Na pewno sytuacji nie poprawi podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli o 4,4 proc. (więcej: Ustawa uchwalona - podwyżki dla nauczycieli od 1 maja 2022 r.>>)
- związki zrzeszające pedagogów tak procedurę wprowadzenia tych zmian (poselski projekt, bez konsultacji społecznych), jak i same kwoty uważają wręcz za obraźliwe, zwłaszcza że w uzasadnieniu podkreślono, że ma to zwiększyć prestiż zawodu nauczyciela.
Czytaj:
Specustawa przyjęta - ułatwienia w zatrudnianiu nauczycieli dla ukraińskich uczniów>>
Zmiany w Polskim Ładzie - 12 proc. PIT i wyłączenie składki zdrowotnej z podstawy opodatkowania>>
Możliwa praca na świadczeniu kompensacyjnym i w większym wymiarze godzin
Ustawa "ukraińska" złagodziła przepisy dotyczące zatrudniania nauczycieli - w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość językowa polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. Nie trzeba potwierdzać znajomości języka polskiego.
Dodatkowo na 18 miesięcy łagodzi się przepisy dotyczące nauczycieli pobierających świadczenie kompensacyjne - mogą oni pracować w oddziałach przygotowawczych na stanowisku:
- pomocy nauczyciela, o którym mowa w art. 165 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe;
- nauczyciela, jeżeli w szkole utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia i wychowania dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy
Nauczyciele pracujący w takich placówkach mogą też wziąć więcej godzin ponadwymiarowych - nawet, gdy przekraczają one półtora etatu. Wymagana jest do tego zgoda nauczyciela.
Uczniów przybywa, nauczycieli niekoniecznie
Według danych z piątku, 25 marca, do polskich placówek (szkół i oddziałów przygotowawczych) przyjęto ponad 123 tys. dzieci uchodźców z Ukrainy - władze spodziewają się, że ta liczba może dojść nawet do 700 tys. Tymczasem zmiany w prawie nie spowodowały szczególnego wzrostu liczby nauczycieli, a brakowało ich już przed wojną w Ukrainie.
Jak mówił Prawo.pl Krzysztof Baszczyński, zmiany w przepisach dotyczących godzin ponadwymiarowych nie zmienią sytuacji, bo obowiązujące od stycznia przepisy podatkowe są dla pedagogów niekorzystne - odbija się to zwłaszcza na stawkach za godzinę ponadwymiarową. Związkowcy przeprowadzili ankietę - 40 proc. nauczycieli wskazało, że w styczniu uległo zmniejszeniu wynagrodzenie nauczycieli za jedną godzinę ponadwymiarową – tak wskazało 40,1 proc. respondentów. W przypadku wynagrodzenia za luty (bez godzin ponadwymiarowych) odsetek badanych, których wynagrodzenie uległo zmniejszeniu wyniósł 38,1 proc.
Sprawdź też: Jakie zajęcia uczniowie z Ukrainy powinni realizować w oddziałach przygotowawczych? >
Najgorzej na zmianach wyszli pedagodzy zatrudnieni w więcej niż jednej szkole 77,1 proc. nauczycieli uczestniczących w badaniu – w styczniu otrzymało niższe wynagrodzenie, natomiast w lutym – 58,2 proc. W przypadku wynagrodzenia za jedną godzinę ponadwymiarową 47 proc. otrzymało niższą stawkę. Nauczyciele otrzymali także zmniejszone dodatkowe wynagrodzenie roczne. Połączenie ograniczenia możliwości zmniejszania zaliczki na podatek tylko i wyłącznie do jednego stosunku pracy z pozbawieniem pracowników przez tzw. Polski Ład prawa do odliczenia składki zdrowotnej od podatku skutkowało tym, że wynagrodzenia wypłacone przez szkoły, przedszkola i placówki oświatowe na początku stycznia 2022 r. były niższe od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych miesięcznie w odniesieniu do wynagrodzeń z grudnia 2021 r. Niższe wynagrodzenie otrzymali również ci pracownicy systemu oświaty, którzy w ogóle nie złożyli oświadczenia PIT-2. W informacji podano dwa przykłady pasków wynagrodzeń. - Z jednego wynika, że za 14 godzin ponadwymiarowych nauczycielka powinna otrzymać 755 zł - z tej kwoty potrącono 703 zł, co oznacza 52 zł wynagrodzenia netto. W drugim przypadku, który do nas trafił, nauczyciel za godziny ponadwymiarowe powinien otrzymać 996 zł, ale w wyniku nowego systemu podatkowego potrącono mu 1148 zł. Musi więc dopłacić 162 zł - podkreślali związkowcy w komunikacie na temat ankiety.
Zmiany od lipca
Korzystniejsze mogą być zmiany, które według zapowiedzi rządu, mają wejść w życie 1 lipca 2022 r. - zakładają one likwidację ulgi dla klasy średniej, jednak przy zmniejszeniu podatku dochodowego o 5 proc. Chodzi tu o pierwszy próg podatkowy, dotyczący osób zarabiających do 120 tys. zł rocznie. Składka zdrowotna ma być nadal odliczana na tych samych zasadach. Zniknie natomiast powodująca problemy - w tym m.in. z godzinami ponadwymiarowymi - ulga dla klasy średniej. Wątpliwe jednak, by na szerszą skalę zachęciło to do brania większej liczby godzin ponadwymiarowych.
Przyjmowanie do szkół i przedszkoli uczniów z Ukrainy - wzory przetłumaczone na język ukraiński >
Więcej: Zmiany w Polskim Ładzie - 12 proc. PIT i wyłączenie składki zdrowotnej z podstawy opodatkowania>>
Drugą kwestią jest świadczenie kompensacyjne - nauczyciele wskutek reformy emerytalnej z 1999 r. stracili prawo do przejścia na wcześniejszą emeryturę po 30 latach pracy – z tego prawa mogą skorzystać tylko osoby, które spełniły ten warunek do 2008 r. Reszta przechodzi na emeryturę na zasadach ogólnych – czyli po ukończeniu 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. Pedagodzy mogą też skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które jest odpowiednikiem emerytur pomostowych. Świadczenie to może być przyznawane nauczycielom, którzy osiągnęli trzydziestoletni staż pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej i pracują na co najmniej połowę etatu. Do tej pory nie można było pobierać świadczenia i jednocześnie pracować w szkole. Związkowcy od dawna postulowali o zmianę, która dawałaby taką możliwość. Specustawa - w dość wąskim zakresie - jest realizacją tych postulatów, niemniej w połączeniu z niskimi pensjami i z - póki co - niekorzystnym systemem podatkowym nie zachęca do wybierania tego rozwiązania.
- Duża część nauczycieli jest już niestety zmęczona raczej skłania ku odejściu z zawodu – mówił Prawo.pl Marek Pleśniar, dyrektor biura Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty.
Sprawdź: Ważne terminy dla organów prowadzących - Marzec 2022 >>
Cena promocyjna: 37 zł
Cena regularna: 37 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 0 zł
![Dyrektor Szkoły - Nr 3/2022 [339]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/31303/1230-9508_371,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.