Zawieszamy program "Laptop dla ucznia", żeby w przyszłości dać szansę na nowy, świetny program "Cyfrowy uczeń", gdzie nikt nie zostanie pokrzywdzony, gdzie uczniowie czwartych klas będą wiedzieli, że mają narzędzie do pracy, do nauki, do wyrównywania szans - zapowiedział Gawkowski. Mówił, że aplikacje oraz cyfrowa rzeczywistość będzie towarzyszyła przy tym, jak powinien być dobrze skonstruowany program. - To jest odpowiedzialność za wydawanie pieniędzy z UE - dodał. Zwrócił uwagę, że najważniejsze jest skonstruowanie programu, który będzie stanowił plus dla ucznia, rodzica i nauczyciela. Tylko takie zestawienie spraw jest szansą na to, że będziemy mogli powiedzieć o tym, że wykorzystujemy pieniądze z Unii Europejskiej rzeczowo i celowo, a nie przeznaczamy je na wsparcie kampanii wyborczej - podkreślił wicepremier.

 

Szkoła może sprawdzić, czy rodzic nie sprzedał szkolnego komputera>>

 

Cyfryzacja bez pomysłu

W odpowiedzi na interpelację poselską resort edukacji wyjaśnił, że program nie będzie kontynuowany w dotychczasowej formule. Ministerstwo Edukacji Narodowej wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji pracują nad nowymi założeniami programu tak, aby realizowane działania skutecznie podnosiły umiejętności cyfrowe uczniów i wspierały nauczycieli. Nowy program ruszy w 2025 r.

 

Przyczyny wstrzymania programu w dotychczasowej formule były następujące:

  1. według Komisji Europejskiej inwestycja w 2023 r. została zrealizowana niezgodnie z Krajowym Planem Odbudowy. W ramach tej inwestycji wydatkowano ponad 1 149 mln zł na zakup ok. 395 tys. sztuk laptopów dla 4-klasistów – mimo, że Komisja Europejska nie wyraziła zgody na proponowane przez Ministerstwo Cyfryzacji zmiany w KPO, dotyczące sposobu realizacji tej inwestycji. Istnieje poważne zagrożenie, że środków tych Komisja Europejska nie będzie chciała uznać za kwalifikowalne i w konsekwencji koszty będzie musiał ponieść budżet państwa;
  2. brak kompleksowego, strategicznego dokumentu, w którym powinny były zostać określone priorytety i kierunki działań w obszarze cyfryzacji edukacji (powinien być przyjęty przez Radę Ministrów w trzecim kwartale 2022 r.) – doposażanie uczniów klas IV w komputery przenośne powinno zostać w nim uwzględnione i uzasadnione, a także powiązane z innymi działaniami - planowanie tak masowych zakupów sprzętu bez powiązania tego z innymi działaniami, dotyczącymi doskonalenia nauczycieli, udostępniania dedykowanych temu działaniu bezpłatnych cyfrowych zasobów edukacyjnych i narzędzi, drastycznie obniżyło skuteczność interwencji i jej zasadność;
  3. brak rzetelnej analizy, jaki przenośny sprzęt komputerowy jest potrzebny dla uczniów - działanie pierwotnie planowane w ramach KPO miało być odpowiedzią na problemy, które wystąpiły w systemie oświaty podczas pandemii i miało oparcie w danych z systemu informacji oświatowej;
  4. brak planu na wykorzystanie zakupionych i przekazanych uczniom laptopów w procesie kształcenia (niejednolity przekaz ze strony rządu, czy mają one służyć do pracy ucznia w domu, czy w szkole);
  5. brak dodatkowego oprogramowania na zakupionym sprzęcie, wspierającego wykorzystanie tego sprzętu przez uczniów w nauce, w szczególności w kontekście cyberbezpieczeństwa – specyfikacja sprzętu, który miał być kupowany mogła takie wymogi zawierać - ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli (Dz. U. z 2023 r. poz. 1369) wskazuje jedynie, że zakupione laptopy muszą spełniać minimalne wymagania dla sprzętu komputerowego typu laptop dla ucznia, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela – czyli rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania (Dz. U. z 2024 r., poz. 9);
  6. przekazanie sprzętu dla wszystkich uczniów klas IV, bez opracowania planu ich skutecznego zagospodarowania w zależności od potrzeb uczniów z terenów defaworyzowanych, nie sprzyjał wyrównywaniu szans edukacyjnych uczniów, co miało być jednym z celów interwencji w ramach KPO.

 

Co zamiast "Laptopa dla ucznia"?

Resort podał też, że po weryfikacji skuteczności i zasadności dotychczas realizowanych działań w ramach inwestycji C2.1.2 Krajowego Planu Odbudowy, Ministerstwo Edukacji Narodowej przeprowadzi działania naprawcze, które będą obejmować:

  1. realizację zaległych kamieni milowych – w szczególności C8L (polityki cyfrowej transformacji edukacji);
  2. zaangażowanie w plan naprawczy Instytutu Badań Edukacyjnych, który na potrzeby Ministerstwa Edukacji Narodowej opracuje:
    • raport nt. wykorzystania laptopów w szkołach podstawowych wraz z rekomendacjami, dotyczącymi rodzajów sprzętu, który ma trafić na wyposażenie szkół,
    • rekomendacje w kwestii rozdysponowania wśród szkół dostępnych zasobów laptopów (które pozostały po inwestycji z 2023 r.), wraz z propozycją procedury doboru i dystrybucji;
  3. rozwijanie oferty bezpłatnych dla uczniów i nauczycieli cyfrowych narzędzi i materiałów edukacyjnych, wykorzystujących sprzęt zakupiony w ramach programu, w tym m.in.:
    • programów nauczania i scenariuszy zajęć dla nauczycieli, uwzględniających wykorzystanie w procesie kształcenia zakupionego sprzętu,
    • materiałów edukacyjnych dla ucznia, obejmujących zakres podstawy programowej do wykorzystania podczas nauki w szkole i w domu,
    • dodatkowych materiałów dla ucznia, wykraczających poza zakres podstawy programowej, umożliwiających rozwijanie ich talentów i zdolności,
    • narzędzi cyfrowych, możliwych do wykorzystania podczas realizacji zajęć,
    • narzędzi cyfrowych zwiększających poziom bezpieczeństwa uczniów, korzystających z zakupionego sprzętu,

- dostępnych m.in. na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.