Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych dla nauczycieli - według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2023 r. pobierało je ok. 11,5 tys. osób (dane na październik) - przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3 917,60 zł. Liczba nauczycieli pobierających to świadczenie w październiku tego roku jest niższa, niż przed rokiem i dwa lata temu w analogicznym okresie. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych dla nauczycieli. W październiku 2023 r. emerytury pomostowe pobierało 40,9 tys. osób. Przeciętna wysokość pomostówki wynosiła 4 709,36 zł.
Czytaj w LEX: Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli >
Przepisy niezbyt precyzyjne
Dotychczasowe brzmienie przepisów budziło jednak wątpliwości - nie do końca jasne było, czy podstawą obliczenia wysokości kwoty odpisu w odniesieniu do byłego nauczyciela powinna być kwota emerytury, renty lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego pobierana w jednym miesiącu, czy też ma być to uśredniona wysokość emerytury, renty lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego otrzymywanych w skali całego roku. Wysokość odpisu była wyliczana jako 5 proc. pobieranej przez nich emerytury, renty lub świadczenia kompensacyjnego. Byli nauczyciele korzystający z funduszu niejednokrotnie nie chcieli podawać wysokości ich świadczenia, wskutek czego nie wiadomo było, jak wyliczyć wysokość odpisu.
W celu naliczenia odpisu każdy pracodawca (dyrektor szkoły lub placówki) jest obowiązany do zebrania informacji o wysokości pobieranych świadczeń przez nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne uprawnionych do korzystania w danej jednostce ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Pomimo dość jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie przepis art. 53 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela budzi wątpliwości interpretacyjne, co wskazał m.in. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 lutego 2022 r., sygn. akt III PZP 3/21. W uzasadnieniu do tej uchwały SN stwierdził, że "niedookreśloność tej regulacji rzeczywiście może rodzić wątpliwości interpretacyjne co do tego, w jaki sposób należy - po pierwsze - ustalać wysokość świadczeń "pobieranych" przez osoby, za które dokonywane są odpisy na fundusz, a po drugie - z jaką perspektywą czasową należy łączyć wysokość świadczenia pobieranego przez osobę, za którą dokonywany jest odpis z uwzględnieniem algorytmu ustanowionego w art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela". W celu wyeliminowania istniejących wątpliwości w zakresie art. 53 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela, zaproponowano wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie dokonywany w wysokości ustalonej jako iloczyn:
- planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, skorygowanej w końcu danego roku kalendarzowego do faktycznej, przeciętnej liczby tych nauczycieli i 42 proc. kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 ustawy - Karta Nauczyciela,
- obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku. Proponowana zmiana nie wpłynie niekorzystnie na wysokość odpisu, który będzie utrzymany na takim samym poziomie jak obecnie.
Zapraszamy na szkolenie LEX: Początek roku 2024 - kalendarz obowiązków dyrektora i organu prowadzącego w zakresie spraw finansowych, administracyjnych i kadrowych >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.