Ustne złożenie zawiadomienia oznacza opowiedzenie policjantowi lub prokuratorowi o całym wydarzeniu. Po - osoba zawiadamiająca może zostać od razu przesłuchana w charakterze świadka. Zarówno zawiadomienie, jak i przesłuchanie - jak wynika z obowiązujących regulacji - zostają zapisane w protokole, który musi zostać podpisany przez zawiadamiającego.

Czytaj: Wojna w Ukrainie - w Polsce wyższe kary za sutenerstwo, stręczycielstwo i handel ludźmi >>

Łokaj Maciej: Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w praktyce funkcjonowania kierownictwa podmiotów leczniczych >

Co musi zawierać zawiadomienie?

Do złożenia zawiadomienia o przestępstwie uprawniona jest każda osoba, która posiada informację o przestępstwie, bez względu na wiek, płeć, rasę, narodowość itp. Jeśli nie włada językiem polskim protokół zostanie sporządzony z udziałem tłumacza.

Można też przyjść z osobą, posługującą się językiem polskim w mowie i w piśmie, która będzie tłumaczyć jej słowa. Wtedy także zostanie przyjęte zawiadomienie o przestępstwie. Jest jednak warunek - taka osoba nie może być świadkiem zdarzenia. Jeśli taka osoba nie zostanie wskazana konieczne jest powołanie biegłego tłumacza.

Akt oskarżenia w sprawie dotyczącej zawiadomienia o niepopełnionym przestępstwie, złożenia fałszywych zeznań oraz oszustwa - WZÓR >

Jeżeli zaś zawiadamiający jest osobą głuchą lub niemą, wszelkie czynności mają być przeprowadzone z udziałem biegłego sądowego o odpowiedniej specjalności - oczywiście w sytuacji, gdy zawiadomienie jest składane w formie ustnej. Zgodnie z przepisami osoba, która ukończyła 17 lat jest informowana m.in. o odpowiedzialności karnej za powiadomienie o niepopełnionym przestępstwie, za fałszywe oskarżenie oraz za składanie fałszywych zeznań czyli na podstawie artykułów 238, 234, 233 paragraf 1 kodeksu karnego.

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa musi zawierać:

  • imię i nazwisko zawiadamiającego;
  • imiona rodziców oraz panieńskie nazwisko matki;
  • datę i miejsce urodzenia;
  • adres zamieszkania;
  • numer PESEL;
  • numer oraz serię dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość.

Z kolei pismo powinno zawierać:

  • wskazanie osoby zawiadamiającej wraz z adresem korespondencyjnym i numerem telefonu;
  • wskazanie osoby pokrzywdzonej, jeżeli jest inną, niż zawiadamiająca;
  • podanie czasu i miejsca popełnienia czynu;
  • możliwie najbardziej dokładny opis zdarzenia;
  • określenie wysokości poniesionej szkody - w przypadku przestępstw przeciwko mieniu;
  • podanie ewentualnych świadków;
  • informacje o posiadanych dowodach, w szczególności gdy istnieje ryzyko ich utraty lub zniekształcenia;
  • jeśli to możliwe - wskazanie sprawcy przestępstwa lub osoby podejrzewanej o jego popełnienie.

Powinno być też opatrzone datą i podpisane.

 

Zawiadomienia musi zostać przyjęte

Co ważne zawiadomienie o przestępstwie musi zostać przyjęte. O tym, kto będzie prowadził sprawę, zawiadamiający ma zostać poinformowany pismem przesłanym na wskazany adres. Z kolei samo złożenie zawiadomienia wiąże się także z obowiązkami - szczególnie w sytuacji gdy  pokrzywdzony jest równocześnie lub jedynie świadkiem przestępstwa.

Świadek - zgodnie z artykułem 177 paragraf 1 kodeksu postępowania karnego - musi stawić się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie, jeśli się nie stawi  albo bez zezwolenia tego organu oddali się z miejsca czynności przed jej zakończeniem lub bezpodstawnie uchyla się od złożenia zeznań, można na niego nałożyć karę pieniężną w wysokości do 3 tys. złotych, ale też zarządzić jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie (artykuł 285 paragraf 1 i 2 k.p.k).

Z kolei pokrzywdzony, przebywający za granicą, ma obowiązek wskazać osobę upoważnioną do odbioru korespondencji. Jeśli tego nie zrobi, pismo zostanie wysłane na ostatnio znany adres w kraju albo – jeżeli takiego adresu nie ma – będzie załączone do akt sprawy i uznane za doręczone.

Przed złożeniem zawiadomienia o przestępstwie – w rozmowie z policjantem(ką) – zostaniesz pouczony o treści dwóch ważnych przepisów kodeksu karnego. Jest to artykuł 238 kodeksu karnego, przewidujący odpowiedzialność karną za zawiadomienie organów ścigania o niepopełnionym przestępstwie oraz artykuł 234 kodeksu karnego, który określa odpowiedzialność karną za fałszywe oskarżenie innej osoby o popełnienie przestępstwa.

PROCEDURA: Możliwość złożenia zeznań przez świadka w postępowaniu sądowym >>

Dowody mają znaczenie - nawet zdjęcia

Ważne są też wszystkie informacja i dowodu, które uda się zabezpieczyć. Jeżeli chodzi np. o kradzież roweru, telefon komórkowy, to warto przy składaniu zawiadomienia mieć przy sobie dokumenty pozwalające na identyfikacje takiego sprzętu - choćby zawierające numery fabryczne. Jeśli nie ma takich oznaczeń przydatne będą zdjęcia.

Istotni są świadkowie. Czasem wystarczy podać nawet ich rysopis, miejsce w którym się znajdowali. Pomocne są wszelkie dane dotyczące miejsca zdarzenia np. informacje o monitoringu, ochronie budynku.

Pokrzywdzony, który został ranny i otrzymał pomoc medyczną, powinien mieć także przy sobie potwierdzające to dokumenty. To z kolei jest potrzebne by ocenić charakter, zakres obrażeń, dane lekarza i może mieć znaczenie dla wstępnej kwalifikacji czynu. Warto też zabezpieczyć przed zniszczeniem wszystkie dowody i ślady, które pozostawił sprawca - oczywiście jeśli to możliwe.

Czytaj: Sędzia Jeżewska: Sędzia to nie robot, a kara ma wychowywać i resocjalizować >>

Za fałszywe zawiadomienie do 2 lat pobawienia wolności

Zgodnie z Kodeksem karnym osobie, która zawiadamia o przestępstwie, lub o przestępstwie skarbowym organ powołany do ścigania wiedząc, że przestępstwa nie popełniono, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Z kolei kto utrudnia lub udaremnia postępowanie karne, pomagając sprawcy przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego uniknąć odpowiedzialności karnej, w szczególności kto sprawcę ukrywa, zaciera ślady przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego albo odbywa za skazanego karę, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Chyba że ukrywa osobę najbliższą, wtedy karze nie podlega.

Odpowiedzialności nie poniesie też osoba, która zawiadomiła o przestępstwie, którego nie było z powodu błędnego przekonania, wyciągając mylne wnioski.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.