Jak podano w ocenie skutków regulacji w 2021 r. spośród osób bezrobotnych, z którymi doradca klienta przeprowadził rozmowę w celu zbadania ich potrzeb, 38,7 proc.  jako główny powód swojej rejestracji w PUP wskazało potrzebę uzyskania prawa do ubezpieczenia zdrowotnego. W poprzednich latach taką odpowiedź wskazywało odpowiednio w 2020 r. – 57,6 proc., w 2019 r. – 43,1 proc. osób oraz w 2018 r. – 45 proc. osób. Tymczasem - jak słusznie zauważyli autorzy projektu - odprowadzanie składek na ubezpieczenie zdrowotne nie jest głównym celem istnienia urzędów pracy.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne czy prywatna polisa>>

Wniosek do ZUS

Stąd pomysł oddzielenia statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego - projekt zakłada wprowadzenie ubezpieczenia zdrowotnego dla osoby nie mającej innego tytułu do tego ubezpieczenia. Rozwiązanie to ma na celu umożliwienie uzyskania uprawnień do świadczeń zdrowotnych przez osoby nieaktywne zawodowo i niezarejestrowane w urzędzie pracy; zakłada się, że ZUS udostępni wniosek o uzyskanie uprawnień do świadczeń zdrowotnych i będzie dokonywał jego weryfikacji w zakresie danych dostępnych z rejestrów prowadzonych w ZUS i tych, do których ZUS posiada prawny dostęp.

Czytaj w LEX: Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny >>>

 

Przyznanie ubezpieczenia zdrowotnego nie będzie wymagało wydania decyzji, ZUS przekaże jedynie informacje o objęciu osoby ubezpieczeniem na profilu informacyjnym ZUS. W związku z oddzieleniem składki zdrowotnej od ubezpieczenia zdrowotnego klientami powiatowych urzędów prac będą osoby faktycznie zainteresowane podjęciem pracy. W większym stopniu wykorzystany zostanie publicznych służb zatrudnienia, które będą mogły w szerszym zakresie zapewnić obsługę osób, które chcą pracować i w celu uzyskania realnej pomocy będą rejestrować się w powiatowych urzędach pracy. Nastąpi ograniczenie liczby podmiotów pośredniczących w naliczaniu i odprowadzaniu składki zdrowotnej skutkujące zmniejszeniem kosztów jej obsługi. Planowane rozwiązania umożliwią lepsze wykorzystanie potencjału pracowników publicznych służb zatrudnienia, co przełoży się na bardziej efektywną pomoc na rzecz osób bezrobotnych i pracodawców.

Zasiłek dla bezrobotnych dla większej liczby osób

Szykują się też zmiany w przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych - obecnie jest to wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. Po zmianach będzie to już tylko połowa minimalnego wynagrodzenia za prace od którego również będzie istniał obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

Bez zmian pozostawiono inne warunki konieczne do uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych, w szczególności okresy aktywności zawodowej uprawniające do uzyskania prawa do zasiłku. Również okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, tj. podstawowy 180 dni i wydłużony 365 dni. Utrzymano mechanizm powrotu  na zasiłek na okres uzupełniający (do wyczerpania okresu ustawowego jego przysługiwania) w przypadku utraty statusu bezrobotnego spowodowanej podjęciem krótkotrwałej pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej.

Czytaj w LEX: Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych jako warunek nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego - LINIA ORZECZNICZA >>>

 

 

Zasiłek dla bezrobotnych po wejściu w życie przepisów dostaną bezrobotni, którzy otrzymywali:

- co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę lub podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę - wysokość zasiłku wyniesie:

  • 1304,10 zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa 
  • 1024,10 zł w okresie kolejnych dni jego posiadania;

- wynagrodzenie za pracę w wysokości poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę lub podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota niższa niż minimalne wynagrodzenia za pracę – wysokość zasiłku wyniesie:

  • 652,05  zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa 
  • 512,05  zł w okresie kolejnych dni jego posiadania.

 

Zniknie 80 proc. zasiłku podstawowego przysługującego bezrobotnym, którzy posiadają okres uprawniający do zasiłku wynoszący mniej niż 5 lat. Utrzymano natomiast regulację dotyczącą zasiłku dla bezrobotnych przysługującego w wysokości 120 proc. zasiłku podstawowego. Będzie on przysługiwał osobom osób legitymującym się okresem uprawniającym do zasiłku wynoszącym co najmniej 20 lat. Wysokość jego, tak jak w przypadku zasiłku podstawowego, będzie uzależniona od osiąganego wynagrodzenia za pracę. W przypadku bezrobotnych, którzy uzyskali wynagrodzenie za pracę w wysokości poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę lub podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota niższa niż minimalne wynagrodzenia za pracę, wysokość ta będzie niższa. Wysokość wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych będzie ulegać nadal degresji.

Sprawdź orzeczenia w LEX:

 

Właściwość urzędu nie będzie zależeć od miejsca zameldowania

Planuje się zniesienie właściwości urzędu pracy ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego. Zakłada się powiązanie bezrobotnego z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Przyjęte rozwiązanie umożliwi łatwy kontakt bezrobotnego z urzędem pracy. - Adres zameldowania to pojęcie z zakresu prawa administracyjnego; w zasadzie służy on wyłącznie celom ewidencyjnym i wiąże się z dopełnieniem określonych formalności w urzędzie gminy. Miejsce zamieszkania to pojęcie z zakresu prawa cywilnego; określa ono miejscowość, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu - wskazują autorzy projektu.

Pożyczka edukacyjna i skrócenie stażu

Zaproponowano utrzymanie aktywizacji zawodowej w formie stażu, na zasadach jednolitych dla wszystkich bezrobotnych, tym samym zrezygnowano z różnicowania długości stażu w zależności od wieku (dotychczas młodzi bezrobotni mieli prawo do dłuższego stażu, nawet do roku) – w celu uproszczenia przepisów i pozostawienia większej swobody decydowania urzędom pracy. W miejsce pożyczek szkoleniowych ustawa wprowadzi pożyczki edukacyjne z możliwością umorzenia 20 proc. kwoty pożyczki. Skorzystają z niej osoby planujące kontynuowanie nauki, a także zainteresowane podjęciem studiów podyplomowych. Ustawa skróci czas odbywania stażu przez bezrobotnego i uzależnieni możliwość zorganizowania stażu dla bezrobotnych od deklaracji zatrudnienia bezrobotnego po odbytym stażu przez okres co najmniej równy okresowi stażu wraz z sankcją dla organizatora za niewywiązanie się z tego obowiązku.

 

Ograniczenie okresu staży odbywanych przez jednego bezrobotnego do 24 miesięcy, a u jednego organizatora do 12 miesięcy łącznie oraz wyższe stypendium dla stażysty w wysokości 140 proc. kwoty zasiłku (obecnie to 120 proc. zasiłku dla bezrobotnych).

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.