Jak wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, w I kwartale 2021 r. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej ma przedstawić projekt ustawy o ekonomii społecznej. Za jego przygotowanie odpowiada wiceminister Stanisław Szwed.

- Ekonomia społeczna jako sfera życia społeczno-gospodarczego, która pozostaje na pograniczu sektora przedsiębiorczości oraz organizacji pozarządowych, które nie działają w celu maksymalizacji zysku, nie została dotąd zdefiniowana w polskim porządku prawnym. Brak kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej podmiotów ekonomii społecznej, w szczególności zdefiniowania i określenia zasad funkcjonowania przedsiębiorstwa społecznego (PS) oraz zasad współpracy z administracją publiczną i udziału tych podmiotów w realizacji usług społecznych, stanowi istotną barierę w rozwoju zarówno całego sektora ekonomii społecznej, jak i usług społecznych – napisano w informacjach o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie.

Podstawowym celem projektowanej regulacji ma być „aktywne włączenie społeczne osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w szczególności bezrobotnych, osób niepełnosprawnych lub innych niesamodzielnych, poprzez tworzenie stabilnych miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych”. - Projektowana ustawa o ekonomii społecznej stanowić ma narzędzie reintegracji społecznej i zawodowej, realizować cele zatrudnieniowe, wpływać na rozwój usług społecznych, a także wspierać szeroko rozumiany rozwój lokalny w jednostkach samorządu terytorialnego – twierdzą projektodawcy. Ich zdaniem, podstawowym celem projektowanej regulacji jest wsparcie zatrudnienia i integracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, poprzez tworzenie nowych miejsc pracy w przedsiębiorstwie społecznym oraz świadczenie przez podmioty ekonomii społecznej usług społecznych na rzecz społeczności lokalnej.

 


Co będzie zawierał projekt?

O tym, jak chcą ten cel zrealizować, wiadomo na razie niewiele. Rozwiązania mają polegać na tym, że status PS będzie mógł uzyskać podmiot ekonomii społecznej prowadzący odpłatną działalność pożytku publicznego lub działalność gospodarczą, po spełnieniu enumeratywnie wymienionych w projekcie ustawy przesłanek. Działalność przedsiębiorstwa społecznego będzie zaś mogła być prowadzona w celu „reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, stanowiących co najmniej 30 proc. osób zatrudnionych w tym przedsiębiorstwie”. Przedsiębiorstwo społeczne będzie mogło również prowadzić działalność w celu realizacji usług społecznych. - Cały zysk (nadwyżka bilansowa) wypracowany przez PS przeznaczany będzie na reintegrację pracowników i realizację celów społecznych lub wzmacnianie potencjału tego przedsiębiorstwa. W stosunku do każdej z osób zagrożonych wykluczeniem społecznym PS będzie zobowiązane realizować indywidualny plan reintegracyjny w celu podnoszenia ich kwalifikacji i kompetencji – czytamy.  
Projekt ustawy ma również przewidywać mechanizmy wsparcia zatrudnienia i reintegracji w PS, m.in. jednorazową dotację na utworzenie stanowiska pracy, finansowanie kosztów wynagrodzenia i refundację (przez okres realizacji indywidualnego planu reintegracyjnego) części wynagrodzenia.

Nadzór nad spełnianiem wymogów określonych w ustawie będzie sprawował wojewoda właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorstwa społecznego.
- W celu poprawienia warunków współpracy podmiotów ekonomii społecznej z jednostkami samorządu terytorialnego, zaproponowano również wprowadzenie nowych trybów zlecania realizacji usług społecznych. Jednostka samorządu terytorialnego będzie mogła zlecić realizację usługi społecznej w trybie negocjacyjnym, polegającym na uprzednim przeprowadzeniu negocjacji w celu doszczegółowienia sposobu realizacji tej usługi. Projekt ustawy przewiduje również możliwość wspólnej realizacji usługi społecznej z podmiotem ekonomii społecznej poprzez zawarcie umowy partnerstwa publiczno-społecznego – zapewniają projektodawcy.

Ponadto, zgodnie z projektem ustawy, za kreowanie polityki publicznej w zakresie rozwoju ekonomii społecznej będzie odpowiadał minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, który będzie koordynować działania organów administracji rządowej w zakresie ekonomii społecznej. Natomiast na szczeblu województwa, za koordynację działań w tym zakresie odpowiadać ma marszałek województwa. Projekt ustawy przewiduje również możliwość tworzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego programów rządowych i resortowych na rzecz rozwoju ekonomii społecznej.
Programy te będą finansowane ze środków pochodzących z Funduszu Pracy oraz mogą być finansowane z Funduszu Solidarnościowego i ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.