Jedna z nauczycielek pomawia i zniesławia inną pracującą w tej samej szkole nauczycielkę. Czy organ prowadzący w ramach realizacji zapisów art. 63 ustawy Karta Nauczyciela powinien podjąć jakieś kroki? Czy szykanowanej nauczycielce pozostaje jedynie postępowanie cywilne?
Odpowiedź
Zachowanie nauczyciela może wypełniać znamiona przestępstwa zniesławienia lub znieważenia funkcjonariusza publicznego, jak również stanowić podstawę dla wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.
Przepisy art. 63 ustawy z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela – dalej KN, przewidują obowiązek występowania przez dyrektora szkoły i organ prowadzący szkołę w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone. Literalne brzmienie przepisu wskazuje, że obowiązek występowania w trybie art. 63 ust. 2 KN następuje jedynie w przypadku naruszenia ustalonych dla nauczyciela uprawnień, co może prowadzić do przyjęcia, że chodzi tu o na przykład uprawnienia wynikające z przepisów prawa pracy, czy też uprawnienia do określonych świadczeń socjalnych, społecznych. Użyte przez ustawodawcę pojęcie, wydaje się pojęciem węższym niż naruszenie praw.
Zauważyć należy, że w pytaniu mowa jest o zniesławieniu nauczyciela. Zachowanie takie wypełniają znamiona czynu przestępczego i penalizowane są przez art. 212 ustawy z 6.06.1997 r. – Kodeks karny – dalej k.k. Co prawda wskazane przestępstwo ścigane jest z oskarżenia prywatnego, co nie wyklucza jednak możliwości udzielania nauczycielowi pomocy prawnej w tym zakresie.
Boisz się zmian w prawie? Niepotrzebnie! Poznaj serwis LEX Prawo Oświatowe i zarządzaj szkołą bez problemów>>
Rodzi się również pytanie, czy zachowanie nauczyciela wypełniało znamiona zniesławienia, czy też doszło do popełnienia przestępstwa znieważenia nauczyciela jako funkcjonariusza publicznego, które to przestępstwo penalizowane jest normami prawnymi art. 226 k.k. i ścigane jest z oskarżenia publicznego.
Należy również zauważyć, iż zgodnie z art. 304 ustawy z 6.06.1997 r. - Kodeks postępowania karnego – dalej k.p.k., na instytucjach państwowych i samorządowych, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ciąży obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym prokuratora lub Policji.
Niezależnie od powyższego, zachowania opisane w pytaniu mogą stanowić podstawę dla zawiadomienia wojewody o naruszeniu przez nauczyciela godności wykonywanego zawodu nauczyciela co może stanowić podstawę dla wszczęcia wobec nauczyciela postępowania wyjaśniającego, a w dalszej kolejności w przypadku potwierdzenia wystąpienia po stronie nauczyciela zachowań wypełniających przesłanki z art. 75 KN, również postępowania dyscyplinarnego przed komisją dyscyplinarna przy wojewodzie.
Brak jest natomiast podstaw dla wymierzenia zniesławiającemu nauczycielowi kary porządkowej o której mowa w art. 108 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p., jako że zachowanie takie nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych, o których mowa we wskazanym przepisie.