W środę, 30 października 2024 r., zgodnie z rekomendacją senackiej Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Senat podjął uchwałę o przyjęciu ustawy z 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia bez poprawek. Za głosowało 75 senatorów, nikt nie był przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. Ustawa stanowi ustawowe usankcjonowanie kilkudziesięcioletniej tradycji przyznawania przez prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego świadczenia osobom, które ukończyły 100 lat życia (świadczenie honorowe). Dotychczas świadczenie honorowe uzależnione było od potwierdzenia przez każdego, kolejnego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego decyzji prezesa Rady Ministrów z 1972 r. Postępowanie poprzedzające przyznanie świadczenia honorowego, określone było natomiast za pomocą aktów wewnętrznych obowiązujących w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Czytaj również: Świadczenie honorowe dla stulatków zostanie uregulowane w ustawie>>

Kto otrzyma świadczenie honorowe

Zgodnie z ustawą świadczenie honorowe będzie przysługiwało osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia będą miały prawo do:

  • świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1100);
  • świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1–4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2024 r. poz. 90);
  • świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1–2 oraz w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039);
  • świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 242);
  • świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 1121);
  • uposażenia sędziów sądów wojskowych w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego, o których mowa w art. 36a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2250);
  • emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 oraz z 2024 r. poz. 834 i 858);
  • uposażenia sędziego w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego, o których mowa w art. 100 § 1 i 2 oraz art. 102 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 334);
  • rent, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6 i 8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189);
  • rent, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2020 r. poz. 984);
  • renty socjalnej, o której mowa w przepisach ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194);
  • świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1820);
  • uposażenia prokuratora w stanie spoczynku i uposażenia rodzinnego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2024 r. poz. 390);
  • uposażenia sędziego Sądu Najwyższego w stanie spoczynku, o którym mowa w art. 56 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2024 r. poz. 622);
  • rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1051);
  • świadczenia pieniężnego przysługującego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658).

Jeśli natomiast osoba posiadająca obywatelstwo polskie, która ukończyła 100 lat życia, nie ma prawa do ww. świadczenia, to świadczenie honorowe przysługuje na jej wniosek, jeżeli posiada ona - po ukończeniu 16. roku życia - centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), o którym mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 10 lat.

Świadczenie honorowe będzie przysługiwało w wysokości 6246,13 zł miesięcznie.

Co ważne, świadczenie honorowe będzie podlegało waloryzacji na zasadach i w terminach dotyczących waloryzacji świadczeń, o których mowa w art. 88–94 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznane przed tym dniem wejścia w życie ustawy staje się z mocy ustawy świadczeniem honorowym, które jest wypłacane przez organ dotychczasowy i przysługuje w wysokości, o której mowa w art. 4 ust. 1, czyli 6246,13 zł miesięcznie.

Zgodnie zaś z art. 15 ustawy, osobom, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ukończyły 100 lat życia i na dzień 31 grudnia 2024 r. mają prawo do świadczenia honorowego, świadczenie to zostanie im przyznane z urzędu od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, czyli od 1 stycznia 2025 r.

Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.