Brak formalny skargi kasacyjnej możliwy do uzupełnienia

Sąd, do którego została wniesiona skarga kasacyjna zawierająca braki formalne, uprawniony będzie do odrzucenia skargi tylko po wcześniejszym wezwaniu do jej uzupełnienia. Dotyczyć to ma zarówno skarg wnoszonych do Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak i do Sądu Najwyższego.

Projekt takich zmian trafił właśnie do Sejmu. Inicjatorem jest Senat, który propozycje zawarł w uchwale z 7 lutego 2015 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Proponowane poprawki legislacyjne mają na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 lipca 2014 r. sygn. akt SK 22/11 (publikowany w Dz. U. z 2014 r. poz. 543), stwierdzającego niezgodność art. 180 w zw. z art. 178 i art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej jako p.p.s.a.) z Konstytucją.

Z uwagi na podobieństwo regulacji dotyczących braków formalnych skarg kasacyjnych rozpoznawanych przez Naczelny Sąd Administracyjny i Sąd Najwyższy, proponowane zmiany dotyczą obu postępowań – sądowoadministracyjnego i cywilnego.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 176 p.p.s.a. i art. 398⁴ § 1 pkt 1 i 3 k.p.c.) skargi kasacyjne składane do sądów muszą posiadać tzw. elementy konstrukcyjne, do których należą między innymi:

- oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy też w części;

- wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia, z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Niewskazanie w skardze któregoś z tych elementów, skutkuje obecnie "automatycznym" odrzuceniem skargi. W konsekwencji całkowicie i bezpowrotnie tamowana jest możliwość rozpoznania tego środka zaskarżenia.

Trybunał Konstytucyjny w przywołanym orzeczeniu wskazał i podkreślił, że „sąd rozstrzygający w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej nie może być sprowadzany do roli robota, mechanicznie odrzucającego pisma procesowe obywateli ze względu na uchybienia nie ważące w żaden sposób na możliwości wydania orzeczenia. Sąd nie może też przekształcić się w instytucję biurokratyczną”.

W celu wyeliminowania powyższych negatywnych skutków wprowadzone mają być sygnalizowane na wstępie zmiany. Na ich mocy sąd zobowiązany będzie najpierw wezwać stronę do uzupełnienia braków formalnych skargi. Dopiero gdy ta ich nie usunie w terminie 7 dni sąd odrzuci skargę kasacyjną.

Opracowanie: Tomasz Jeżewski