Zadaniem zespołu było przygotowanie propozycji rozwiązań w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli - jedną z omawianych kwestii była ta dotycząca pensum nauczycieli kształcenia zawodowego. Obecnie wymiar pensum dydaktycznego obowiązującego nauczyciela w kształceniu zawodowym, bez względu na zawód, w jakim szkoła prowadzi kształcenie, zależy od tego, czy zajmowane przez niego stanowisko zostało zakwalifikowane przez dyrektora szkoły
Nie tylko nauczycielskie emerytury - zmiany w prawie od 1 września>>
Duża grupa to więcej pracy?
A zatem dyrektor może zakwalifikować stanowisko jako:
- nauczyciel przedmiotów teoretycznych (pensum 18-godzinne),
- nauczyciel praktycznej nauki zawodu (pensum określone przez organ prowadzący, ale nie wyższe niż 20-godzin),
- nauczyciel realizujący w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk: nauczyciel przedmiotów teoretycznych oraz nauczyciel praktycznej nauki zawodu (pensum określa się zgodnie z art. 42 ust. 5c ustawy – Karta Nauczyciela).
Wypróbuj w LEX: Kalkulator wyliczania łączonego pensum nauczycieli >
Nauczyciele od lat zwracali uwagę, że zróżnicowanie pensum jest niesprawiedliwe - choć w kwestii tego, kto ma gorzej, zdania były podzielone. - Nauczyciele przedmiotów teoretycznych pracują z większymi grupami uczniów, poświęcają zatem więcej czasu na pracę. - Niech nauczyciel poświęci każdemu uczniowi 3 minuty, będzie to tylko 30 minut. Jest to duża dysproporcja poświęconego czasu w ramach 40 godzinnego tygodnia pracy nauczyciela. Reasumując, pensum nauczycieli zajęć praktycznych powinno być o wiele większe, np. 30 godzin tygodniowo - wskazywała posłanka Małgorzata Gromadzka w jednej z interpelacji. Resort edukacji tej opinii jednak nie podzielił. - Nie można zgodzić się z opinią, że nauczyciele praktycznej nauki zawodu są mniej obciążeni obowiązkami wynikającymi z organizacji i realizacji procesu dydaktycznego niż nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych - uważa wiceminister edukacji Henryk Kiepura. Wskazał, że nie ma jednolitości w kwestii podziału na grupy w szkołach branżowych i technikach.
O zmianie pensum należy poinformować
Dlatego zmiany pójdą w przeciwnym kierunku - resort edukacji zapowiedział, że wszyscy nauczyciele kształcenia zawodowego będą mieli po 18 godzin pensum, niezależnie od tego, czy uczą przedmiotów teoretycznych czy praktycznych. Resort nie wskazuje na razie, kiedy wprowadzi odpowiednią nowelizację do Karty nauczyciela, zapowiada jednak, że uwzględni ten postulat.
Jak wyjaśnia Magdalena Fota, radca prawny, specjalizująca się w prawie oświatowym, Karta Nauczyciela nie wymaga wskazania wysokości pensum w umowie o pracę lub w akcie mianowania, dlatego na ogół nie trzeba zmieniać tych dokumentów.
- Przepisy nie określiły szczególnych wymogów w zakresie informowania nauczycieli o zmianie pensum, to dyrektor szkoły nie ma obowiązku przestrzegania określonej formy powiadomienia nauczyciela. Dyrektor szkoły w sposób, w jaki uzna za właściwy, może nauczycielowi przekazać informacje o ustawowych zmianach dotyczących wymiaru obowiązkowych zajęć realizowanych przez nauczycieli - podkreśla. Dodaje, że ustawowa zmiana pensum nauczyciela nie łączy się z przeniesieniem tego nauczyciela w trybie art. 18 KN do pracy w innej jednostce.
Czas w Karcie Nauczyciela
Według przepisów czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 K.p.). Czasem pracy jest nie tylko czas fizycznego, efektywnego wykonywania pracy, ale również czas nieświadczenia pracy, jeżeli pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. W przypadku nauczyciel stosuje się przepisy szczególne - Kartę Nauczyciela. Jak wynika z art. 42 Karty Nauczyciela, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień, w ramach tego czasu nauczyciel obowiązany jest realizować:
- zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
- inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów;
- zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Nauczyciel, na swój wniosek złożony na piśmie do dyrektora szkoły przed rozpoczęciem zajęć w danym roku szkolnym, może realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze.
Czytaj też w LEX:
Czas pracy nauczycieli szkół - komentarz praktyczny >>>
Czas pracy dyrektora szkoły i przedszkola >>>
Czas pracy nauczycieli przedszkoli >>>
Zajęcia statutowe w szkole i "godzina karciana"
Obecnie zadania i obowiązki nauczyciela opisane w statucie szkoły powinny wynikać z Karty Nauczyciela, dyrektor szkoły może natomiast zobowiązać nauczycieli do realizacji w ramach czasu pracy innych zadań i czynności niż te wynikające z tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, o ile są to czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły. Stosownie do art. 42 ust. 2 KN w ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, ale nie powinny one wykraczać poza rodzaj pracy określony umową o pracę.
O wymiarze zajęć i o tym, jakie zajęcia będą realizowane decyduje dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę potrzeby szkoły oraz zainteresowania uczniów. Przepis art. 42 ust. 2d precyzuje jednak, że w ramach zajęć i czynności statutowych, nauczyciel nie prowadzi zajęć świetlicowych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Czytaj też w LEX: Kwalifikacje nauczycieli szkół ponadpodstawowych - po zmianach >
Zadania statutowe szkoły mogą natomiast objąć m.in.:
- udział w zebraniach rady pedagogicznej;
- zebrania i spotkania z rodzicami;
- opiekę nad uczniami w czasie przerw międzylekcyjnych, wyjść i wycieczek;
- zajęcia realizujące zainteresowania uczniów;
- zajęcia artystyczne, sportowe, rekreacyjne;
- wykonywanie zadań z zakresu współpracy szkoły z zewnętrznymi podmiotami i instytucjami;
- pełnienie powierzonej funkcji – np. dyrektora, wicedyrektora, wychowawcy klasy, opiekuna stażu, itp.;
- prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania, wychowania i opieki;
- opracowywanie programów nauczania lub pomocy dydaktycznych; inne zadania wymienione w statucie danej szkoły.
Cena promocyjna: 49.68 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.75 zł
We wrześniu 2022 r. resort edukacji częściowo przywrócił obowiązek realizowania "godzin karcianych", wprowadzając obowiązkową godzinę na konsultacje z uczniami lub ich rodzicami. Zmiana znalazła się w nowelizacji Karty Nauczyciela wprowadzającej nowy system awansu zawodowego pedagogów po to, by zwiększyć dostępność pedagogów w szkole.
Zobacz też linię orzeczniczą w LEX: Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów i doradców zawodowych - linia orzecznicza >>>
Czy nauczyciel pracuje 18 godzin?
Związek Nauczycielstwa Polskiego od lat dementuje wypowiedzi, zgodnie z którymi nauczyciel pracuje po 18 godzin. Wyjaśnia to również w jednym z ostatnich stanowisk w odpowiedzi na wypowiedzi ministra edukacji. Podkreśla, że w praktyce nauczyciele pracują dłużej, co wykazał Instytut Badań Edukacyjnych w ramach „Badania czasu i warunków pracy nauczycieli”, w którym uczestniczyło 8000 nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących z 1300 różnego typu szkół z całego kraju.
Według ZNP - bardzo szkodliwym zjawiskiem podważającym status zawodowy nauczycieli są publiczne wypowiedzi utożsamiające pensum z tygodniowym czasem pracy pedagogów. - Osoby dokonujące takiego uproszczenia pomijają inne zajęcia jak m.in. zajęcia wychowawcze, opiekuńcze, zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły (jak np. prowadzenie zebrań z rodzicami, udział w posiedzeniach rady pedagogicznej), przygotowanie się do prowadzenia zajęć, tworzenie dokumentacji przebiegu nauczania i pracy szkoły, dokształcanie się i doskonalenie zawodowe, współpracę z rodzicami i specjalistami. Część tej pracy nauczyciele wykonują w swoich domach, bo najczęściej w szkołach nie ma miejsca, drukarek, komputerów, papieru. Dlatego tej pracy się nie dostrzega i nie docenia. 18 godzin to krzywdzący mit; fake news, który podważa rolę i znaczenie nauczycielskiej profesji. W polityce ten fake news jest wykorzystywany – niestety – do uzasadniania niskich pensji w oświacie - wskazuje ZNP.
Co jeszcze zyskasz? Załóż bezpłatne konto na Moje Prawo.pl >>>
Pensum nauczyciela - w zależności od stanowiska
|
Lp. |
Stanowisko - typ (rodzaj) szkoły |
Tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych |
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
1 |
Nauczyciele przedszkoli, z wyjątkiem nauczycieli pracujących z grupami dzieci 6-letnich |
25 |
|
|
2 |
Nauczyciele przedszkoli i innych placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich |
22 |
|
|
3 |
Nauczyciele: przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów z zakresu kształcenia ogólnego i teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, w tym w szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w okręgowych ośrodkach wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, przedmiotów teoretycznych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących w szkołach artystycznych |
18 |
|
|
3 |
Wychowawcy świetlic szkolnych i półinternatów (z wyjątkiem wychowawców świetlic szkół specjalnych), świetlic i klubów środowiskowych, w tym: profilaktyczno-wychowawczych i terapeutycznych, wychowawcy młodzieżowych ośrodków socjoterapii |
26 |
|
|
4 |
Wychowawcy internatów, burs, ogrodów jordanowskich, świetlic dworcowych, stałych szkolnych schronisk młodzieżowych |
30 |
|
|
5 |
Wychowawcy: |
|
|
|
a) |
w zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci, |
26 |
|
|
b) |
w domach wczasów dziecięcych |
26 |
|
|
|
- w tym na zajęcia dydaktyczne, |
10 |
|
|
c) |
w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, świetlicach szkół specjalnych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, zespołach pozalekcyjnych zajęć wychowawczych zorganizowanych w podmiotach leczniczych |
24 |
|
|
6 |
Nauczyciele pałaców młodzieży, młodzieżowych domów kultury, ognisk pracy pozaszkolnej, pozaszkolnych placówek specjalistycznych, międzyszkolnych ośrodków sportowych |
18 |
|
|
7 |
Nauczyciele - bibliotekarze bibliotek szkolnych |
30 |
|
|
8 |
Nauczyciele poradni psychologiczno-pedagogicznych |
20 |
|
|
9 |
Nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudniani dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym |
20 |
|
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
