Czy na dzień 31 sierpnia 2010 r. lub na dzień 31 sierpnia 2011 r. nauczyciel mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, może przejść na emeryturę na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) - dalej KN, odpowiednio z dniem 1 września 2010 r. lub 1 września 2011 r.?
Jeżeli nie, to jaka jest alternatywa dla tych osób i kto obecnie (po 31 grudnia 2008 r.) może skorzystać z art. 88 KN?
Zgodnie z treścią art. 88 ust. 2a KN nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowali prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli posiadali trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym. Nauczyciele ci nie mogli przystępować do otwartych funduszy emerytalnych. Wymogi dotyczące okresów pracy nauczyciele, aby skorzystać z emerytury z art. 88 KN, musieli spełnić na dzień 31 grudnia 2008 r. Jeżeli spełnili je później, z emerytury tej nie mogą już skorzystać.
Tak więc obecnie z emerytury określonej w art. 88 KN mogą skorzystać nauczyciele zatrudnieni w szkole, którzy na dzień 31 grudnia 2008 r. spełnili wszystkie przesłanki określone w treści przepisu, z wyjątkiem rozwiązania stosunku pracy (art. 88 ust. 2a ust. 1 in fine KN). Nauczyciele ci w dniu 31 grudnia 2008 r. nie musieli rozwiązywać swoich stosunków pracy, żeby skorzystać z nauczycielskiej emerytury w przyszłości. Muszą jednak te stosunki rozwiązać, jeżeli zdecydują się przejść na emeryturę, gdyż taki jest wymóg określony w treści art. 88 ust. 1 KN.
Nauczyciele, którzy nie spełnili przesłanek nabycia prawa do nauczycielskiej emerytury na dzień 31 grudnia 2008 r., obecnie nie mogą skorzystać z emerytury, o której mowa w art. 88 KN. Uzyskują oni uprawnienia emerytalne na zasadach ogólnych, a więc na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.).
Część nauczycieli została objęta treścią ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p. Zgodnie z treścią art. 4 u.e.p. prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie wskazane w treści przepisu warunki, wśród których znajduje się przesłanka wykonywania pracy po dniu 31 grudnia 2008 r. w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wykaz określony w załączniku nr 2 do u.e.p. pod pozycją 21 stwierdza, że pracą w szczególnym charakterze jest (w przypadku nauczycieli) włącznie praca w ośrodkach zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późn. zm.).
Nauczyciele mogą skorzystać również z uprawnień określonych w treści ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 800) - dalej u.n.ś.k. Nie jest to emerytura, lecz sui generis świadczenie przedemerytalne, dające nauczycielom możliwość wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, które jednocześnie gaśnie z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury (art. 8 pkt 1 u.n.ś.k.). Na podstawie art. 4 ust. 1 u.n.ś.k. - świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom, którzy osiągnęli określony ustawą wiek (o którym mowa w art. 4 ust. 3 u.n.ś.k.), mają okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć a także rozwiązali stosunek pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.
Krzysztof Lisowski
Jeżeli nie, to jaka jest alternatywa dla tych osób i kto obecnie (po 31 grudnia 2008 r.) może skorzystać z art. 88 KN?
Zgodnie z treścią art. 88 ust. 2a KN nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowali prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli posiadali trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym. Nauczyciele ci nie mogli przystępować do otwartych funduszy emerytalnych. Wymogi dotyczące okresów pracy nauczyciele, aby skorzystać z emerytury z art. 88 KN, musieli spełnić na dzień 31 grudnia 2008 r. Jeżeli spełnili je później, z emerytury tej nie mogą już skorzystać.
Tak więc obecnie z emerytury określonej w art. 88 KN mogą skorzystać nauczyciele zatrudnieni w szkole, którzy na dzień 31 grudnia 2008 r. spełnili wszystkie przesłanki określone w treści przepisu, z wyjątkiem rozwiązania stosunku pracy (art. 88 ust. 2a ust. 1 in fine KN). Nauczyciele ci w dniu 31 grudnia 2008 r. nie musieli rozwiązywać swoich stosunków pracy, żeby skorzystać z nauczycielskiej emerytury w przyszłości. Muszą jednak te stosunki rozwiązać, jeżeli zdecydują się przejść na emeryturę, gdyż taki jest wymóg określony w treści art. 88 ust. 1 KN.
Nauczyciele, którzy nie spełnili przesłanek nabycia prawa do nauczycielskiej emerytury na dzień 31 grudnia 2008 r., obecnie nie mogą skorzystać z emerytury, o której mowa w art. 88 KN. Uzyskują oni uprawnienia emerytalne na zasadach ogólnych, a więc na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.).
Część nauczycieli została objęta treścią ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p. Zgodnie z treścią art. 4 u.e.p. prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie wskazane w treści przepisu warunki, wśród których znajduje się przesłanka wykonywania pracy po dniu 31 grudnia 2008 r. w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wykaz określony w załączniku nr 2 do u.e.p. pod pozycją 21 stwierdza, że pracą w szczególnym charakterze jest (w przypadku nauczycieli) włącznie praca w ośrodkach zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późn. zm.).
Nauczyciele mogą skorzystać również z uprawnień określonych w treści ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 800) - dalej u.n.ś.k. Nie jest to emerytura, lecz sui generis świadczenie przedemerytalne, dające nauczycielom możliwość wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, które jednocześnie gaśnie z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury (art. 8 pkt 1 u.n.ś.k.). Na podstawie art. 4 ust. 1 u.n.ś.k. - świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom, którzy osiągnęli określony ustawą wiek (o którym mowa w art. 4 ust. 3 u.n.ś.k.), mają okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć a także rozwiązali stosunek pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.
Krzysztof Lisowski