Rąbka tajemnicy jeśli chodzi o plany ministerstwa ujawnił podczas konferencji "Elektronizacja postępowania egzekucyjnego wyzwaniem dla wymiaru sprawiedliwości" sędzia Maciej Klonowski, naczelnik w Departamencie Legislacyjnym Prawa Cywilnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Część rozwiązań ma znaleźć się w procedowanej właśnie nowelizacji ustawy o zmianie k.p.c., ale też ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i innych ustaw, która została wpisana do wykazu prac legislacyjnych. O jej założeniach pisało już Prawo.pl - to ta regulacja, która ma poprawić część zmian wprowadzonych przez nowelę procedury cywilnej z 2019 r., m.in. w zakresie pouczeń, planu rozprawy.   

Czytaj w LEX: Nowelizacja k.p.c. z 2019 r w praktyce i w świetle pytań prawnych do SN >

- Możliwe są dalsze działania, by komornik mógł we własnym zakresie digitalizować dokumentacje posiadaną w sprawach bieżących, przy założeniu, że będzie ona wiernie odpowiadała dokumentom, które wpłynęły w wersji papierowej. W tym zakresie konieczna byłaby zmiana rozporządzenia o biurowości, ewidencji, operacji finansowych kancelarii komorniczych - powiedział naczelnik. I dodał, że tego typu działania legislacyjne są przewidywane by ograniczyć w kancelariach komorniczych podręczne zbiory dokumentów. Zastrzegł równocześnie, że resort musi też brać pod uwagę, by akta były należycie zabezpieczone, a informacje zawarte w cyfrowych dokumentach pozwalały na ich właściwe przechowywanie przez archiwa państwowe, czy też odnajdywanie - jeśli zajdzie taka potrzeba - w związku z wznowieniem postępowania czy wreszcie w kontekście skargi nadzwyczajnej. 

Czytaj: 
Nie będzie obowiązku e-odpisu pisma procesowego? Sejmowa komisja za poprawką Senatu>>
Szykuje się furtka przy e-aktach komorniczych>>
 

Nie tylko sądowe - u komorników też archiwa pękają w szwach

Warto przy tym przypomnieć, że 28 maja Sejm ma zająć się poprawkami Senatu do nowelizacji m.in. k.p.c. wprowadzającej e-licytację z nieruchomości. Przy okazji ta sama ustawa ma wprowadzić furtkę w zakresie e-akt komorniczych. Przypomnijmy, w myśl obowiązujących przepisów 31 grudnia 2020 r. upłynął termin na wprowadzenie przez komorników akt elektronicznych. MS jeszcze pod koniec roku informowało, że termin się nie zmieni, ale nowelizacją wprowadza zmianę, zgodnie z którą po tej dacie dopuszczalne będzie dalsze przetwarzanie, przechowywanie i udostępnianie w postaci dotychczasowej dokumentacji, która wcześniej została w tej postaci wytworzona.

Czytaj w LEX: Elektroniczne akta komornicze >

Z kolei zgodnie z par. 2., jeżeli po dniu 31 grudnia 2020 r. prowadzenie, przechowywanie, przetwarzanie i udostępnianie w systemie teleinformatycznym akt spraw komorniczych oraz urządzeń ewidencyjnych napotka trudne do przezwyciężenia przeszkody, komornik może wytwarzać, przetwarzać, przechowywać i udostępniać tę dokumentację z pominięciem systemu teleinformatycznego.

Czytaj w LEX: Podstawowe błędy przy wypełnianiu wniosków egzekucyjnych >

To nie wszystko. Naczelnik Klonowski poinformował, że projekt noweli k.p.c i ustawy o zmianie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (ten sam, którego założenia są w wykazie prac legislacyjnych rządu - UD156) przewiduje również szereg zmian w ustawie o komornikach sądowych. W tym m.in. w zakresie zabezpieczania dokumentów cyfrowych by - jak wskazał sędzia - odpowiadały pewnym standardom, zawierały określony pakiet metadanych i zbytnio się od siebie nie różniły. Kolejna zmiana ma zakładać możliwość digitalizacji przez KRK akt spraw, w których postępowanie zostało zakończone, pod warunkiem zagwarantowanie wiernego odwzorowania pełnej treści dokumentacji, i w takich przypadkach brakowania oryginału w postaci papierowej. 

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika za czynność skontrolowaną przez sąd w drodze skargi >

- KRK, jako samorząd dysponuje ograniczonymi środkami finansowymi. Wiemy, że możliwości przechowywania akt przez Radę się wyczerpały, składnica akt w Łęczycach jest zapełniona - mówił Klonowski, wskazując na konieczność takich rozwiązań. I dodał, że również w skali mikro przewiduje się dodanie przepisu, zgodnie z którym takie rozwiązanie możliwe byłoby też w przypadku akt z zakończonych spraw, które zalegają w kancelariach komorniczych. - Mamy świadomość tego, że przekazanie tych akt do przechowywania przez KRK może nie być możliwe zarówno ze względu na brak miejsca w składnicy jak też koszty związane z oddaniem ich do przechowania - dodał.

 

E-licytacja z nieruchomości istotnym ułatwieniem

Dr dr Rafał Łyszczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej nawiązał natomiast do elektronicznej licytacji nieruchomości - rozwiązania, które ma wprowadzić nowela, nad którą kończą się prace w parlamencie.  Wskazał, że takie rozwiązanie zapewni w praktyce większą transparentność całego postępowania, zapobiegnie zmowom cenowym.  - To rozwiązanie pozytywne także dla dłużnika, bowiem dzięki e–licytacji nieruchomości uzyskiwane ze sprzedaży kwoty będą wyższe co pozwoli na szybszą i efektywniejszą spłatę zobowiązania. Będzie to jedno z najnowocześniejszych rozwiązań informatycznych w Europie - powiedział.

Zobacz procedurę w LEX: Licytacja elektroniczna przy sprzedaży ruchomości >

Zapewnił, że samorząd komorniczy wytworzył już całe zaplecze informatyczne, dzięki któremu system będzie mógł działać natychmiast po wprowadzeniu przepisów w życie. - Portal e–licytacje funkcjonuje z powodzeniem już od 28 lutego ubiegłego roku, dziś za jego pomocą można siedząc w domu uczestniczyć w licytacjach ruchomości i niektórych tylko nieruchomości. Po przyjęciu nowych przepisów, zastosowanie portalu e-licytacji rozszerzy swój zakres - wskazał. 

Czytaj w LEX: E-licytacje nieruchomości  >

Prezes Krajowej Rady Komorniczej wskazał równocześnie, że w czasie pandemii wiele rozwiązań dotyczących postępowania egzekucyjnego, zostało wprowadzonych bez głębszej analizy. Jako przykład podał wprowadzenie zakazu wyznaczania przez sądy terminów licytacji zajętych wcześniej nieruchomości, w czasie trwania epidemii oraz w 90 dni po jej zakończeniu. - Zmianę tę wprowadzono tłumacząc ją zakazem eksmisji, który już wówczas obowiązywał. Komornicy od samego początku wskazywali, iż jest to bardzo szkodliwe rozwiązanie które godzi nie tylko w wierzyciela ale także dłużnika, potęguje bowiem wzrost zadłużenia - podkreślił, dodając że ma nadzieję iż te rozwiązania zostaną wkrótce uchylone. 

Czytaj: Senat zajmie się e-doręczeniami - szykują się poprawki>>
 

Krok milowy? Dostęp do informacji o rachunkach dłużnika

Z kolei Rafał Fronczek b. prezes KRK wskazał, że w jego ocenie kluczowymi rozwiązaniami w zakresie elektronizacji postępowania egzekucyjnego, było elektroniczne zajęcia rachunku bankowego i uzyskiwanie informacji o rachunku bankowego dłużnika - wdrożone na przełomie 2010/2011.

Czytaj w LEX:

Uproszczona egzekucja z nieruchomości – przedmiot egzekucji >

Uproszczona egzekucja z nieruchomości – tryb postępowania >

-  W 2011 r. zaledwie 28 komorników wystosowało 2000 zapytań w tym systemie, w 2020 r. komornicy wystosowali już 245 mln zapytań o rachunki bankowe. Jeśli chodzi o zajęcie rachunków bankowych to w 2010 mieliśmy ich około miliona dwustu zajęć papierowych i zajęć na ślepo, na podstawie, których komornik ustalał czy dłużnik ma rachunek w banku. W 2020 komornicy dokonali 10 mln zajęć, w bankach w których dłużnicy rachunki posiadają, po wcześniejszych ustaleniach - powiedział. 

Jak dodał, w tej chwili jest to najszybszy, najbardziej sprawny sposób egzekucji. - W roku 2010 komornicy wyegzekwowali tą drogą 700 mln zł, w 2020 już 1,5 mld - dodał były prezes samorządu komorniczego. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.