1. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty
Zmiany w ustawie o systemie oświaty wprowadza ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206). Nowelizuje ona przede wszystkim zasady funkcjonowania szkół zawodowych oraz ponadgimnazjalnych.
Zmieniona została definicja podstawy programowej kształcenia w zawodach, która ma zawierać obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania opisane w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach. nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach opisywać będzie efekty kształcenia dla kwalifikacji wyodrębnionych w poszczególnych zawodach. Tym samym podstawa programowa kształcenia w zawodach określa równocześnie standard wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych kwalifikacji wyodrębnionych w ramach zawodu. Z tego względu zniesiono odrębne standardy wymagań egzaminacyjnych. W przypadku zasadniczych szkół zawodowych dla młodzieży ujednolicono długość okresu nauczania, który we wszystkich zasadniczych szkołach zawodowych będzie wynosić 3 lata. Dotychczasowy egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe zostaje zastąpiony egzaminem potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie przeprowadzanym przez okręgowe komisje egzaminacyjne.
- szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe,
- publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego,
- instytucje rynku pracy prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową,
- podmioty prowadzące działalność oświatową jako działalność gospodarczą.
Omawiana nowelizacja umożliwia absolwentom szkół zawodowych kontynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych (z możliwością przyjmowania od razu do klasy drugiej tego liceum). Zagwarantowana będzie także możliwość uzupełniania przez nich wykształcenia zawodowego do poziomu technika na kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie po zdaniu egzaminu przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną.
Ustawa wprowadza także podstawy do tworzenia centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego w drodze łączenia szkół prowadzących kształcenie zawodowe i placówek kształcenia ustawicznego, placówek kształcenia praktycznego lub ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego oraz szkół dla dorosłych, przy czym w skład centrum powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. Zadaniem centrów jest prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz podejmowanie działań w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej.
Polecamy: Szkoły zawodowe po reformie - plany nauczania i najważniejsze problemy>>
Wygaszanie niektórych typów szkół ponanadgimnazjalnych
Istotne zmiany nastąpiły w katalogu typów szkół ponadgimnazjalnych – zniesiono licea profilowane, uzupełniające licea ogólnokształcące, technika uzupełniające, technika dla dorosłych i zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych. Poczynając od roku szkolnego 2012/2013 nastąpi stopniowe wygaszenie funkcjonujących obecnie liceów profilowanych, uzupełniających liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających, poprzez odstąpienie od rekrutacji do klasy pierwszej, z równoczesnym zagwarantowaniem możliwości ukończenia szkoły uczniom (słuchaczom) klas drugich i trzecich.
@page_break@
Wygaszanie technikum uzupełniającego dla dorosłych rozpocznie się od roku szkolnego 2013/2014, aby absolwentom zasadniczych szkół zawodowych zagwarantować możliwość podwyższania kwalifikacji zawodowych także w sytuacji wystąpienia koniecznych dostosowań w przygotowaniu oferty kształcenia zawodowego na kwalifikacyjnych kursach zawodowych.
W terminie od dnia 1 września 2012 r. do 31 sierpnia 2015 r. organy prowadzące wygaszane szkoły mogą przekształcić je na licea dla dorosłych.
Nowe zasady spełniania obowiązku nauki po ukończeniu gimnazjum
Od 1 września 2012 r. obowiązek nauki po ukończeniu gimnazjum można spełniać wyłącznie przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej albo przez realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy. Przed reformą przepisy przewidywały więcej możliwości, tj:
- uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej;
- uczęszczanie na zajęcia realizowane w formach pozaszkolnych w placówkach publicznych i niepublicznych posiadających akredytację, o której mowa w art. 68b ustawy o systemie oświaty;
- uczęszczanie na zajęcia realizowane w ramach działalności oświatowej prowadzonej przez osoby prawne lub fizyczne jako działalność gospodarcza, dla której osoby te uzyskały akredytację, o której mowa w art. 68b ustawy o systemie oświaty;
- realizowanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, przygotowania zawodowego u pracodawcy.
Polecamy: Wygaszanie szkół ponadgimnazjalnych - zmiany wprowadzone ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r.>>
2. Nowelizacja Karty nauczyciela
Zmiany w Karcie nauczyciela wprowadza ww. nowelizacja ustawy o systemie oświaty. Dostosowuje ona przepisy Karty do nowych regulacji związanych z przeprowadzaniem egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Znowelizowany przepis wyraźnie stanowi, że nauczyciel w ramach zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły (tj. bez odrębnego wynagrodzenia) jest obowiązany uczestniczyć w przeprowadzaniu nowego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i dotychczasowego (przeprowadzanego jeszcze przez pewien czas) egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Natomiast zajęcia na kursach kwalifikacyjnych nauczyciel będzie prowadzić w ramach pensum.
3. Zmiany w ustawie o rzemiośle
Zmiany w funkcjonowaniu szkół zawodowych zrodziły konieczność nowelizacji ustawy o rzemiośle. Zgodnie ze zmienionymi ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206) - podstawę przeprowadzania egzaminów w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowią wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Nowelizacja wprowadza również delegację ustawową dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do wydania rozporządzenia określającego wzory suplementów do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich (Europass). Suplement wystawiany będzie jako załącznik do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich, co ułatwi polskim obywatelom potwierdzanie kwalifikacji w krajach Unii Europejskiej. Przyjęcie takiego rozwiązania przyczyni się do zalecanego przez Komisję Europejską zwiększenia przejrzystości kwalifikacji zawodowych, a tym samym zwiększenia mobilności wykwalifikowanych pracowników na rynkach krajów UE i nie tylko.
@page_break@
4. Nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Zmiany wprowadza ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206).
Przepisy dostosowano do nowego brzmienia ustawy o systemie oświaty dotyczących przygotowania zawodowego dorosłych.
Przyjęto, że program praktycznej nauki zawodu dorosłych będzie uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach lub, tak jak dotychczas, standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania egzaminu czeladniczego.
Uczestnik praktycznej nauki zawodu dorosłych będzie mógł przystąpić:
1) do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Egzaminy będą przeprowadzane przez okręgową komisję egzaminacyjną a potwierdzeniem zdania egzaminu będzie świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, jeśli uczestnik praktycznej nauki zawodu dorosłych posiada wymagany dla danego zawodu poziom wykształcenia.
2) do egzaminu czeladniczego przeprowadzanego przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Potwierdzeniem zdanego egzaminu jest świadectwo czeladnicze.
Egzaminami potwierdzającymi kwalifikacje w zawodzie będzie mogło kończyć się również przyuczenie do pracy dorosłych (jeżeli program przyuczenia będzie uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach). Egzaminy te będzie przeprowadzała okręgowa komisja egzaminacyjna. Potwierdzeniem zdania takiego egzaminu będzie świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.
5. Zmiany w ustawie o systemie informacji oświatowej
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206) nowelizuje regulacje dotyczące funkcjonowania SIO. Po jej wejściu w życie wśród informacji przekazywanych do Systemu Informacji Oświatowej znajdą się także informacje o kwalifikacyjnych kursach zawodowych prowadzonych przez placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego i ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego. Uwzględniono też nowy rodzaj egzaminów – egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie.
31 sierpnia 2012 r. wchodzi w życie ustawa dnia 27 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 941).Celem ustawy jest zwiększenie bezpieczeństwa informacji gromadzonych w systemie informacji oświatowej. Nowelizacja zmienia sposób gromadzenia danych na temat potrzeby kształcenia specjalnego, tak aby zapewnić uczniowi nim objętemu anonimowość. Zamiast jednostkowego gromadzenia tego rodzaju informacji, ustawa dopuszcza gromadzenie ich w bazie danych SIO - zbiorczo - w zbiorach danych szkół i placówek. Jednostkowo informacje o objęciu ucznia ww. pomocą gromadzone będą jedynie w lokalnych bazach danych, tj. w zbiorach danych uczniów.
Polecamy: System Informacji Oświatowej - co w nowej ustawie>>
@page_break@ 6. Zmiany w dotowaniu szkół
31 sierpnia 2012 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 27 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Doprecyzowuje ona przepisy dotyczące przyznawania dotacji na absolwentów szkół niepublicznych w wakacje oraz ograniczenie dotacji na uczniów, którzy nie uczęszczają do szkoły. W tym roku NIK oraz regionalne izby obrachunkowe zakwestionowały prawidłowość naliczania dotacji w lipcu i sierpniu na uczniów, którzy ukończyli szkołę w czerwcu. Jak podkreślają wnioskodawcy w uzasadnieniu, nie ma znaczenia, że w okresie wakacyjnym szkoły nie prowadzą zajęć dydaktyczno-wychowawczych, ponieważ funkcjonowanie placówki pociąga za sobą określone stałe wydatki, do których sfinansowania dotacje na kończących szkołę uczniów są konieczne.
Ustawa ogranicza także przekazywanie dotacji szkołom niepublicznym dla dorosłych, których uczniowie zapisują się na kolejny rok szkolny i nie uczęszczają na zajęcia. Na te praktyki od dawna narzekają samorządy podnosząc, ze wydatkowane są środku na dotację dla szkół, w których na zajęcia uczęszcza bardzo mały odsetek uczniów, a efektywność nauczania jest bardzo mała.
Przyznawanie dotacji będzie ograniczone. W przypadku szkół, które nie realizują obowiązku szkolnego i nauki - do uczniów, którzy w danym miesiącu uczęszczali na co najmniej 50 proc. zajęć edukacyjnych. Liczba ta ustalana ma być na podstawie informacji przekazywanej przez szkołę w terminie określonym przez organ prowadzący. W przypadku, gdy okaże się, że przekazana dotacja jest większa od liczby uczniów, którzy wypełnili wskazany w przepisach obowiązek, zostanie proporcjonalnie zmniejszona w kolejnym miesiącu.
Przesunięto o dwa lata (do 2014 r.) termin wprowadzenia możliwości realizowania niektórych zajęć przy pomocy metod i technik kształcenia na odległość. Zostanie to przesunięte do czasu zakończenia programu "Cyfrowa szkoła", który wyposaży placówki w odpowiedni sprzęt.
Omówienia zmian w prawie pochodzą z serwisu Prawo Oświatowe/ABC>>
Kolejna część kalendarium>>
Funkcjonowanie oświaty na nowych zasadach będzie jednym z tematów Edu Trendy 2012, międzynarodowego wydarzenia koncentrującego się na innowacjach w edukacji. Odbędzie się w dniach 27 - 28 września 2012 r. w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki. Jego organizatorami są Wolters Kluwer Polska, wydawca czasopisma "Dyrektor Szkoły", i firma redNet Media.
Więcej szczegółów na temat Edu Trendy 2012 oraz formularz zapisów tutaj>>