Lekcja: Temat: „Zapobieganie powstaniu pożaru, zasady zachowania się w przypadku powstania pożaru”
Grupa wiekowa: od przedszkola do klasy VI
Czas trwania zajęć: do 60 minut
Formy realizacji (proponowany przedmiot, ścieżka itp.):
  • lekcja do dyspozycji wychowawcy,
  • technika.
Cele ogólne:
  • zapoznanie z przyczynami powstawania pożarów i ich skutkami,
  • poznanie podstawowych zasad postępowania podczas zaistniałego niebezpieczeństwa,
  • rozwinięcie umiejętności przekazywania istotnych danych podczas wzywania pomocy,
  • wspólne z dziećmi wyznaczenie stałego miejsca numerów alarmowych,
  • praktyczne zapoznanie dzieci ze sposobem reagowania w konkretnych chwilach zagrożenia.
Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi:
  • zna przyczyny powstawania pożarów,
  • rozumie skutki niebezpiecznych zabaw,
  • potrafi przeprowadzić rozmowę telefoniczną z funkcjonariuszem policji, straży pożarnej,
  • rozróżnia sygnały i pojazdy służb ratowniczych
Metody nauczania:
  • pogadanka z elementami dyskusji,
  • zespołowe rozwiązywanie problemów,
  • ćwiczenia praktyczne.
Pomoce dydaktyczne:
  • kolorowe ilustracje pojazdów ratowniczych,
  • taśma magnetofonowa z odgłosami sygnałów samochodów ratowniczych,
  • telefon.
Formy pracy:
  • praca w grupach.
Plan zajęć:
Po przywitaniu się z dziećmi nauczyciel dzieli uczniów na 4-osobowe zespoły. Przedstawia następnie temat zajęć i wygłasza krótką pogadankę na temat głównych przyczyn powstawania pożarów. W pogadance powinien szczególnie podkreślić skutki zabaw z zapałkami lub ogniem i nieprawidłowym posługiwaniu się sprzętem elektrycznym. Następnie nauczyciel może zapytać, czy któreś z dzieci było świadkiem pożaru lub może oglądało film ze scenami pożaru. Jeśli tak powinien poprosić, aby dziecko (dzieci) opowiedziały o swoich wrażeniach. W konsekwencji dzieci powinny same wywieść wnioski na temat ewentualnych skutków pożaru (zniszczenia, poparzenia).
Ćwiczenie 1:
Nauczyciel prezentuje ilustracje pojazdów ratowniczych jednocześnie informując dzieci, że są to pojazdy uprzywilejowane. Następnie uruchamia taśmę magnetofonową z nagranymi dźwiękami sygnałów poszczególnych pojazdów.
Po prezentacji dzieci samodzielnie przyporządkowują włączane przez nauczyciela sygnały do odpowiednich pojazdów.
Nauczyciel pisze na tablicy telefoniczne numery alarmowe, po czym przekazuje dzieciom sposób kontaktowania się ze służbami ratunkowymi w razie wybuchu pożaru lub innego zagrożenia. Mówi im, że po wykręceniu odpowiedniego numeru telefonu muszą poinformować swojego rozmówcę o swoim imieniu i nazwisku, przyczynie alarmu, tzn. dziecko ma powiedzieć gdzie się pali (adres, piętro), co się pali (książki, meble, firanki), ile jest osób w domu, czy ktoś jest już poszkodowany wraz z objawami. Informuje również, że po przekazaniu tych informacji dziecko nie powinno się rozłączać, gdyż rozmówca może chcieć zadać dodatkowe pytania lub poinformować jak zachować się do czasu przyjazdu straży pożarnej.
Ćwiczenie 2:
Nauczyciel każe uczniom, aby w zespołach przygotowały scenki, gdzie jedna osoba będzie funkcjonariuszem, a druga osoba zawiadamiającym o pożarze. Na przygotowania powinno wystarczyć 5 minut. Następnie dzieci odgrywają scenki.
Na zakończenie lekcji nauczyciel podsumowuje nabytą wiedzę i ogłasza konkurs na najładniejszy plakat z numerami informacyjnymi do służb ratunkowych. Każdy zespół ma przygotować taki plakat na lekcji rysunków. Na następnej lekcji wychowawczej zostanie rozstrzygnięty konkurs przez jury wyłonione przez klasę, a plakat powieszony w ustalonym wspólnie miejscu.
Edukacja przedszkolna
Najmłodsze dzieci wymagają prostych ale jednocześnie zróżnicowanych form. Nauczyciel przygotowujący się do zajęć z zakresu bezpieczeństwa pożarowego musi zatem przewidzieć zarówno pogadankę, jak i naukę wiersza lub piosenki, scenki odgrywane przez dzieci, czytanie bajki i ćwiczenia praktyczne. Zajęcia w przedszkolu może poprzedzić wycieczka do lokalnej straży pożarnej. W edukację dzieci w zakresie bezpieczeństwa powinni zostać włączeni rodzice, dziadkowie, etc.
Treści z zakresu bezpieczeństwa należy przekazywać dzieciom przede wszystkim poprzez bezpośredni udział w różnych sytuacjach. Z tego też względu ważne jest preferowanie metod aktywnych, opartych na działaniach i przeżyciach dzieci. Dają
one możliwość konkretyzacji poznawanych zjawisk, przedmiotów, utrwalania wiedzy oraz pogłębiania doświadczeń i przeżyć. Nie sposób pominąć tu roli ćwiczeń praktycznych w terenie, scenek odgrywanych przez dzieci i gier symulacyjnych. Szczególnie wskazane są zabawy inscenizacyjne, ćwiczenia orientacyjno-porządkowe i ruchowe. Należy zwrócić uwagę na rozwijanie cech motorycznych, uczyć szybkiego reagowania, podnosić ich ogólną sprawność ruchową.
Wśród form pracy stosowanych przez nauczycieli przedszkola powinny dominować:
- zabawy zaspokajające psychiczne, społeczne i fizyczne potrzeby dziecka z uwzględnieniem zabaw twórczych umożliwiających dzieciom dokładniejsze poznawanie zasad bezpieczeństwa,
- sytuacje edukacyjne planowo organizowane zawierające różnorodne sposoby realizacji,
- prace dzieci związane z zasadami właściwego zachowania się w miejscach użyteczności społecznej, w kontaktach z obcymi oraz bezpiecznych zabaw,
- spacery i wycieczki posiadające walory poznawcze i kształcące,
- spotkania i prelekcje z przedstawicielami różnych instytucji społecznych (policjant, pielęgniarka szkolna, strażak, psycholog).