Pracownik przywrócony do pracy nie ma prawa do trzynastki

Z pracownikiem sfery budżetowej został rozwiązany stosunek pracy z powodu likwidacji etatu w dniu 30 kwietnia 2014 r. Pracownik wniósł sprawę do sądu i z dniem 12 stycznia 2015 r. został przywrócony do pracy.Czy przysługuje mu dodatkowe wynagrodzenie roczne za rok 2014?

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedź: Pracownik przywrócony do pracy nie nabędzie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. 

Uzasadnienie: Zgodnie z art. 2 ust 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1144) – dalej u.d.w.r., pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy. Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach rozwiązania stosunku pracy w związku z likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 2 ust 3 pkt 4c u.d.w.r.).

Czytaj: Ustalanie prawa do trzynastki na przykładach

 

Należy zaznaczyć, że pracownik wnosząc pozew o przywrócenie do pracy, musi liczyć się z tym, że powództwo może zostać uwzględnione i wówczas świadczenia do których nabył prawo w wyniku ze spełnieniem przesłanek dotyczących rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, stanie się świadczeniem nienależnym (por. wyrok SN z dnia 26 czerwca 2006 r., II PK 330/05, OSNP 2007/13–14/188 – wyrok dotyczy innego stanu faktycznego, jednakże wnioski z niego wynikające zdają się być adekwatne do omawianej sytuacji).

Rozpatrując przedstawiony problem w kontekście nabycia prawa do omawianego świadczenia, w wyniku zastosowania norm wynikających z art. 51 § 1 i § 2  ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. należy stwierdzić, że pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. Zaś pracownikowi, któremu przyznano odszkodowanie, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, odpowiadający okresowi, za który przyznano odszkodowanie.

Analiza wskazanego przepisu wykazuje, że okres, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie jest w ogóle wliczany do stażu pracy ogólnego ani zakładowego – jedynie nie uważa się go za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia. (art. 51 § 1 zd. 2 k.p.). Zatem okres pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia,  nie jest okresem zatrudnienia (nie należy go tak traktować), nie podlega wliczeniu do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych oraz w tym okresie nie można nabyć jakiekolwiek uprawnienia (wyrok SN z dnia 17 września 2008 r., I PK 1/2008, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 37).

Nieco inna sytuacja występuje w przypadku przyznania pracownikowi wynagrodzenia albo odszkodowania. Treść art. 51 k.p. nie nakazuje również uznania okresu pozostawania bez pracy, za który przyznano wspomniane świadczenia, za okres zatrudnienia, nie jest on również okresem uznawanym za okres zatrudnienia, lecz jedynie okresem podlegającym wliczeniu do okresu zatrudnienia (uzasadnienie do wyroku SN z dnia 14 marca 2006 r., I PK 144/2005, OSNP 2007, nr 5-6, poz. 68). Jednakże nawet zaistnienie takiej sytuacji nie wpłynie na prawo pracownika do „trzynastej pensji”. Zakładając bowiem, że Sąd przyznał pracownikowi wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy i spowoduje to konieczność wliczenia do zatrudnienia takiego okresu, który spełni przesłankę rocznego lub co najmniej 6 - miesięcznego okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (art. 2 ust 1 i 2 u.d.w.r.), to należy wziąć pod uwagę fakt, że warunki dotyczące nabycia prawa do trzynastki koncentrują się na aspektach związanych z efektywnym świadczeniem pracy przez określony okres czasu. Prawo do „trzynastki” nabywa pracownik, który efektywnie przepracował w danej firmie co najmniej sześć miesięcy. Nie chodzi tutaj o pozostawanie w stosunku pracy ale faktyczną obecność w pracy i faktyczne świadczenie pracy. Sformułowania „przepracowanie" nie należy utożsamiać z samym faktem pozostawania w zatrudnieniu.

Omawiając temat nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w sferze budżetowej warto również wspomnieć, że okres pozostawania bez pracy wliczany do okresu zatrudnienia nie jest równoznaczny z istnieniem stosunku pracy, w tym czasie pracownik nie nabywa żadnych uprawnień, które zależą od pozostawania w zatrudnieniu (wyrokiem SN z dnia 2 marca 1994 r. I PRN 107/93, LEX nr 846113). Zatem pracownik przywrócony do pracy orzeczeniem sądu nie pozostaje w stosunku pracy. W okresie pozostawania bez pracy pracownikowi nie przysługują świadczenia wiążące się ze stosunkiem pracy, wśród nich prawo do urlopu, do tzw. trzynastej pensji i do świadczeń socjalnych. 

Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.