- Już podpisałem rozporządzenie, którym znoszę tzw. ewaluację zewnętrzną, która pochodzi od kuratora w kierunku szkoły, ewaluację wewnętrzną, na podstawie której to dyrektor często stwarzałby bardzo duże wymogi biurokratyczne dla nauczycieli i tzw. monitoring – tak minister edukacji Przemysław Czarnek motywował zmiany w ewaluacji szkół i placówek oświatowych. Podkreślał, że chce, aby nauczyciele w ogóle nie poświęcali się pracy biurokratycznej, tylko pracy z uczniem, tworzeniu wspólnoty i pomaganiu w odrabianiu zaległości związanych z pandemią.

Minister zapowiada odbiurokratyzowanie pracy nauczycieli>>

Sprawdź w LEX: Procedury nadzoru pedagogicznego >>>

Zmiana, o którą podobno proszono

Ewaluację MEiN zlikwidowało w 2021 r. Od tego momentu ocena jakości pracy szkoły i placówki jest dokonywana w ramach kontroli - wcześniej w tej procedurze oceniało się  wyłącznie stan przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.

 

Sprawdź również książkę: Prawo oświatowe. Komentarz >>


Nadzór pedagogiczny od tego czasu sprawowany  jest w trzech formach:

  1. kontroli,
  2. wspomagania,
  3. monitorowania.

 

- Zadania, które nie należały do nadzoru pedagogicznego, jak ocena procesu kształcenia, wychowania, teraz staną się kompetencją tego nadzoru - oceniał tę zmianę Krzysztof Baszczyński, wiceprezes ZNP. - Ewaluacja została zamieniona na wzmocnioną kontrolę. Łatwo sobie wyobrazić, że przedstawiciel nadzoru pedagogicznego, żeby sprawdzić kształcenie czy wychowanie raczej nie będzie rozmawiał na ten temat z dyrektorem, tylko zażąda kwitów na wszystko - wskazywał.

 

 

Zdefiniowane wymagania

Po dwóch latach skutki zmiany opisuje wiceminister Dariusz Piontkowski w odpowiedzi na interpelację poselską dotyczącą wyników ewaluacji.

- W 2021 r. w nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1551) wprowadzono zmianę dotyczącą form nadzoru pedagogicznego – zrezygnowano z ewaluacji i monitorowania jako form nadzoru pedagogicznego, pozostawiając kontrolę i wspomaganie. Zmiana ta istotnie wpływa na zmniejszenie obciążenia nauczycieli pracą związaną z przygotowaniem i udziałem nauczycieli w niektórych formach nadzoru pedagogicznego, inną niż prowadzenie zajęć z uczniami - tłumaczy w odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister Dariusz Piontkowski.

 

Trwałym efektem zmian w nadzorze pedagogicznym zapoczątkowanych w 2009 r. jest wskazanie (umocowanych w art. 44 ust. 3 ustawy Prawo oświatowe) wymagań wobec szkół i placówek, które dotyczą najważniejszych obszarów ich pracy. Zostały one określone w odrębnym rozporządzeniu w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (obecnie obowiązujące jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek - tj. Dz. U. z 2020 r., poz. 2198). Wymagania te dotyczą:

  1. przebiegu procesów kształcenia, wychowania i opieki;
  2. umożliwienia każdemu uczniowi rozwoju na miarę jego indywidualnych możliwości;
  3. podejmowania przez szkołę lub placówkę działań podnoszących jakość jej pracy;
  4. angażowania uczniów, rodziców i nauczycieli w działania szkoły lub placówki;
  5. współpracy ze środowiskiem lokalnym;
  6. uzyskiwanych efektów kształcenia i wychowania;
  7. aktywności uczniów i ich rozwoju osiąganego adekwatnie do potrzeb i możliwości;
  8. doskonalenia pracy szkoły lub placówki przy zaangażowaniu społeczności szkolnej i środowiska lokalnego.

 

Czytaj w LEX: Zasady sprawowania nadzoru pedagogicznego w szkołach i placówkach >>>

Minister Piontkowski wskazuje też, że:

  • w rozporządzeniu wskazano wymagania strategiczne i priorytetowe, i opisano je w taki sposób, aby pomagały planować i organizować pracę szkoły;
  • wymagania stanowią o pożądanym sposobie realizacji zadań przez szkoły i placówki, wskazując ich – uznane za kluczowe – cele i zadania;
  • szkoły i placówki powinny działać w celu spełnienia wymagań, ale zgodnie ze swoimi możliwościami i uwarunkowaniami;
  • szkoły i placówki mają autonomię w realizacji tychże wymagań. Powinny one dobierać metody i sposoby działania tak, aby umożliwiały one osiągnięcie stanu opisywanego przez wymagania, ale również odzwierciedlały specyfikę szkoły lub placówki;
  • wymagania zostały sformułowane w sposób ogólny, pozwalający na wytyczenie kierunków działania i jednocześnie umożliwiający prowadzenie działalności zgodnie z potrzebami i możliwościami szkoły lub placówki.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.