I Plany nauczania
1. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204). Nowe "ramówki" są bardziej elastyczne i dają dyrektorowi większą swobodę w układaniu planów zajęć.
Dyrektor sam zdecyduje, jak rozłożyć zajęcia
W rozporządzeniu, w przepisach określających ramowe plany nauczania dla klas IV-VI szkół podstawowych oraz szkół ponadgimnazjalnych, zrezygnowano z określenia tygodniowej liczby godzin, w trzyletnim (lub czteroletnim - w przypadku techników) okresie nauczania, przeznaczonych na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne. Omawiane przepisy określają jedynie minimalną liczbę godzin przeznaczonych na realizację podstawy programowej kształcenia ogólnego z poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych w całym cyklu kształcenia.
To dyrektorzy będą decydować o tym, jak zajęcia te rozłożone zostaną w całym cyklu kształcenia. Podobnie jak dotychczas nowe rozporządzenie pozwala dyrektorowi na wystąpienie do organu prowadzącego z wnioskiem o przyznanie szkole dodatkowych godzin (do trzech tygodniowo na oddział) na realizację obowiązkowych zajęć edukacyjnych lub zajęć dodatkowych.
Licea mogą zorganizować klasę wstępną
Rozporządzenie nie zawiera odrębnego ramowego planu nauczania dla liceum ogólnokształcącego z oddziałami dwujęzycznymi i klasą wstępną, pozwala jednak na zapewnienie niezbędnego czasu na zorganizowanie w wybranych gimnazjach nauczania w języku obcym rzadziej wybieranym. Licea ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi, do roku szkolnego 2014/2015 włącznie, będą mogły prowadzić nauczanie w klasie wstępnej (za zgodą organu prowadzącego).
Zajęcia rewalidacyjne określone będą w planie nauczania
Przyjęto również, że ramowe plany nauczania muszą określać minimalny oraz tygodniowy wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych na danym etapie edukacyjnym. Dotyczy to zarówno zajęć w oddziałach specjalnych, jak i w pozostałych oddziałach. Minimalna liczba godzin zajęć rewalidacyjnych nie będzie już zróżnicowana w zależności od typu szkoły. Przepisy dostosowano do nowych zasad przedłużania nauki uczniem niepełnosprawnym oraz uczniom szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Pozwalają na przedłużenie cyklu kształcenia o jeden rok, przy proporcjonalnym zwiększeniu liczby godzin zajęć. Decyzję w tej sprawie podejmie rada pedagogiczna po uzgodnieniu z rodzicami ucznia i po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu nauczycieli i specjalistów, nie później niż do końca lutego w ostatnim roku nauki w danym typie szkoły.
@page_break@ Uczeń wybierze specjalizację
Liczne zmiany wobec obowiązującego stanu prawnego nowe rozporządzenie wprowadzi w zakresie planów nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych. Zgodnie z nową podstawą programową w tych typach szkół (z wyjątkiem zasadniczej szkoły zawodowej i szkoły policealnej) przedmioty obowiązkowe mogą być nauczane w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym.
Według omawianych przepisów uczeń liceum ogólnokształcącego będzie miał obowiązek wyboru od dwóch do czterech przedmiotów (słuchacz – dwóch przedmiotów) w zakresie rozszerzonym, przy czym co najmniej jednym z nich musi być fizyka, historia, biologia, geografia lub chemia. W technikum uczeń będzie miał obowiązek wyboru dwóch przedmiotów na poziomie rozszerzonym, związanych z kształceniem w danym zawodzie. Określono również przypadki, w których uczeń zobowiązany będzie uczęszczać na przedmioty uzupełniając, tj. na: historię i społeczeństwo oraz przyrodę.
Nowe ramowe plany nauczania zaczną obowiązywać od 1 września 2012 r. w klasie IV szkoły podstawowej i klasach I szkół ponadgimnazjalnych, a następnie w kolejnych latach będą wprowadzane do kolejnych klas w tych szkołach.
UWAGA! |
Jak stworzyć dobrą ramówkę w technikum?>> |
2. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. poz. 300).
„Wychowanie do życia w rodzinie” nie będzie już realizowane z puli godzin do dyspozycji dyrektora. Przepisy zostaną dostosowane do nowych ramowych planów nauczania.
W regulacjach ich dotyczących wyraźnie określono, że godziny do dyspozycji dyrektora, w ramach których dotychczas realizowane było „Wychowanie do życia w rodzinie” mogą być przeznaczone wyłącznie na zajęcia obowiązkowe lub na takie, które realizują zainteresowania uczniów. Jako że „Wychowanie do życia w rodzinie” nie zalicza się do żadnej z tych kategorii, jednoznacznie wykluczono możliwość realizowania tych zajęć w ramach godzin do dyspozycji dyrektora.
Nie zmieni się jednak sam wymiar godzin przeznaczonych na realizację przedmiotu, tak jak dotychczas 14 godzin, w tym po 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców. Nowością jest wprowadzenie możliwości organizowania zajęć również w grupach międzyoddziałowych liczących nie więcej niż 28 uczniów. Ma to zmniejszyć koszty organizowania zajęć z przedmiotu zwłaszcza w szkołach, gdzie występuje znaczna przewaga uczniów jednej płci.
@page_break@ 3. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 kwietnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. poz. 393).
Celem rozporządzenia jest dostosowanie przepisów do nowych ramowych planów nauczania, w których nie określono wymiaru godzin na ww. zajęcia.
Według nowych przepisów zgłoszenie ucznia na naukę języka mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej lub języka regionalnego jest równoznaczne z zaliczeniem języka do obowiązkowych zajęć edukacyjnych ucznia. Oceny z tego przedmiotu będą wliczane do średniej ocen ucznia i umieszczane na świadectwie w miejscu przeznaczonym na oceny z obowiązkowych zajęć edukacyjnych - oceny te będą miały także wpływ na promocję ucznia i ukończenie szkoły.
Inne rozwiązanie przyjęto w przypadku nauki własnej historii i kultury. Zajęcia te będą zaliczane do dodatkowych zajęć edukacyjnych ucznia i chociaż będą wliczać się do średniej ocen, to nie będą miały wpływu na promocję ucznia.
Zmienią się także przepisy dotyczące szkół prowadzących nauczanie w równoważnych językach - polskim oraz języku regionalnym. Jako że wymóg prowadzenia wszystkich zajęć w języku mniejszości rodził liczne problemy praktyczne, przepisy zostaną zliberalizowane. Przyjęto, że w tego typu szkole w dwóch językach prowadzi się zajęcia z co najmniej czterech obowiązkowych przedmiotów nauczanych na danym etapie edukacyjnym.
Dodano przepis określający dla poszczególnych etapów edukacyjnych, w zależności od realizowanego przez szkołę sposobu nauczania języka (jako języka, w którym prowadzone są w szkole zajęcia edukacyjne, jako drugiego równoważnego z polskim języka nauczania lub jako dodatkowego przedmiotu), minimalny wymiar godzin przeznaczonych na naukę języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej, języka regionalnego oraz własnej historii i kultury. Znowelizowane rozporządzenie dopuszcza także prowadzenia nauki geografii państwa, z którego obszarem kulturowym utożsamia się mniejszość narodowa, w wymiarze po 15 godzin na II, III i IV etapie edukacyjnym.
Większy nacisk nowe przepisy położą na budowanie tożsamości kulturowej Romów. Po nowelizacji przedszkola będą mogły podejmować dodatkowe działania edukacyjne mające na celu podtrzymywanie i rozwijanie poczucia tożsamości etnicznej dzieci romskich oraz zatrudniać w przedszkolach w charakterze pomocy nauczyciela asystentów edukacji romskiej.
II Szkolnictwo zawodowe i kształcenie ustawiczne
1. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7). Nowa klasyfikacja jest ściśle powiązana z klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy określaną przez ministra właściwego ds. pracy, opartej na Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08.
W omawianym rozporządzeniu dla określenia poszczególnych zawodów przyjęto tradycyjne nazwy zawodów rodzaju męskiego (poza nielicznymi wyjątkami) oraz posłużono się nazwami i symbolami numerycznymi grup ustalonych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy.
Klasyfikacja określona w załączniku do omawianego rozporządzenia obejmuje zawody, typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie, określa okres kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej i szkole policealnej oraz wskazuje ministrów, na których wniosek zawody zostały wprowadzone do klasyfikacji. Zawody ujęto w grupy: wielkie, duże i średnie. @page_break@ Istotną modyfikacją jest wyodrębnienie w ramach danych zawodów określonych kwalifikacji, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Ma to służyć podniesieniu jakości kształcenia w szkolnictwie zawodowym oraz lepszemu powiązaniu go z rynkiem pracy. Umożliwi to także szybkie zorganizowanie kształcenia w odpowiednim zakresie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym, trwającym krócej niż pełne kształcenie, w przypadku gdy na rynku pracy pojawi się popyt na pracowników o określonych kwalifikacjach.
2. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r. Poz. 184).Określenie nowych podstaw programowych jest wynikiem wprowadzania kompleksowej reformy szkolnictwa zawodowego. Dzięki wprowadzeniu bardziej szczegółowych regulacji szkolnictwo zawodowe ma lepiej odpowiadać potrzebom rynku pracy.
W nowym rozporządzeniu znajdują się opisy kształcenia we wszystkich zawodach ujętych w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego. Dla każdego z zawodów określono efekty kształcenia w ujęciu kwalifikacyjnym, co umożliwi łatwiejsze przechodzenie od kształcenia do zatrudnienia.
Nowa podstawa programowa kształcenia pozwoli na szybszy rozwój edukacji ustawicznej. Dużo łatwiej niż obecnie można będzie uzyskać dodatkowe kwalifikacje, prostsza będzie również zmiana zawodu. Przepisy rozporządzenia umożliwią łatwe planowanie indywidualnej ścieżki rozwoju zawodowego.
3. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. z 2012 r. Poz. 188). Celem wydania nowych regulacji jest dostosowanie przepisów wykonawczych do zmian wprowadzonych w ustawie o systemie oświaty nowelizacją z dnia 19 sierpnia 2011 r. (Dz. U. Nr 205, poz. 1206). Rozporządzenie określa warunki i tryb przeprowadzania egzaminów eksternistycznych, tj. przede wszystkim: wysokość pobieranych za nie opłat, warunki wynagradzania egzaminatorów oraz unieważniania egzaminów.
Największą zmianą wobec obecnie obowiązującego rozporządzenia będzie wprowadzenie, począwszy od sesji zimowej 2013 r., dwóch nowych rodzajów egzaminów eksternistycznych. Pierwszym z nich jest egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej. Dopuszczona zostanie do niego osoba, która ukończyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową. Te same warunki musi spełnić każdy, kto chce zdawać egzamin eksternistyczny zawodowy w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, z tym, że musi wykazać także, że dwa lata kształcił się lub pracował w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację. Podstawą ww. egzaminów będą wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu w zakresie danej kwalifikacji skutkować będzie otrzymaniem przez zdającego świadectwa potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, wydanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która otrzyma świadectwa potwierdzające wszystkie kwalifikacje w danym zawodzie oraz legitymuje się poziomem wykształcenia, odpowiednio: zasadniczego zawodowego lub średniego, otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną. Analogiczne zasady przyjęto w przypadku osób zdających egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej. Każdy, kto zda tego rodzaju egzaminy i ukończy określone w przepisach kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzyma świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej.
Harmonogram egzaminów ustalać będzie Centralna Komisja Egzaminacyjna. Publikowany będzie na stronie CKE wraz z informatorem zawierającym opis zakresu egzaminu, kryteria oceniania oraz przykładowe zadania. Informatory dotyczące egzaminów przeprowadzanych w zimowej sesji egzaminacyjnej ogłoszone zostaną do 30 września 2012 r., a te dotyczące sesji jesiennej do 31 grudnia 2012 r.@page_break@ W rozporządzeniu znalazł się również przepis przejściowy ograniczający zakres przedmiotów, z których przeprowadzony zostanie pierwszy egzamin eksternistyczny z zakresu wymagań w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej. W sesji zimowej w 2013 r. odbędą się egzaminy z języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie.
4. Wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. Poz. 186). Określa przede wszystkim warunki, organizację i tryb prowadzenia tego rodzaju kształcenia, zasady organizowania kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz sposoby potwierdzania efektów kształcenia.
Wykazem pozaszkolnych form kształcenia objęto trzy rodzaje kursów. Pierwszym są kursy prowadzone w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach, tj.: kwalifikacyjny kurs zawodowy, kurs umiejętności zawodowych oraz turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. Pozostałe to: kursy z zakresu zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, w tym także prowadzone we współpracy z urzędami pracy oraz kursy kompetencji ogólnych, prowadzone według programu nauczania uwzględniającego wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego.
Wprowadzane regulacje odnoszą się nie tylko do kwalifikacyjnych kursów zawodowych organizowanych przez szkoły prowadzące kształcenie zawodowe. Stosowane będą także do placówek kształcenia ustawicznego, placówek kształcenia praktycznego oraz ośrodków dokształcenia i doskonalenia zawodowego, a nawet do podmiotów spoza systemu oświaty prowadzących działalność edukacyjno-szkoleniową oraz osób prawne i fizycznych prowadzące działalność oświatową. Tak szerokie ujęcie tej materii ma umożliwić łatwiejsze uzyskiwanie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, a w połączeniu z nowymi zasadami przeprowadzania egzaminów zewnętrznych, da chętnym możliwość potwierdzenia nabytych kwalifikacji i zdobycie pełnego zawodu. Rozporządzenie zawiera przepis przejściowy pozwalający podmiotom prowadzącym w dniu jego wejścia w życie kształcenie w formach pozaszkolnych, określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki 3 lutego 2006 r. (Dz. U. Nr 31, poz. 216), na kontynuowanie kształcenia na dotychczasowych zasadach do 31 grudnia 2012 r.
UWAGA! |
Przedsiębiorcy nie chcą współpracować ze szkołami zawodowymi>> |
Omówienia zmian w prawie pochodzą z serwisu Prawo Oświatowe/ABC>>
Pierwsza część - na temat obowiązujących od września ustaw - tutaj>>
Funkcjonowanie oświaty na nowych zasadach będzie jednym z tematów Edu Trendy 2012, międzynarodowego wydarzenia koncentrującego się na innowacjach w edukacji. Odbędzie się w dniach 27 - 28 września 2012 r. w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki. Jego organizatorami są Wolters Kluwer Polska, wydawca czasopisma "Dyrektor Szkoły", i firma redNet Media.
Więcej szczegółów na temat Edu Trendy 2012 oraz formularz zapisów tutaj>>
Kolejna część kalendarium>>