzenia sprawy - wskazywał. I podawał konkretne przykłady, np. za reprezentację w całym postępowaniu w sprawie o przysposobienie przewidziana stawka, którą otrzyma adwokat to 180 zł; w sprawie o pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka ‒ 120 zł; w sprawie o alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka ‒ 60 zł; w sprawie o rozgraniczenie ‒ 360 zł; w sprawie o naruszenie posiadania ‒ 160 zł; w sprawie o opróżnienie lokalu mieszkalnego ‒ 120 zł; w sprawie o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania ‒ 120 zł.
Sprawdź w LEX: Czy należy doliczyć wartość VAT do zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego? >
Sprawa na KZA, ale też apel Stowarzyszenia "Defensor Iuris"
17 września stawkami zajął się też Krajowy Zjazd Adwokatury. Podjął uchwałę, w której wskazano na konieczność zmian zapewniających niezwłoczną pomocy prawną z urzędu dla osób zatrzymanych. Adwokatura ma też przygotować jednolity, spójny projekt rozwiązań legislacyjnych, porządkujący m.in. zasady świadczenia pomocy prawnej z urzędu na etapie przedsądowym i sądowym, podjąć rozmowy z przedstawicielami radców prawnych i przedstawicielami stowarzyszeń sędziowskich na temat stawek za taką pomoc i sposobów jej zasądzania. Ponadto, podjąć rozmowy z przedstawicielami władz i ugrupowań politycznych w celu podniesienia stawek.
Z kolei Stowarzyszenie Adwokackie „Defensor Iuris” skierowało list otwarty z apelem do władz o przyjęcie regulacji gwarantujących poszanowanie konstytucyjnych praw majątkowych adwokatów i radców prawnych, udzielających pomocy prawnej „z urzędu” w postępowaniach cywilnych, administracyjnych i karnych.
Zwróciło w nim uwagę na rozporządzenia:
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714);
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715);
- Przytoczone wyżej akty prawne określają prawa majątkowe pełnomocników procesowych występujących w sprawie „z urzędu” w sposób jednoznacznie dyskryminujący w stosunku do stawek minimalnych wynagrodzenia pełnomocnika określonych w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015, poz. 1800) oraz w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804)- wskazano.
I wskazało, że stawki wynagrodzenia określone w obu rozporządzeniach nie były w istotny sposób zmieniane, aktualizowane, jak również waloryzowane począwszy od 28 września 2002 roku. - Prowadzi to jednoznacznie do uznania, że Skarb Państwa, w osobie Ministra Sprawiedliwości, wycenia wykonywanie obowiązków zawodowych przez profesjonalnych pełnomocników procesowych, reprezentujących w przeważającej części niezamożnych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, według tej samej stawki co 19 lat temu. Oczywistym jest przy tym, że przez ostatnie 19 lat nastąpił znaczny wzrost cen, a także wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Pomimo tego, nakład pracy pełnomocnika procesowego wyceniany jest przez Skarb Państwa, w przeważającej części przypadków, poniżej stawek płacy minimalnej, nie wspominając już o jego adekwatności w stosunku do pracy specjalisty, czy też jakiejkolwiek innej stawki rynkowej - dodano.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Warunek uznania wydatków za „niezbędne” w przypadku realizacji czynności poza miejscem zamieszkania lub siedzibą obrońcy z urzędu >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
