Jolanta Ojczyk: Stworzyła Pani ze swoim zespołem aplikację Powtórki Ósmoklasisty. Skąd u prawniczki, co prawda należącej do wąskiej grupy prawników stawiających na nowe technologie, pomysł na użycie aplikacji przeznaczonej dla prawników do materiału dla uczniów?
Aneta Pacek-Łopalewska: Powtórki Ósmoklasisty urodziły się z potrzeby. Jestem nie tylko radcą prawnym, ale przede wszystkim mamą ósmoklasistki. Ci, którzy mają w swoim otoczeniu ósmoklasistów wiedzą, co to oznacza. Nowa podstawa programowa i przeładowany materiał, kumulacja roczników, duży chaos informacyjny, mało czasu. Po miesiącu niepokoju rodzica obudził się we mnie prawnik. Uznałam, że może trzeba podejść do tego inaczej? Sprawdzić czego rzeczywiście system wymaga od mojej córki? A czego nie musi się uczyć i tym samym może mieć trochę wolnego czasu. Przecież zakres egzaminu wynika z przepisów. A tu już czuję się pewniej.
Jakie przepisy, materiały Pani przeanalizowała?
Egzamin ósmoklasisty to sprawdzian tzw. kompetencji ucznia kończącego szkołę podstawową. Jakie to są kompetencje i w jaki sposób są sprawdzane wynika przede wszystkim z ustawy Prawo oświatowe i wydanych na podstawie ustawy rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej, w tym dotyczącego podstawy programowej czy dotyczącego warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty. W oparciu o przepisy działa także Centralna Komisja Egzaminacyjna, która ten egzamin przeprowadza. CKE z kolei przygotowała swoje oficjalne poradniki, przykłady testów z rozwiązaniami i szczegółowe wyjaśnienia jak zadania będą oceniane. Idealne zadanie dla prawnika. Kilkanaście zarwanych nocy i udało się ten materiał usystematyzować przy użyciu narzędzia, z którego na co dzień korzystamy w Kancelarii do pracy z przepisami. Potem znajomi zaczęli pytać, może się podzielisz? I tu wkroczył zespół Treesk.
Czy w analizie skomplikowanych dla przeciętnego rodzica przepisów oświatowych pomogło narzędzie Treesk, które zamienia teksty prawne w interaktywne, czytelne dokumenty?
Tak. Nasza kancelaria korzysta z rozwiązań legaltech, bo pozwalają usprawnić i przyspieszyć pracę merytoryczną przy zachowaniu jakości, co jest ważne dla klientów. Korzystamy przede wszystkim z własnego narzędzia legaltech Treesk - pomaga on pokazać w prosty i czytelny sposób skomplikowane teksty prawne – przepisy, opinie , analizy compliance. Tego właśnie narzędzia użyłam do opracowania Powtórek Ósmoklasisty. Nie stworzyliśmy w tym celu nowej aplikacji. Samo narzędzie idealnie nadaje się do pokazania usystematyzowanej wiedzy. Przecież to legaltech dedykowany do pracy z dużą ilością tekstu prawnego. A tu trochę treści jest.
Legal techowe doświadczenie pomogło ósmoklasistom?
Pomogło to za mało powiedziane. Powtórki Ósmoklasisty w stu procentach korzystają z funkcjonalności legaltech. Musieliśmy jedynie wyłączyć pewne właściwości narzędzia – na tym poziomie nie były potrzebne. Zespół Treesk mocno się zaangażował, traktował ten projekt z dużym osobistym zaangażowaniem, bo okazało się, że mamy w naszym gronie gorących sympatyków ósmoklasistów. Bardzo mocno trzymają teraz za nich przysłowiowe kciuki.
Jak działa aplikacja?
Aplikacja umożliwiła nam coś, co jeszcze do niedawna wydawało się niemożliwe. Dzięki niej mogliśmy pokazać ponad sto wymogów na jednej stronie interaktywnego dokumentu. Wszystko w prosty i usystematyzowany w jednym miejscu sposób. Sercem Powtórek Ósmoklasisty jest interaktywna lista wymogów, kompetencji, jakimi musi wykazać się na egzaminie uczeń. Ponad sto pięćdziesiąt punktów z każdego przedmiotu. Przykład wymagania z języka polskiego – uczeń charakteryzuje podmiot liryczny, narratora i bohaterów w czytanych utworach. Przykłady wymagań z matematyki – uczeń wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych, inny przykład – uczeń stosuje twierdzenie o sumie kątów wewnętrznych trójkąta, jeszcze inny – uczeń wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach. Powtórki dają zero-jedynkową możliwość sprawdzenia swoich wiadomości na zasadzie umiem – nie umiem.
Rząd uspokaja, że strajk nie zagrozi egzaminom>>
Może jakieś przykłady z innych przedmiotów?
Na razie wypuściliśmy Powtórki z języka polskiego i matematyki. Rozmawiamy w naszym zespole czy rozszerzyć ofertę.
Uczeń może odpowiedzieć umiem, chociaż tak naprawdę może mieć kłopot w rozwiązaniu zadania. Taka checklista sprawdza się raczej już w życiu zawodowym?
Lista jest interaktywna. Powiązaliśmy z nią są przykłady konkretnych zadań sprawdzających umiejętności z listy wymagań. Nie wymyśliłam ich. To przykłady podane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Niestety, CKE nie podała przykładów do wszystkich wymagań. Stąd nie ma ich także u nas. W Powtórkach podajemy tylko informacje jakie wynikają z przepisów prawa i wyjaśnień CKE - nie ma tu przykładów wydawnictw komercyjnych, których jest już na rynku coraz więcej. Dzięki temu jednak uczeń, albo rodzic, ma pewność, że informacje, które znajdzie w Powtórkach, pochodzą od tego, kto przeprowadza egzamin. Z kolei przy każdym przykładzie znajduje się wyjaśnienie, jak dane zadanie jest rozwiązywane, ile punktów można uzyskać.
Po przeanalizowaniu tylu materiałów, nasunęły się Pani jakieś wnioski?
Rynek zalała fala testów. Ja nie kwestionuję potrzeby ich rozwiązywania. Natomiast taka nauka ma sens, jeżeli przy kolejnych zadaniach uczeń wie, czego się od niego wymaga i, niestety, jakie rozwiązanie pozwoli mu uzyskać punkty. To ważne zwłaszcza przy pytaniach otwartych i wypracowaniu. Ciągle powtarzam córce - popatrz na listę, zanim zaczniesz rozwiązywać kolejny test... Jednym z moich wniosków było to jak ważna jest znajomość lektur – to kopalnia punktów. Doceniłam wtedy po raz kolejny pracę naszego polonisty, który w tym zakresie nie ma litości. Dodaliśmy także trochę informacji o samym egzaminie – jak będzie wyglądał, co można wnieść na salę. Są linki do filmików o egzaminie, przygotowanych przez CKE.
Czyli Powtórki Ósmoklasisty to nie są zwykłe testy, to taki przewodnik po egzaminie, który pozwala zrozumieć, co trzeba umieć i dlaczego.
Moim zamierzeniem nie było tworzenie kolejnego kompendium testów. Przyznaję, że jako tzw. zapobiegliwy rodzic, oczywiście zdążyłam kupić ich za dużo. Oglądanie kolejnych zadań tylko pogłębiło moje poczucie, że to nie jest dobra ścieżka. Jest jak czarna dziura albo otchłań oceanu. Moim zdaniem warto najpierw zobaczyć, czego od ciebie wymagają, a potem, mając w głowie co i jak sprawdzają, uczyć się poprzez rozwiązywanie testów. Przykładowe testy są tylko jednym elementem całej układanki. Podkreślę - nasz produkt nazywa się Powtórka Ósmoklasisty a nie Testy Ósmoklasisty. Być może niektórzy mogą czuć się rozczarowani, że nie przy każdym wymogu jest przykład zadania testowego. Ale jak wspominałam, nie ma ich, bo w Powtórkach są tylko zadania testowe przygotowane przez Komisję. I tu jest komplet.
Jako mama i prawniczka jak Pani ocenia polskie prawo oświatowe?
Trudno mi wypowiadać się jako prawnik – mój obszar zainteresowań dotyczy zupełnie innego tematu. Natomiast jako mama nastolatki uważam że nasz system edukacji nie nadąża za zmieniającą się rzeczywistością. Mam wrażenie, że jest zbyt dużo wiedzy teoretycznej, myślę że dziś, gdy dostęp do głębokich zasobów wiedzy jest na tzw. kliknięcie a nawet dotknięcie, to nie ma potrzeby, aby uczyć się na pamięć, jak kiedyś. Powinno być natomiast więcej przestrzeni na naukę, jak w szumie informacyjnym wybierać wartościowe źródła, odsiewać niepotrzebne dane, analizować i oceniać dany materiał a potem wyciągać z niego wnioski. Więcej pracy projektowej - takiej, która pomoże naszym nastolatkom odnaleźć się w realnym świecie. Zgodnie z prawem oświatowym system oświaty ma np. wspierać dzieci w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej. Piękna teoria. Pytanie jak to się ma do praktyki? Czy rzeczywiście wspiera? Diagnoza kompetencji z języka polskiego pokazuje, że trudne lub nawet bardzo trudne są dla ósmoklasistów zadania sprawdzające umiejętność czytania utworów literackich i ich zrozumienie na poziomie niedosłownym, umiejętność tworzenia wypowiedzi, praktyczne stosowanie zasad ortografii i interpunkcji czy znajomość gramatyki języka polskiego. Diagnoza z matematyki pokazała, że ósmoklasiści mają kłopoty z kompetencją tzw. sprawności rachunkowej. Zgodnie z podstawą programową, w ramach tej kompetencji sprawdza się np. wykonywanie nieskomplikowanych obliczeń w pamięci lub w przypadku trudniejszych obliczeń pisemnie, wykorzystanie tych umiejętności w praktyce, interpretowanie otrzymanych wyników. Dla mnie to bardzo niepokojące – to przecież podstawowe umiejętności. Jak nastolatek z takimi brakami ma rozwijać się dalej ku pełnej dojrzałości, do której dumnie odwołują się nasze przepisy? To pytanie do nas wszystkich.
Przeczytaj w LEX Prawo Oświatowe:
Vademecum zadań dyrektora na rok szkolny 2018/19 >
Zasady przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego >
W jaki sposób należy obliczyć wynagrodzenie za czas dodatkowej pracy przy egzaminach zawodowych? >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jako go uzyskać >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
