Obiekty szkolne-zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego

Placwki oświatowe należą do grupy obiektw użyteczności publicznej przeznaczonych na stały lub czasowy pobyt ludzi. W grupie tej są szkoły, inne placwki oświatowe, internaty i domy dziecka. Z uwagi na bezpieczeństwo osb korzystających z tych obiektw muszą one spełniać surowe wymagania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, w tym warunkw techniczno-budowlanych dla drg ewakuacyjnych i elementw wystroju wnętrz, określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z pźn. zm.). Stąd też kierownicy placwek muszą nie tylko dbać o odpowiednie wyposażenie w sprzęt przeciwpożarowy, terminowe poddawanie go badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym ale rwnież opracować i wdrożyć plany ewakuacji na wypadek pożaru lub innego zdarzenia wymagającego ewakuacji ludzi i sprzętu. Przygotowanie do zwalczania pożarw dotyczy przygotowania personelu do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej w zarodku, z rwnoczesnym prowadzeniem akcji ewakuacyjnej. Z kolei dzieci i młodzież powinny być edukowane w zakresie przestrzegania zasad bezpieczeństwa pożarowego, w tym znajomości przepisw przeciwpożarowych, zasad postępowania na wypadek pożaru oraz praktycznych umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym i techniką pożarniczą (oczywiście przedszkolaki i uczniowie klas młodszych nie muszą posiadać umiejętności posługiwania się sprzętem gaśniczym; należy jednak je w trakcie zajęć przygotować do właściwych reakcji na wypadek konieczności ewakuacji, a także podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego). Umożliwi to wykształcenie prawidłowych nawykw i reakcji w razie faktycznego wystąpienia zagrożenia.

A zatem, ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:
• zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
• zapewnieniu sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,
• prowadzeniu działań ratowniczych.

Numery odpowiednich służb powinny być rozmieszczone w widocznym miejscu w sekretariacie szkoły oraz nad automatem telefonicznym na korytarzu dolnym i w pokoju nauczycielskim:

998 - Straż pożarna
999 - Pogotowie ratunkowe
997 - Policja
992 - Pogotowie gazowe
991 - Pogotowie energetyczne
994 - Pogotowie wodociągowe

1. Wyposażenie placówki oświatowej w sprzęt przeciwpożarowy

Dbając o bezpieczeństwo przeciwpożarowe dyrektor placówki oświatowej powinien wyposażyć ją w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, a także zapewnić konserwację i naprawy sprzętu oraz urządzeń przeciwpożarowych zgodnie z zasadami i wymaganiami gwarantującymi ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie. Szczegółowe zasady ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczenia przeciwpożarowego budynków oraz wyposażenia ich w sprzęt, urządzenia przeciwpożarowe i ratownicze wynikają z ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563).

Przypomnijmy:

Zgodnie z ustawą Prawo budowlane obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

• okresowej kontroli co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i sprawności instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych), przeprowadzanej przez osoby posiadające kwalifikacje w rzemiośle kominiarskim,
• okresowej kontroli co najmniej raz na 5 lat badaniom instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, odporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów przeprowadzane przez osobę posiadającą kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru i usług w zakresie urządzeń energetycznych i gazowych.

Podręczny sprzęt gaśniczy - dobór i rozmieszczenie

Podręczny sprzęt gaśniczy, to przenośny sprzęt uruchamiany ręcznie, służący do gaszenia pożarów w ich początkowej fazie. Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w obiektach należy uwzględnić przepisy przytoczonego wyżej rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Każda placówka oświatowa musi być wyposażona w ilość i rodzaj gaśnic dostosowaną do zagrożenia pożarowego w obiekcie. W praktyce w szkołach, przedszkolach i podobnych placówkach stosuje się gaśnice proszkowe ABC rozmieszczone na korytarzach. Oprócz tego wszystkie obiekty posiadające kuchnię muszą mieć gaśnicę GWG-2AF przeznaczoną do gaszenia pożarów typu F czyli pożarów olejów i tłuszczów w urządzeniach kuchennych. Gaśnice te powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic oraz instrukcjach obsługi w terminach określonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku przez uprawnionych specjalistów, a raz na 5 lat muszą zostać poddane remontowi, podczas którego następuje wymiana środka gaśniczego, gazu i uszczelek. Węże w hydrantach wewnętrznych powinny być poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze raz na 5 lat.

Sprzęt należy umieszczać w oznakowanych widocznych miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki). Odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m. Polska Norma określa, że budynki dydaktyczne do 12 m wysokości o powierzchni powyżej 1000 m² powinny być wyposażone w hydranty wewnętrzne. Należy również pamiętać o sprawności instalacji będących w budynkach użytkowanych przez szkoły.

Wyposażając placówkę w sprzęt gaśniczy należy przestrzegać następujących zasad:

* co najmniej jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm³) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:

1) na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym

urządzeniem gaśniczym:

- zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II (przedszkole), ZL III (szkoła) lub ZL V,

- produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m²,

- zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem;

* w obiektach wielokondygnacyjnych sprzęt należy umieszczać w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli warunki techniczne na to pozwalają;

* oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z Polskimi Normami;

* do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m;

* sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła;

* odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.

Zasady obsługi gaśnic i hydrantów wewnętrznych

Należy pamiętać, że:

• w czasie działania gaśnicy należy ją trzymać tylko za uchwyty,
• nie wolno używać tych gaśnic do gaszenia palącej się odzieży na człowieku.

Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.

Rodzaje gaśnic:

Gaśnica proszkowa, to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w dźwignię uruchamiającą zawór lub zbijak. Środek gaśniczy (proszek) wyrzucany jest przez dyszę lub wężyk zakończony prądowniczką przy pomocy gazu obojętnego (azot lub dwutlenek węgla). Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru należy zerwać plombę i wyciągnąć zawleczkę blokującą, uruchomić dźwignię lub wcisnąć zbijak. Po wykonaniu tych czynności należy skierować strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy proszkowej można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub dźwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.

Gaśnica płynowa - zasady obsługi gaśnicy pianowej są podobne do zasad obsługi gaśnicy proszkowej.

Gaśnica śniegowa, to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w zawór (pokrętny lub szybko otwieralny) i wężyk zakończony dyszą wylotową. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, który po uruchomieniu gaśnicy pod własnym ciśnieniem wydostaje się na zewnątrz oziębiając się do temperatury ok. - 80°C. Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru należy zerwać plombę zabezpieczającą (ewentualnie wyciągnąć zawleczkę blokującą), uruchomić zawór i skierować strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy śniegowej

można w każdej chwili przerwać zamykając zawór.

Podstawowy sposób użycia poszczególnych gaśnic jest również przedstawiony w sposób graficzny na etykietach naklejonych na gaśnice.

Hydrant wewnętrzny

Hydrant wewnętrzny jest urządzeniem przeciwpożarowym umieszczonym na sieci

wodociągowej wewnętrznej, służącym do gaszenia pożarów grupy A (np. palącego się drewna). Umożliwia on dogodne gaszenie ewentualnego pożaru (z większych niż gaśnice odległości), a w szczególności przydatny jest do gaszenia pożarów w zarodku oraz do dogaszania pogorzelisk.

W celu uruchomienia hydrantu wewnętrznego należy:

• otworzyć szafkę,
• rozwinąć wąż tłoczny zakończony prądownicą,
• otworzyć (odkręcić) zawór hydrantowy,
• skierować strumień wody na źródło ognia.

Nie należy używać hydrantów wewnętrznych (wody) do gaszenia pożarów w obrębie elektroniki użytkowej oraz instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem (z uwagi na możliwość porażenia prądem). W związku z powyższym pełne wykorzystanie hydrantu wewnętrznego do gaszenia ewentualnego pożaru może nastąpić tylko w ostateczności (np. po wykorzystaniu najbliższych gaśnic).

Jeśli w placówce występują hydranty wewnętrzne to również, zgodnie z prawem, trzeba poddawać je badaniom wydajności i ciśnienia i utrzymywać w stanie zapewniającym sprawność. Takie badania należy wykonywać raz do roku. Dawniej sprawdzało się tylko kompletność wyposażenia hydrantu podczas wykonywania przeglądów gaśnic. Teraz nie ma takiej potrzeby. Wykonuje się tylko badania wydajności i ciśnienia. Podczas takiego badania każdy hydrant musi zostać uruchomiony (odbywa się to poprzez puszczanie wody przez odpowiednie urządzenie do beczki). Czynność ta oprócz wykonania pomiaru służy również zapewnieniu odpowiedniego przepływu wody w instalacji (przepłukanie instalacji) dzięki czemu nie osiada kamień wewnątrz rur i nie utrudnia przepływu. Badania wydajności i ciśnienia mogą wykonywać tylko uprawnieni specjaliści. Po wykonaniu badania musi być sporządzony odpowiedni protokół z pomiarami dla każdego punktu instalacji, a na drzwiczkach hydrantów powinny być naklejone kontrolki (wzór kontrolki podany w polskiej normie).

Węże hydrantowe będące na wyposażeniu hydrantów wewnętrznych należy raz na 5 lat poddawać próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, a więc na ich wytrzymałość. Trzeba tu pamiętać, że nawet 20-letnie węże potrafią być sprawne i nie ma potrzeby kupowania nowych, zawsze warto je sprawdzić. Prądownice (końcówki węża) powinny zgodnie z nowymi przepisami mieć możliwość zamknięcia, tzw. prądownice lejkowe i inne bez możliwości zamknięcia zostały wycofane.