Kwestię orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego reguluje rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1309). Rozporządzenie umożliwia wydanie orzeczenia uczniom:

  • niesłyszącym i słabosłyszącym,
  • niewidomym i słabowidzącym,
  • z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
  • z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym,
  • z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
  • z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
  • niedostosowanym społecznie,
  • zagrożonym niedostosowaniem społecznym.

 

W katalogu tym nie wymienia się dzieci z ADHD, zatem choć zalicza się je do dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mogą otrzymać one jedynie opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej z zaleceniami, które powinna realizować w ich przypadku szkoła. O zmiany w tej kwestii apelują m.in. organizacje zrzeszające rodziców dzieci z ADHD. Wskazują one, że dzieci z tym zaburzeniem mają problem z koncentracją uwagi, co odbija się na ich wynikach w nauce i uzasadniałoby zapewnienie im dodatkowej pomocy.

 

MEN postawi na funkcjonalną ocenę potrzeb rozwojowych - ma to pomóc również dzieciom z ADHD>>

 

MEN pracuje nad zmianami

To o tę m.in. kwestię pytał rzecznik - wskazał, że do RPO wpłynął wniosek, w którym zwrócono uwagę, że obecne uregulowania wsparcia uczniów z tej grupy w procesie edukacji nie odpowiadają ich szczególnym potrzebom. Podkreślono m.in. brak możliwości uzyskania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Rzecznik zauważył, że mogą oni uzyskać orzeczenie o zagrożeniu niedostosowaniem społecznym lub orzeczenie o niedostosowaniu społecznym, ale tylko wtedy, gdy ADHD występuje z inną szczególną potrzebą edukacyjną. W pozostałych przypadkach – dodał – można ubiegać się o opinię dokumentującą diagnozę hiperkinetycznego zaburzenia zachowania, co według wnioskodawczyni nie uprawnia do odpowiedniego wsparcia.

 

Wskazano też na konsekwencje braku możliwości uzyskania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego – wykaz subwencji nie zawiera hiperkinetycznego zaburzenia zachowania (ADHD). - Oznacza to, że wyłącznie w przypadku, gdy uczeń z ADHD uzyska orzeczenie o zagrożeniu niedostosowaniem społecznym lub orzeczenie o niedostosowaniu społecznym, placówka edukacyjna będzie miała możliwość uzyskania dodatkowych środków na dostosowanie procesu edukacji do szczególnych potrzeb ucznia – podano.

 

MEN: Trwają prace nad zmianami

Resort edukacji odpowiedział rzecznikowi, że pracuje nad zmianami wsparcia dzieci i uczniów różnym poziomie funkcjonowania, w tym dzieci z zespołem ADHD, które powinno być udzielane w koordynacji z innymi sektorami (zdrowia, pomocy społecznej, pomocy rodzinie). W odpowiedzi MEN wskazał, że chodzi o wdrożenie rozwiązań, które różnicują wsparcie na podstawie rzeczywistych, indywidualnych potrzeb dzieci i uczniów. Projektowany model oceny potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz ustalania na tej podstawie adekwatnych form wsparcia i jego finansowania (ocena funkcjonalna) będzie oparty na modelu biopsychospołecznym.

- W modelu funkcjonowanie dziecka/ucznia rozumiane jest jako wynik interakcji pomiędzy jego indywidualnymi cechami (stan zdrowia, możliwości psychofizyczne) a środowiskiem, w jakim dziecko uczy się i wychowuje - wyjaśniono.

 

Wskazano, że konieczne jest zebranie informacji na temat funkcjonowania ucznia w szkolnym środowisku, ale i wpływu środowiska na ucznia, np. czy występują bariery utrudniające naukę (niedostosowane materiały edukacyjne czy metody pracy, problemy z komunikacją w grupie rówieśniczej). To pozwoli na adresowanie do ucznia lub środowiska szkolnego czy rodzinnego trafnych form wsparcia.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.