Kilka dni temu Komitet Stały Rady Ministrów po rozpatrzeniu w trybie obiegowym pisma Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, przyjął projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (numer z wykazu w Rządowym Centrum Legislacji 149). Projekt początkowo zakładał wyższe dofinansowanie dla warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) i zakładów aktywności zawodowej (ZAZ) już za ten rok, 2025 r. i lata następne. W takiej też formie był poddany konsultacjom społecznym. Nieoczekiwanie minister rodziny przesłała pismo do Komitetu Stałego Rady Ministrów z prośbą o rozpatrzenie w trybie obiegowym (przyspieszonym) zmienionego projektu rozporządzenia. Zmiana jest zasadnicza, bo zakłada wyższe dofinansowanie dla WTZ i ZAZ za rok 2025 i lata następne, wykluczając rok 2024. - Po przeprowadzeniu ponownej analizy projektu rozporządzenia podjęto decyzję o wykreśleniu par. 2 dotyczącego podwyższonego dofinansowania dla warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów aktywności zawodowej w roku 2024. Decyzja ta wynika z krótkiego czasu jaki pozostał na wprowadzenie przepisów w życie, w tym konieczność wdrożenia procedur związanych z wypłatą tych środków w 2024 r. – pisze w piśmie minister Dziemianowicz-Bąk. Argumentuje także, że do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wpływały uwagi samorządów terytorialnych dotyczące znacznie ograniczonego czasu, również dla nich, na wdrożenie i rozdysponowanie środków do organizatorów ZAZ i WTZ w bieżącym roku budżetowym.
Bernadeta Skóbel, radca prawny, kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz Związku Powiatów Polskich przyznaje, że samorządy zgłaszały takie uwagi, choć nie kwestionowały konieczności podwyższenia dofinansowania dla placówek. – Sam projekt zaopiniowaliśmy pozytywnie, natomiast zmiana musiałaby dokonać się wcześniej, a nie w ostatnich tygodniach grudnia. To wymaga zmian w budżetach samorządów, a placówki musiałyby wydać i rozliczyć środki do końca tego roku – podkreśla. Dofinansowanie miało dotyczyć całego 2024 roku, począwszy od stycznia.
Czytaj również: Warsztaty terapii zajęciowej i zakłady aktywności zawodowej z wyższym dofinansowaniem - jest projekt>>
Ile więcej dla WTZ i ZAZ
Projekt zakłada podniesienie wysokości dofinansowania kosztów rocznego pobytu jednego uczestnika w warsztacie terapii zajęciowej z kwoty 33 696 zł do kwoty 35 196 zł (wzrost o 1 500 zł). Podniesiona zostanie też kwota dofinansowania kosztów rocznego pobytu jednej osoby z niepełnosprawnością zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, zatrudnionej w zakładzie aktywności zawodowej - z kwoty 37 000 zł na 38 000 zł. Zróżnicowanie kwoty podwyżki dla WTZ i ZAZ ustawodawca uzasadnia tym, że dla ZAZ-ów jest ona niższa, bo zakłady korzystają również z dofinansowania udzielonego przez PFRON do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnością. Równocześnie dostrzega problem odpływu kadry z ZAZ. - Strategicznym problemem ZAZ jest też brak wystarczających środków na wynagrodzenia dla instruktorów zatrudnionych w tych zakładach. Osoby, które wykonują tak bardzo obciążającą pracę, jako wykwalifikowani specjaliści posiadający ogromne doświadczenie w pracy z osobami niepełnosprawnymi, rezygnują z pracy, gdyż znajdują zatrudnienie lepiej płatne, a przy tym mniej obciążające – czytamy w opisie projektu. Podobnie jest też w WTZ-ach.
Prowadzący WTZ i ZAZ są zawiedzeni, dla nich wyższa stawka już w tym roku była nadzieją na polepszenie warunków pracy w wielu obszarach. – Byliśmy karmieni nadzieją, że już za ten rok dofinansowanie będzie wyższe, był dość mocny przekaz medialny w tej sprawie. Oczywiście, że podnoszenie minimalnego wynagrodzenia jest społecznie dobre, ale w przypadku np. ZAZ-ów konieczne byłoby też inne systemowe wsparcie. Nie jesteśmy w stanie wypracowywać z roku na rok coraz większego przychodu z osobami o znacznym czy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ze względu na ich określone możliwości pracy. Czasami już po prostu nie mogą pracować więcej – mówi Przemysław Momot, kierownik pierwszego ZAZ-u w Polsce, prowadzonego przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami Koło w Stargardzie. Podkreśla, że placówki liczyły na większe dofinansowanie już w tym roku, m.in. ze względu na zwiększenie minimalnego wynagrodzenia i kosztów utrzymania. – To rzutuje także na to, jaki personel możemy zatrudnić, bo dobry pracownik jest w cenie, a coraz mniej ludzi chce pracować za najniższą krajową – dodaje.
Cena promocyjna: 164.49 zł
|Cena regularna: 329 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 197.4 zł
Dofinansowanie z budżetu PFRON na 2025 r.
- Realizacja projektowanych rozwiązań nastąpi w ramach planu finansowego PFRON na 2025 r. i lata następne bez konieczności ubiegania się o dodatkowe środki na ten cel poprzez odpowiednią alokację środków pomiędzy poszczególnymi zadaniami – czytamy w Ocenie Skutków Regulacji.
W Polsce jest obecnie 733 WTZ-ów, w których wsparcie otrzymuje ponad 29 tys. dorosłych osób z niepełnosprawnością, głównie intelektualną. Pracowników warsztatów jest ponad 10 tys. Celem WTZ-ów jest aktywna rehabilitacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością najbardziej narażonych na wykluczenie. Z kolei w 141 ZAZ-ach pracuje blisko 7 tys. osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ponad 2 tys. innych pracowników.
Czytaj także w LEX: Samodzielność samorządu terytorialnego w zakresie udzielania dotacji – wnioski de lege ferenda > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.