Zasady zwalniania z egzaminów laureatów lub finalistów olimpiad przedmiotowych oraz laureatów konkursów przedmiotowych w systemie egzaminów zewnętrznych

Zagadnienie zwalniania uczniw z egzaminw, ktrzy zostali laureatami lub finalistami olimpiad przedmiotowych oraz laureatami konkursw przedmiotowych jest w systemie egzaminw zewnętrznych bardzo istotne. Laureat lub finalista, oprcz tego, że nie musi przystępować do egzaminu, to otrzymuje najwyższy wynik. Dla laureata lub finalisty jest to przywilej bardzo ważny, gdyż liczba uzyskanych punktw z egzaminu zewnętrznego odgrywa w Polsce istotną rolę w procesie rekrutacji na wyższy etap kształcenia.Kwestię zwalniania uczniw z egzaminw, ktrzy zostali laureatami lub finalistami olimpiad przedmiotowych oraz laureatami konkursw przedmiotowych regulują przepisy zawarte w 39, 60 i 112 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunkw i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniw i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianw i egzaminw w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z pźn. zm.). Przepisy z 39 dotyczą uczniw szkł podstawowych i gimnazjalnych, 60 szkł ponadgimnazjalnych w zakresie egzaminu maturalnego, a 112 egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.

Sprawdzian w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej (sprawdzian) i egzamin w ostatnim roku nauki w gimnazjum (egzamin gimnazjalny)

Uczniowie, którzy zostali laureatami lub finalistami olimpiad przedmiotowych oraz laureatami konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych sprawdzianem lub egzaminem gimnazjalnym, są zwolnieni odpowiednio ze sprawdzianu lub odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego. Zapis gwarantujący im takie uprawnienie Minister Edukacji Narodowej zawarł w § 39 ww. rozporządzenia, który określa, że w przypadku szkół podstawowych i gimnazjalnych laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych oraz laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim, organizowanych z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych sprawdzianem lub egzaminem gimnazjalnym są zwolnieni odpowiednio ze sprawdzianu lub odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty. Zaświadczenie przedkłada się dyrektorowi szkoły, czyli przewodniczącemu szkolnego zespołu egzaminacyjnego. Zwolnienie ucznia, który został laureatem lub finalistą ze sprawdzianu lub z części egzaminu gimnazjalnego jest równoznaczne z uzyskaniem przez niego ze sprawdzianu lub odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego najwyższego wyniku. Ze sprawdzianu można uzyskać maksymalnie 40 punktów, a z egzaminu gimnazjalnego 50 punktów za każdą część, czyli maksymalnie 100 punktów.

Należy pamiętać, że aby uczeń otrzymał od okręgowej komisji egzaminacyjnej zaświadczenie o szczegółowych wynikach sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego musi się znajdować w jej bazie danych. Dlatego też przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego w terminie ustalonym przez dyrektora komisji okręgowej, nie później jednak niż do dnia 30 listopada roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian lub egzamin gimnazjalny musi przesłać listę uczniów pocztą elektroniczną lub na nośniku zapisu elektronicznego dyrektorowi komisji okręgowej (§ 41 ust. 1 pkt 1). W praktyce dyrektorzy szkół przesyłają listę uczniów w programie HERMES. Jak więc z tego wynika przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego musi również zgłosić uczniów, którzy zostali laureatami lub finalistami w poprzednich latach szkolnych.

Użycie w rozporządzeniu jedynie sformułowania „Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu szkolnego zespołu egzaminacyjnego...” bez dalszego określenia czynności do wykonania może spowodować, że dyrektorzy szkół nie będą do końca wiedzieli jak postępować. Chociaż należy się spodziewać różnych rozwiązań w poszczególnych okręgowych komisjach egzaminacyjnych, które sprowadzają się do tego, czy arkusz egzaminacyjny takiego ucznia należy zakodować, czy też nie, to posiadanie przez przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego właściwej dokumentacji zależy wyłącznie od niego. Laureatów lub finalistów będzie musiał zaznaczyć na liście zdających (oznacza się literką L) i w Zbiorczym protokole przebiegu sprawdzianu/egzaminu gimnazjalnego, które otrzyma od komisji.

Argumentem przemawiającym za posiadaniem przez dyrektora szkoły usystematyzowanej dokumentacji jest obowiązek kilkakrotnego wykazywania laureatów lub finalistów w dłuższym przedziale czasowym oraz dla celów kontrolnych. Załączone przez laureata lub finalistę do wniosku dwie potwierdzone kopie zaświadczenia będzie mógł wykorzystać w taki sposób, że jedna zostanie w dokumentacji szkolnej, a drugą załączy do Zbiorczego protokołu przebiegu sprawdzianu/egzaminu gimnazjalnego.

Dlatego też proponuję, aby przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego ułatwił sobie pracę i stosował następujące dokumenty:

1.      Wniosek laureata lub finalisty o zwolnienie ze sprawdzianu/egzaminu gimnazjalnego,

2.      Pismo zwalniające laureata lub finalistę ze sprawdzianu/egzaminu gimnazjalnego,

3.      Wykaz zwolnionych laureatów lub finalistów.

Proponuję również, aby przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego przesłał do właściwej okręgowej komisji egzaminacyjnej Zbiorcze zestawienie zwolnionych laureatów lub finalistów, niezależnie od tego, czy będzie wymagana zmiana w programie HERMES.