Pytania pochodzą z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

Pracodawca prowadzi biuro rachunkowe i posługuje się podpisem elektronicznym. Pracownicy nie posiadają takiego podpisu.

Czy będąc na zwolnieniu lekarskim bądź urlopie macierzyńskim, pracodawca może wysyłać i podpisywać elektronicznie deklaracje podatkowe i ZUS sporządzone wcześniej przez pracownika?

Czy podpisywanie i wysyłanie dokumentów w okresie zwolnienia lekarskiego jest tożsame z wykonywaniem pracy?

Odpowiedź: wysyłanie i podpisywanie elektronicznych deklaracji podatkowych i zusowskich przez przedsiębiorcę w okresie zwolnienia lekarskiego nie powinno być traktowane jako wykonywanie pracy zarobkowej, jeżeli te deklaracje zostaną sporządzone przez inną osobę, a jedyną osobą dysponującą podpisem elektronicznym niezbędnym do ich podpisania jest właśnie przedsiębiorca.

Czytaj: Przedsiębiorca na zasiłku chorobowym może zawiesić działalność

Uzasadnienie: stosownie do art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 372 z późn. zm.) – dalej u.ś.p., ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Przepisy u.ś.p. bliżej nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem „pracy zarobkowej”. Pomocne w tym zakresie okazuje się orzecznictwo sądowe, w którym przyjmuje się, że pracą zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 u.ś.p. jest nie tylko wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku zatrudnienia, ale także wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt III UK 11/08). Pracą zarobkową, o której jest mowa w art. 17 ust. 1 u.ś.p., jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku. Jednocześnie w orzecznictwie sądowym wyrażany jest pogląd, że sporadyczna, wymuszona okolicznościami, aktywność zawodowa może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2006 r., sygn. akt I UK 44/06, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2007 r., sygn. akt II UK 223/06, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2010 r., sygn. akt III UK 71/09, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., sygn. akt I UK 70/12). Z tego też względu Sąd Najwyższy uznał, że samo podpisywanie faktur i innych dokumentów niezbędnych do prowadzenia działalności, sporządzonych przez inną osobę, w sytuacji gdy nie ma możliwości zawieszenia tej działalności w okresie pobierania zasiłku można uznać za działalność, która nie ma zarobkowego charakteru (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt III UK 11/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., sygn. akt II UKN 710/00).

Biorąc pod uwagę powyższe należy przyjąć, że jeżeli w okresie zwolnienie lekarskiego przedsiębiorca wysyła i opatruje podpisem elektronicznym elektroniczne deklaracje podatkowe i deklaracje zusowskie, które zostały sporządzone przez inną osobę, a tego rodzaju aktywność ma charakter incydentalny, wymuszony okolicznościami (tj. podpisem elektronicznym dysponuje tylko i wyłącznie osoba prowadząca biuro rachunkowe), nie można jej traktować jako pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 u.ś.p.