Zarząd Powiatu w Pile powierzył Stanisławowi R. pełnienie obowiązków dyrektora Zespołu Placówek Wychowawczych w Łobżenicy (woj. wielkopolskie). Wojewoda zaskarżył tę uchwałę do sądu administracyjnego. Wojewoda wskazał, że tryb z art. 63 ust. 13 ustawy Prawo oświatowe można zastosować tylko raz. Łączny okres powierzenia obowiązków dyrektora nie może trwać jednak dłużej niż 10 miesięcy. Tymczasem powiat powierzył Stanisławowi R. obowiązki dyrektora szkoły już po raz drugi. W odpowiedzi zarząd powiatu wyjaśnił, że ogłoszone kilkukrotnie konkursy nie przyniosły rozstrzygnięcia. Podobnie jak w innych szkołach, brak jest chętnych do pełnienia funkcji dyrektora. Obowiązkiem organu prowadzącego jest natomiast zapewnienie ciągłości obsady jej podstawowego organu. Wobec braku rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko dyrektora, zarząd powierzył pełnienie obowiązków dyrektora jedynej osobie, która wyraziła chęć podjęcia się tego zadania.

 

Nieetyczne działania w konkursie na dyrektora szkoły>>

 

Sąd Wojewódzki w Poznaniu stwierdził nieważność uchwały.

Zwrócił uwagę, że kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. W szkołach i placówkach publicznych powierzenie stanowiska w drodze konkursu jest w zasadzie obligatoryjne. Organ prowadzący nie może ani odstąpić od zorganizowania i przeprowadzenia konkursu, ani odmówić powierzenia stanowiska wyłonionemu kandydatowi. Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata, organ prowadzący powierza to stanowisko ustalonemu, w porozumieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny, kandydatowi, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki i rady pedagogicznej (art. 63 ust. 12 ustawy). Do czasu powierzenia stanowiska dyrektora w jedynym z tych trybów, organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, jednak nie dłużej niż na okres 10 miesięcy (art. 63 ust. 13 ustawy).

 

Organowi prowadzącemu wolno odstąpić od powierzenia stanowiska w drodze konkursu wyłącznie w dwóch sytuacjach: kiedy do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat (a zatem kiedy nie złożono w przewidzianym terminie żadnej oferty) bądź gdy w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata (tj. kiedy w konkursie przeprowadzonym przez prawidłowo powołaną komisję konkursową żaden kandydat nie uzyskał wymaganej większości głosów). Z brzmienia w/w przepisów wynika kolejność ich stosowania; pozostają one także względem siebie w zależności: zasada - wyjątek.

Czytaj w LEX: Powołanie i odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły i przedszkola - aktualne regulacje prawne >

Powierzenie obowiązków dyrektora nie może trwać dłużej niż 10 miesięcy

Zasadą, która winna być stosowana jako pierwsza - jest powoływanie dyrektora placówki w trybie wskazanym w art. 63 ust. 10 ustawy, tj. w drodze konkursu. Art. 63 ustęp 12 ustawy znajduje zastosowanie dopiero wówczas, gdy do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo nie przyniesie on rozstrzygnięcia. Kolejną - trzecią - możliwość przewiduje art. 63 ust. 13 ustawy, jednakże ma ona także charakter wyjątku, a jej celem jest zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania placówki do czasu obsadzenia stanowiska jej dyrektora w drodze konkursu lub powierzenia.

 

Czytaj w LEX: Wybór dyrektora gminnej szkoły podstawowej w trybie pozakonkursowym >

Stąd ustawodawca zakreślił ramy czasowe, w jakich możliwość ta może być wykorzystana, a to w celu zagwarantowania czasu koniecznego na przygotowanie i przeprowadzenie konkursu lub dokonanie uzgodnień i opinii, o których mowa w art. 63 ust. 12 ustawy. Z powyższego wynika, iż okres, na jaki powierza się obowiązki dyrektora, nie może trwać dłużej niż 10 miesięcy. Ma rację skarżący, iż z upływem tego okresu mandat pełniącego obowiązki dyrektora wygasa z mocy prawa. Nie sposób jednak uzyskać z treści w/w przepisu odpowiedzi na pytanie, czy brak rozstrzygnięcia konkursu do tego czasu uprawnia organ prowadzący do powierzenia obowiązków na dalszy czas, nie dłuższy niż 10 miesięcy, tej samej lub innej osobie. Zdaniem sądu, taką sytuację co do zasady należałoby jednak wykluczyć. Ustawa stwarza bowiem dostatecznie dużo możliwości rozwiązania sytuacji patowych w jakiej znalazł się powiat. Przede wszystkim, organ prowadzący powinien niezwłocznie ogłosić konkurs, a jeżeli to uczynił, lecz bezskutecznie - powierzyć stanowisko (odpowiednio powołać) dyrektora szkoły w trybie art. 63 ust. 12 ustawy. Co ważne, przedłużanie stanu tymczasowości, w którym szkoła lub placówka jest faktycznie pozbawiona swojego najważniejszego organu, prowadzi faktycznie do obejścia ustawy i realizacji celów z nią sprzecznych. W tej sprawie organ podjął właściwe czynności. Jednakże nie sposób uznać, że samo niedoprowadzenie do wyłonienia dyrektora placówki, czy powierzenia tego stanowiska w powyższych trybach, uprawniało zarząd powiatu do ponownego powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora placówki na okres 10 miesięcy.

 

Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2024 r. IV SA/Po 303/24

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.