Oba rozwiązania miały ułatwić odbieranie pism sądowych poprzez system, a ich uruchomienie planowane było już we wrześniu. Zakładka doręczeniowa to efekt postulatów m.in. NRA, ale też Krajowej Rady Radców Prawnych i prac Zespołu ds. doręczeń elektronicznych przy Ministerstwie Sprawiedliwości. We wtorek 9 listopada z sędzią Wojciechem Łukowskim, zastępcą koordynatora krajowego ds. informatyzacji sądownictwa powszechnego rozmawiał o tym m.in. prezes NRA Przemysław Rosati.
Zobacz procedurę w LEX: Doręczanie pism sądowych >
Przypomnijmy, że 3 lipca br. weszła w życie nowelizacja ustawy antycovidowej - pakiet zmian wraz z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego. Chodzi konkretnie o jej art. 15zzs[9] ust. 2, zgodnie z którym w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej RP pisma sądowe, poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism (portal informacyjny). Co raz sędziowie podkreślają jednak, że to przepisy, które powinny obowiązywać już na stałe.
Zobacz w LEX: Doręczenia sądowe przez Portal Informacyjny w praktyce - nagranie ze szkolenia >
W przyszłości kolejne funkcjonalności
O planowanym uruchomieniu dwóch funkcjonalności do końca listopada informował Prawo.pl sędzia Łukowski, który jest również prezesem Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Wskazywał, że będą też rozmowy o dalszych udogodnieniach.
- W tym również o tym, czy nie będą one zależne od zmian legislacyjnych. Ze strony NRA i KRRP wiemy, że jedną z takich priorytetowych funkcjonalności jest oczywiście kalendarz adwokata czy radcy, dający możliwość odnotowywania w systemie informacji o urlopach. To na pewno wymaga zmian legislacyjnych jeżeli ma doprowadzić do wstrzymania na czas urlopu biegu terminu - mówił.
Czytaj w LEX: Zmiany w doręczeniach przez portal informacyjny w związku z nowelizacją tzw. instrukcji kancelaryjnej >
Pod koniec października Departament Informatyzacji MS przekazał do sądów pismo zezwalające na zakup aktualizacji do jednego z systemów w związku z działaniem Portalu Informacyjnego Sądu. - Po wdrożeniu poprawek do systemów we wszystkich sądach, do końca listopada, powinny zacząć działać nowe funkcjonalności - mówił wówczas sędzia Łukowski. I precyzował, że chodzi o moduł zapewniający import informacji o doręczeniu bezpośrednio do systemu wydziałowego oraz osobny moduł skrzynki doręczeniowej.
Kliknięcie w odbiór, pismo doręczone
Z kolei NRA informuje jak ma działać nowa funkcja. Zapewnia, że jedynie kliknięcie odbioru pisma w zakładce zostanie zakwalifikowane jako doręczenie elektroniczne.
- Zapoznanie się z treścią pisma w widoku sprawy (zakładka dokumenty) nie będzie skutkowało odbiorem pisma analogicznie jak zapoznanie się z aktami papierowymi. Wprowadzone zostaną elektroniczne potwierdzenia odbioru podobne do tych z systemu EPUAP, aby każdorazowo adwokat mógł udokumentować moment doręczenia bez konieczności odwoływania się do danych z portalu - precyzuje.
MS zmieniło zarządzenie
Chodzi o zmiany w zarządzeniu w sprawie organizacji i zakresie działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej. Niemal od samego początku sędziowie i pracownicy sądów postulowali o to. Zmiany obowiązują - przypomnijmy - od września.
Po pierwsze w zarządzeniu wskazano, że system będzie generował zwrotkę dla sądów - na razie pracownik sądu musi wejść do portalu i sprawdzić kiedy adwokat czy radca odebrał pismo (to właśnie moduł doręczeń), kolejna zmian zakłada, że wyroki będą publikowane z uzasadnieniami w scalonym pliku i po trzecie, zarządzenia o przesłaniu pisma sądowego pocztą ma być wraz z pouczeniami opublikowane w portalu informacyjnym, żeby pełnomocnicy wiedzieli, czy pismo dostaną tradycyjnie czy poprzez e-doręczenia.
Problemy według prawników? Brak jednolitych zasad
Warto też wrócić do wyników adwokackiej i radcowskiej ankiety, dotyczącej działania Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych. Wzięło w niej udział 3649 osób (w tym 97 proc. stanowią adwokaci). Większość z respondentów - bo aż 85, 2 proc. korzysta z portalu od ponad 24 miesięcy, a 67,6 proc. - codziennie. Co ważne, większość - bo 61,2 proc. uważa, że jest to rozwiązanie bardzo przydatne.
Badanie pokazuje też, że zaledwie 16,1 proc. adwokatów i radców korzysta z portalu w jednej apelacji, większość - 63,6 proc. ma aktywowane konto w od dwóch do sześciu apelacjach i aż 65 proc. respondentów mówi o różnicach w dostępie do spraw i wykorzystaniu funkcjonalności portalu pomiędzy poszczególnymi wydziałami sądów/sądami/apelacjami.
Prawnicy wymieniali przy tym w większości brak ujednolicenia zasad publikowania dokumentów oraz różnice w czasie ich publikowania. Uciążliwe jest dla nich także niepublikowanie protokołów rozpraw i uzasadnień wyroków. Różnice widzą w dopisywaniu do sprawy adwokata z urzędu: czasem - jak wskazali, są dopisywani z automatu, a czasem muszą składać osobny wniosek o dodanie sprawy i dostęp do niej.
Wśród przeszkód w korzystaniu z portalu najwięcej osób - 89,9 proc. wymieniło nieuzupełnianie treści przez część sądów lub błędne uzupełnianie treści, długie rozpatrywanie wniosków o dostęp do spraw - 48,3 proc., brak obligatoryjnej wzmianki o dacie doręczenia orzeczeń - 61,4 proc., brak automatycznego informowania o prawomocności orzeczeń - 73,3 proc., brak poczty wewnętrznej umożliwiającej sprawne i bezpieczne komunikowanie się pełnomocnika z sądem - 47,3 proc. i brak wirtualnego kalendarza dostępnego dla sędziów w zakresie terminów posiedzeń sądowych wyznaczonych z udziałem pełnomocników korzystających z portalu - 45,5 proc. 22,7 proc. adwokatów i radców wskazało na przejściowe problemy techniczne.
- W części opisowej ankietowani zwracali uwagę m.in. na brak aktualizacji pełnomocników, brak standaryzacji nazewnictwa dokumentów oraz standaryzacji samych dokumentów. Uciążliwa jest także niemożność złożenia wielu wniosków o dostęp jednocześnie i brak możliwości oznaczania przez pełnomocników urlopów czy innych zajętych terminów. Ankietowani wskazują na słabą funkcjonalność wyszukiwarki spraw - zaznaczono w opracowaniu.
Czytaj: MS poprawia zarządzenie związane z e-doręczeniami>>
Problemy z dostępem do spraw
Według prawników, którzy wzięli udział w badaniu, problemem jest też to, że pracownicy sądów nie są przygotowani merytorycznie do obsługi portalu. Wskazują , że wiele błędów wynika z „czynnika ludzkiego”.
- Dostęp do spraw jest przyznawany bezpodstawnie albo usuwany bez żadnej przyczyny, dokumenty nie są udostępniane na bieżąco. Użytkownicy pilnują, aby sprawy udostępniane na portalu odpowiadały informacjom z akt głównych. Obsługa sekretariatów nie ma możliwości szybkiego naprawiania błędów w niekompletnych, udostępnionych informacjach, wszystkie problemy należy załatwiać przez operatora, który nie zawsze jest w stanie pomóc. Wnioski są akceptowane następnie odrzucane, ponownie akceptowane, reklamowane - wszystko bez interakcji z użytkownikiem - wskazano w uwagach.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
