Szkoła bierze udział w realizacji projektu współfinansowanego w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+. Projekt realizowany jest w ramach akcji KA1 "Mobilność kadry edukacji szkolnej" w obszarze edukacji szkolnej. Ma na celu podniesienie jakości pracy szkoły przez udział kadry w mobilnościach zagranicznych takich jak kursy i szkolenia w trakcie, których nauczyciele i administracja wzbogacą własne kompetencje zawodowe. Pobyt szkoleniowy za granicą pozwoli nie tylko na poznanie warunków pracy w szkołach partnerskich, ale również na poznanie środowiska lokalnego i jego korelacji ze szkołą. Obserwacja nauczycieli i administracji w podobnym typie szkoły umożliwi nam przeniesienie doświadczeń na grunt placówki macierzystej. W wyjeździe biorą udział nauczyciele oraz pracownicy administracji szkoły.
Czy dla nauczycieli będzie to wyjazd służbowy (delegacja), czy usprawiedliwiona, płatna nieobecność?
Czy nauczyciele za czas wyjazdu będą mieli wypłacone za godziny ponadwymiarowe?
Czy dla pracownika administracji będzie to wyjazd służbowy (delegacja), czy usprawiedliwiona, płatna nieobecność, czy też na czas wyjazdu będzie zobowiązany wykorzystać urlop wypoczynkowy?
 
Odpowiedź
Zgodnie z art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - dalej k.p., pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2008 r. I PK 96/08, OSNP 2010 nr 11-12, poz. 138 przyjął, że z art. 775 k.p. wynika, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscem pracy rozumianym jako miejscowość będąca siedzibą pracodawcy, jeżeli tam pracownik ma swoje stanowisko pracy, albo inne miejsce, w którym pracownik jest obowiązany wykonywać obowiązki pracownicze w pozostałych przypadkach.
Zgodnie z tezą wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 kwietnia 2013 r., III AUa 1388/12, LEX nr 1324740, o podróży służbowej można mówić jedynie w przypadku delegowania narzuconego pracownikowi w drodze polecenia zobowiązującego go do odbycia takiej podróży.
Z powyższego założenia należy wyprowadzić wniosek, że w zasadzie są dwa nieodzowne elementy, uzasadniające potrzebę delegacji służbowej: polecenie pracodawcy (1) oraz realizacja obowiązków służbowych poza stałym miejscem pracy (2).
W omawianej sprawie kluczowe ustalenie dotyczy kwestii zadań służbowych pracowników szkoły objętych poleceniem wyjazdu. W zakresie nauczycieli zakres obowiązków służbowych związany jest z realizacją zadań statutowych szkoły, a w szczególności realizacją zajęć dydaktyczno-opiekuńczo-wychowawczych. W zakresie pozostałych pracowników szkoły, zakres zadań ustalany jest przez dyrektora szkoły.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt omawianej sprawy, należy zauważyć, że realizacja programów unijnych nie stanowi obligatoryjnego zadania szkoły.

Stypendia Erasmus+ bez podatku>>

Jest to zadanie fakultatywne, rozszerzające ofertę edukacyjną szkoły. Takie założenie potwierdza chociażby art. 35a ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela – dalej KN stwierdzający, że zajęcia finansowane ze środków unijnych są przydzielane za zgodą nauczyciela i nie są wliczane do tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (oczywiście wyjazdy w ramach programu Erasmus+ tym bardziej wykraczają poza standardowy zakres zadań szkoły).
Podnieść należy, że praca w ramach zajęć, o których mowa w art. 35a KN, jest realizowana bezpośrednio na rzecz pracodawcy nauczyciela, a mimo to ustawa nie wskazuje nauczycielowi realizacji tych zajęć jako obowiązku. Tym bardziej należy więc uznać, że ewentualne zajęcia realizowane w ramach programu Erasmus+ nie mieszczą się w zakresie obowiązków nauczyciela, wynikających z umowy o pracę i realizowanych na rzecz szkoły.
Dlatego też nie można uznać, że wyjazd ten może być potraktowany jako realizacja zadań służbowych nauczyciela. To prowadzi do wniosku, że skoro wyjazd w ramach programu Erasmus+ nie może być traktowany jako realizacja zadań służbowych nauczyciela poza siedzibą szkoły, to tym samym wyjazd ten nie może być realizowany w drodze delegacji służbowej.
W sposób oczywisty tym bardziej tego typu praca nie może być obowiązkiem pracowników niepedagogicznych szkoły, którzy co do zasady nie mają w zakresie obowiązków czynności związanych z realizacją zadań statutowych szkoły, a jedynie czynności administracyjne.
Z powyższych względów uznać należy, że wyjazd w ramach programu Erasmus+, jako że tematyka szkolenia nie jest bezpośrednio związana z realizacją obowiązków pracowniczych realizowanych na rzecz pracodawcy – nieobecność w szkole powinna być sformalizowana w ramach urlopu bezpłatnego.
Oczywiście decyzja w tej sprawie leży w gestii dyrektora szkoły, jako osoby reprezentującej pracodawcę. Natomiast dyrektor szkoły, uznając, że wyjazd mieści się w zakresie obowiązków pracowniczych i wydając delegację służbową na taki wyjazd, musi się liczyć ze znacznym zaangażowaniem środków finansowych na ten cel. Sprawy finansowe podlegają bezpośredniemu nadzorowi organu prowadzącego i tego typu wydatki należy konsultować z tym organem.

Ponad 100 mln zł na program Erasmus+>>