Ankieta w szkołach ponadgimnazjalnych
W badaniu „Różnić się nie oznacza nienawidzić się. Mniej wrogości poprzez wiedzę o prawach człowieka i dialog” wzięło udział 396 osób, w tym 145 dziewczyn. Autorzy raportu odwiedzili 6 liceów ogólnokształcących, 6 techników i 4 szkoły zawodowe. W trakcie dwóch godzin lekcyjnych dyskutowali z młodymi ludźmi m.in. o tym, skąd czerpią informacje, jak oceniają życie w Polsce, kim jest współczesny patriota, jakie są najważniejsze wartości w ich życiu. Przeprowadzone zostały też debaty oxfordzkie, w większości dotyczące polityki migracyjnej.
Najgorzej postrzegani muzułmanie
Większość przebadanych uczniów jest przeciwna przyjmowaniu uchodźców - nie miała tu znaczenia płeć, miejsce zamieszkania oraz rodzaj szkoły. Uczniowie najbardziej obawiają się masowego osiedlania muzułmanów w polskich miastach.
„Muzułmanom na ulicy, tuż obok zawsze może coś strzelić do głowy”; „Mogą się rzucić na przechodnia z nożem”, albo „wysadzić się” – podkreślali uczestnicy badania.
Jednak nie wszystkie opinie były negatywne „Uciekają z masakry, oni są takimi ludźmi jak my – trzeba im pomóc” - odpowiadali niektórzy uczniowie.
Większość pozytywnie postrzegała natomiast Ukraińców, podkreślano, mniejszość ta ciężko pracuje na swój los w naszym kraju, podobnie jak w przypadku Polaków za granicą.
Uczniów zapytano także o kwestie tolerancji dla homoseksualistów. W czasie rozmów w szkołach w niemal każdej z grup napotkano ucznia, który uznawał homoseksualizm za chorobę, którą trzeba leczyć. Dominowały postawy homofobiczne - podają autorzy badania.
Patriotyzm i religia nie najważniejsze
Patriotyzm odgrywa istotną rolę w życiu uczniów, ale nie jest to wartość dla nich kluczowa. Negatywnie postrzegani są neonaziści i "kibole".
„Patriota powinien docenić też to, że ktoś chciał do tego kraju przyjechać, że np. komuś innemu na świecie, nie tylko jemu, podoba się ten kraj, że uważa że jest fajny, że warto tutaj mieszkać”. - podkreślali niektórzy uczniowie.
Młodzi w większości prezentują postawę bierną społecznie czy politycznie - nie angażują się w społeczne organizacje, rzadko biorą udział w demonstracjach. Brak zaangażowania obejmuje także udział w życiu wspólnot i organizacji religijnych. Wypowiedzi wskazują przede wszystkim na duży dystans do instytucji Kościoła.
Zalecenie: przede wszystkim edukacja
Rzecznik praw obywatelskich podkreśla, że konieczne jest położenie większego nacisku na naukę o wielokulturowości.
Powinno się prowadzić więcej dyskusji z uczniami zarówno na temat ich planów życiowych i zawodowych, jak i aktualnych problemów społecznych, ekonomicznych i politycznych, tak w kraju, jak i na świecie - zaleca RPO.
W podsumowaniu raportu wskazuje też na potrzebę wprowadzenia w szkołach przedmiotu: analiza przekazów medialnych, na którym młodzież uczyłaby się selekcji źródeł informacji.
HFPC zaniepokojona planami ograniczenia działań antydyskryminacyjnych w szkołach>>