Do obsługi wózka, zgodnie z § 4 ust. 1 r.u.w., może być dopuszczony pracownik, który ukończył 18 lat i uzyskał:
1) uprawnienia operatora, zgodnie z odrębnymi przepisami, lub
2) imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę, ważne na terenie zakładu pracy tego pracodawcy.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Gospodarki w sprawie kwalifikacji operatora wózka jezdniowego z napędem silnikowym dokumentami potwierdzającymi kwalifikacje do obsługi wózka jezdniowego z napędem silnikowym są, alternatywnie:
1. zaświadczenie kwalifikacyjne wydane przez organ właściwej jednostki Urzędu Dozoru Technicznego na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. Nr 79, poz. 849 z późn. zm.) – dalej r.k.u.t. lub
2. książka operatora wydana przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263) – dalej r.e.m. lub
3. imienne zezwolenie wydane przez pracodawcę po spełnieniu warunku określonego w § 4 ust. 2 r.u.w.
Zgodnie z § 6 r.k.u.t. dotyczącym rodzajów urządzeń technicznych, przy których obsłudze i konserwacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji, w załączniku nr 2 r.k.u.t. wskazano 3 kategorie uprawnień do obsługi:
III WJO – wózki jezdniowe podnośnikowe prowadzone i zdalnie sterowane;
II WJO – wózki jezdniowe podnośnikowe z wyłączeniem specjalizowanych;
I WJO – wózki jezdniowe podnośnikowe z podaniem rodzaju wózka specjalizowanego. Rodzaj wózka specjalizowanego:
a) w tym z operatorem podnoszonym z ładunkiem,
b) w tym z wysięgnikiem.
Załącznik nr 1 r.e.m. dotyczy maszyn i urządzeń technicznych stosowanych przy robotach ziemnych, budowlanych i drogowych, do obsługi których wymagane jest odbycie szkolenia i uzyskanie pozytywnego wyniku ze sprawdzianu. W grupie III załącznika nr 1 wskazano maszyny do transportu pionowego, do których zaliczono wózki podnośnikowe i platformowe z napędem silnikowym oraz wózki podnośnikowe i platformowe akumulatorowe.
Należy pamiętać, że osoby, których kwalifikacje zostały potwierdzone przez Urząd Dozoru Technicznego (posiadające zaświadczenie kwalifikacyjne) lub Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego (posiadające książką operatora) uprawnione są do obsługi wózków jezdniowych na terenie całego kraju, podczas gdy imienne zezwolenie wydane przez pracodawcę ważne jest tylko na terenie zakładu pracy tego pracodawcy.
Zgodnie z § 4 ust. 2 r.u.w., imienne zezwolenie może być wydane pracownikowi po ukończeniu, z wynikiem pozytywnym, szkolenia dla operatorów wózków zorganizowanego przez pracodawcę, według programu opracowanego lub zatwierdzonego przez jednostką organizacyjną wyznaczoną przez Ministra właściwego do spraw gospodarki. Tymi wyznaczonymi jednostkami mogę być ośrodki szkoleniowe prowadzące szkolenia dla kierowców wózków jezdniowych.
Pracodawca może prowadzić szkolenie dla operatorów wózków we własnym zakresie (używać do nauki własny sprzęt i zatrudniać jako wykładowców i instruktorów swoich pracowników) lub korzystać z ośrodków szkoleniowych zewnętrznych. Pracodawca powinien jednakże pamiętać, iż zorganizowanie szkolenia dla operatorów wózków przez pracodawcę w celu wydania pracownikowi imiennego zezwolenia jest obligatoryjne.
Jeżeli pracownik przedstawi pracodawcy zaświadczenie o ukończeniu szkolenia dla operatorów wózków zorganizowanego przez inny podmiot (np. przez poprzedniego pracodawcą, ośrodek szkoleniowy zewnętrzny), to pracodawca w procesie szkolenia tego pracownika może uwzględnić odbyte szkolenie.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.