ZUS w decyzji stwierdził, że ubezpieczona, prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, nie podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Z rozstrzygnięciem organu rentowego nie zgodziła się ubezpieczona i wniosła odwołanie do sądu. Jej zdaniem, faktycznie prowadziła ona działalność gospodarczą, więc decyzja ZUS była bezpodstawna.

Ustalenia sądu

Sąd okręgowy ustalił, że ubezpieczona z końcem sierpnia 2016 r. zgłosiła w ewidencji rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Miała ona zajmować się m.in. prowadzeniem pozaszkolnej edukacji sportowej. Siedzibą działalności miało być miejsce zamieszkania ubezpieczonej. Odwołująca zgłosiła się w ZUS do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, a miesiąc później także do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W deklarowanych składkach za październik 2016 r. zgłosiła jako podstawę kwotę ponad 10.000 zł, zaś w styczniu 2017 r. (kiedy była już w ciąży) - w kwocie ok. 700 zł. W chwili rozpoczęcia działalności gospodarczej ubezpieczona nie była w ciąży. Lekarz ginekolog stwierdził jej ciążę w połowie grudnia 2016 r. Od stycznia ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim. Stan ten trwał do porodu.

 

Czytaj też: Umowa na czas określony a ciąża - fakty i mity! >

 

Jeden klient

Z ustaleń wynikało, że gdy ubezpieczona prowadziła działalność gospodarczą, reklamowała usługi swojej firmy. Zleciła druk ulotek. Rozwieszała ulotki i plakaty. Ubezpieczona przeznaczyła jeden pokój w domu na prowadzenie działalności. Zakupiła kilka przyrządów do ćwiczeń. W październiku 2016 r. odwołująca się pozyskała pierwszą klientkę - dziecko. Z jej rodzicem ustaliła, że razem będą ćwiczyć po 2-3 razy w tygodniu. Godzinę zajęć wyceniła na 35 zł. Zajęcia te trwały aż do momentu, gdy ubezpieczona przeszła na zwolnienie lekarskie w związku z ciążą. Poza tą klientką, ubezpieczona nie świadczyła usług innym osobom.

 

Uwzględnione odwołanie

Sąd pierwszej instancji uznał wniesione odwołanie za zasadne i zmienił zaskarżoną decyzję. Sąd przypomniał, że obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika z faktycznego prowadzenia tej działalności. Zdaniem sądu okręgowego, ubezpieczona faktycznie przez okres czterech miesięcy prowadziła działalność gospodarczą, choć miała tylko jedną klientkę. Poszukiwała jednak innych klientów, reklamowała swoje usługi. Sąd wskazał, że ubezpieczona zakupiła też sprzęt do ćwiczeń, zapłaciła za druk ulotek.

 

Czytaj też: Umowa o pracę z ciężarną nie zawsze jest fikcyjna >

 

Prawa ubezpieczonej

Sąd przypomniał, że faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienia, nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego. Z tego względu sąd pierwszej instancji ocenił, że ubezpieczona faktycznie prowadziła działalność gospodarczą. Mogła skorzystać ze zwolnień lekarskich, pobierać należne jej świadczenia. Sąd przypomniał, że korzystanie z nich nie zależy od długości prowadzonej działalności gospodarczej. Poza tym, w dacie rozpoczęcia działalności gospodarczej nie była w ciąży, ale zaszła w nią później - wskazał sąd okręgowy i zmienił decyzję ZUS.

Zmiana wyroku

Z wyrokiem sądu nie zgodził się ZUS i wniósł apelację. Sąd apelacyjny uznał apelację za zasadną i zmienił wyrok w ten sposób, że oddalił odwołanie od decyzji ZUS. Sąd odwoławczy przyjął, że ubezpieczona nie założyła działalności gospodarczej z zamiarem faktycznego jej prowadzenia. Zatem rację w sporze miał organ rentowy.

Cechy działalności

Sąd apelacyjny przypomniał, że działalność gospodarcza musi odpowiadać pewnym cechom, które powinny wystąpić łącznie. Za taką działalność uważa się prowadzenie "biznesu" w sposób stały, nieamatorski, nieokazjonalny, z elementami organizacji, planowania i znajomości rzeczy. Kluczowe znaczenia dla objęcia ubezpieczeniem społecznym ma to, czy rzeczywiście ma miejsce wykonywanie działalności gospodarczej, a także czy jest ona prowadzona w sposób ciągły i o charakterze zarobkowym. Prowadzenie tej działalności to kategoria obiektywna - zaznaczył sąd.

 

Czytaj też: Rząd konsultuje projekt ustawy o tzw. matczynych emeryturach >

 

Pozorowane czynności

Sąd wyjaśnił, że ubezpieczona w ramach przygotowań zamówiła ulotki za drobną kwotę i kilka sztuk sprzętu sportowego. Czynności tych dokonała po ok. 1,5 miesiąca od zarejestrowania działalności gospodarczej. Takie czynności wskazują, że były podjęte bez "biznesplanu" i wskazują na pozorowany charakter. Ubezpieczona zajmowała się tylko jedną klientką. Nie można więc uznać, że podejmowane przez nią działania cechowała powtarzalność, ciągłość i zorganizowanie.

Wysokie składki

Sąd odwoławczy zwrócił też uwagę, że choć ubezpieczona rozpoczynała dopiero prowadzenie działalności, to już w październiku 2016 r. deklarowała podstawę wymiaru składek na kwotę wyższą niż 10.000 zł. Takie działanie świadczy o tym, że deklarowane składki miały na celu osiągnięcie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Nie były racjonalne, skoro podjęto je na początku prowadzenia usług przez ubezpieczoną, a nie uzyskiwała ona znacznych zysków. Kondycja firmy ubezpieczonej nie uzasadniała takiego postępowania. To również przemawiało za uznaniem, że ubezpieczona nie miała racji, odwołując się od decyzji ZUS - uznał sąd apelacyjny.

Sprzeczność z solidaryzmem

Podwyższanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne powyżej 10.000 zł miało na celu uzyskiwanie wysokich świadczeń ubezpieczeniowych w związku z ciążą. Takie działanie jest sprzeczne z zasadą solidaryzmu ubezpieczonych. Sąd odwoławczy zauważył jednak, że o pozorności działalności gospodarczej nie świadczyło to, że ubezpieczona po kilku miesiącach zaszła w ciążę. W sprawie nie można było natomiast uznać, że ubezpieczona miała zamiar i rzeczywiście realizowała podjętą działalność gospodarczą. Była to działalność pozorowana. Zatem, ZUS miał rację, że ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14 czerwca 2018 r., sygn. III AUa 681/17, LEX nr 2538337.

 

Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w SIP LEX:

Procedura: Zasady podlegania ubezpieczeniu chorobowemu >

Procedura: Zasady podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu >

Uprawnienia rodzicielskie przedsiębiorcy >

Ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców z tytułu opieki nad dzieckiem >

Urlop wychowawczy - podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.