Powodem zamieszania i niepewności pracodawców jest obowiązująca od 24 czerwca 2020 r. ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (zwana: tarczą 4).
Jej art. 77 zmienił przepisy innej ustawy - o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (zwanej: tarczą 1). Nowelizacja wprowadziła dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wynagrodzeń pracowników nieobjętych:
- przestojem, o którym mowa w art. 81 Kodeksu pracy (tj. w czasie niewykonywania pracy),
- przestojem ekonomicznym w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5 lub
- obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5.
Tak stanowi nowy art. 15gg tarczy 1, dodany tarczą 4.
Teraz prawnicy i przedsiębiorcy zachodzą w głowę, jaka jest relacja między art. 15gg z tarczy 4 do art. 15g z tarczy 1. Ten ostatni przepis przewiduje dofinansowanie z FGŚP do wynagrodzeń pracowników objętych w okresie od kwietnia do czerwca 2020 r. przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy. Warunkiem koniecznym było zawarcie porozumienia w tej sprawie ze związkami zawodowymi lub przedstawicielem pracowników.
Zobacz procedurę w LEX: Łączenie różnych formy pomocy – zwolnienie ze składek ZUS i pomoc ze środków FP, FGŚP >
W opinii ekspertów firmy doradczej KPMG, tarcza antykryzysowa 4 wprowadza znaczące zmiany dotyczące dofinansowania wynagrodzeń pracowniczych. Znowelizowane przepisy pozwolą firmom dofinansować wynagrodzenia pracowników bez zmian w zasadach ich zatrudnienia. Z możliwości dofinansowania wynagrodzeń z FGŚP będzie też mogło skorzystać więcej firm. Ich zdaniem, nowe rozwiązania rodzą jednak nowe wątpliwości, które bez urzędowej wykładni przepisów będą dla podatników problematyczne.
Zobacz procedurę w LEX: Dofinansowanie wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) >
Cena promocyjna: 127.2 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 159 zł
Zmiana zasad
Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza znaczące zmiany do zasad związanych z dofinansowaniami wynagrodzeń pracowniczych. Część przedsiębiorców, u których występował kwalifikowany spadek obrotów gospodarczych, nie występowała dotychczas o wsparcie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z uwagi na konieczność wprowadzenia przestoju ekonomicznego lub obniżenia wymiaru czasu pracy. U niektórych pracodawców istniejące potrzeby kadrowe lub polityka zatrudnienia uniemożliwiały w praktyce takie działanie. Część firm obejmowała z kolei zmienionymi warunkami jedynie wybranych pracowników.
Czytaj w LEX: Pomoc udzielana z FGŚP przedsiębiorcom w związku z epidemią >
- Art. 15gg zawarty w nowelizacji daje obecnie szansę na uzyskanie dofinansowania wynagrodzeń bez zmian w zasadach zatrudnienia pracowników. Co istotne, dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników na podstawie zasad znanych do tej pory, czyli art. 15g, przysługuje tylko do końca września 2020 r. Co prawda brak jest w przepisach jednoznacznego ograniczenia czasowego w stosunku do zasad znowelizowanych, tj. art. 15gg, ale aby uniknąć odmiennej interpretacji i skorzystać ze wsparcia przez pełny okres 3 miesięcy, należałoby złożyć wniosek o dofinansowanie najpóźniej w lipcu 2020 r. – mówi Wojciech Majkowski, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w zespole ds. podatku dochodowego od osób prawnych w KPMG w Polsce.
Zobacz w LEX: Kalkulatory pomocy w ramach tarczy antykryzysowej >
Co ważne, tarcza 4 w nowym artykule 15gg wprowadza dodatkową możliwość aplikowania o wsparcie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych bez konieczności wymaganego na gruncie dotychczas obowiązującego art. 15g porozumienia z reprezentacją załogi, czyli bez konieczności wprowadzenia przestoju lub obniżonego wymiaru czasu pracy.
Sprawdź również książkę: Tarcza antykryzysowa 1.0 - 3.0. Szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych. Komentarz >>
- Wzajemna relacja obu uregulowań, które będą teraz funkcjonować równolegle nie jest jednak do końca jasna. Wątpliwości budzi możliwość wystąpienia o kolejne wsparcie na podstawie nowego art. 15gg przez pracodawców, którzy korzystali już z rozwiązania z art. 15g w stosunku do tych samych pracowników. Jeżeli tak będzie, to należy zastanowić się czy będą jakiekolwiek ograniczenia korzystania z takiej możliwości – np. czy ta możliwość dotyczyłaby jedynie pracowników wcześniej nieobjętych ani przestojem, ani obniżonym wymiarem czasu pracy - mówi Łukasz Piwowarczyk, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce. Według niego, pozostaje niewyjaśnione, czy firmy nie będą zmuszone do przyjęcia kompromisowego stanowiska i uzyskania pomocy jedynie w zakresie wcześniej niewykorzystanego w pełni 3-miesięcznego maksymalnego okresu wsparcia na tych samych pracowników, ponieważ firma musiała przywrócić pełne moce produkcyjne i musiała zrezygnować z dalszej pomocy.
Czytaj w LEX: Tarcza antykryzysowa 4.0 - rozwiązania dla pracodawców i pracowników >
Zdaniem Katarzyny Siemienkiewicz, eksperta ds. prawa pracy Pracodawców RP, wprowadzona przez tarczę 4 możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z FGŚP obowiązuje również wtedy, gdy pracodawca nie zdecyduje się wprowadzić u siebie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, pomimo że zachodzą ku temu przesłanki, należy ocenić pozytywnie ocenić. - To rozwiązanie rozszerza krąg podmiotów, którym przysługuje pomoc w związku z pandemią. Jednak weszło ono w życie dosyć późno, gdy znaczna część przedsiębiorców skorzystała już z dofinansowania przewidzianego w art. 15g ustawy za kwiecień, maj i czerwiec. Równoległe obowiązywanie art. 15g i 15gg tarczy rodzi więc pytanie, czy przedsiębiorcy, którzy już skorzystali z dofinansowań z FGŚP z tytułu przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy będą mogli dodatkowo skorzystać z tego nowego rozwiązania – podkreśla Siemienkiewicz.
Czytaj również: Minister rodziny wydała objaśnienia w sprawie dopłat do wynagrodzeń>>
Na jakich pracowników przysługuje dofinansowanie?
Robert Lisicki, radca prawny, dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan, zwraca uwagę na brzmienie art. 15gg ust. 7, zgodnie z którym podmiot może otrzymać pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wyłącznie w przypadku, jeśli nie uzyskał pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy. - Nie wiadomo, co ustawodawca miał na myśli mówiąc o „tych samych tytułach wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy”: czy wynagrodzenie pracownika, czy też podstawę uzyskania dofinansowania – mówi Lisicki.
Czytaj w LEX: PPK - co zmienia Tarcza antykryzysowa 4.0 >
Michał Kibil, adwokat, senior partner w kancelarii DGTL Kibil Piecuch i Wspólnicy SKA wskazuje na niejasne relacje między art. 15g a art. 15gg. – Wyjaśnieniu sytuacji nie sprzyja stanowisko wojewódzkich urzędów pracy, które wnioski o dofinansowanie mają rozstrzygać. Część z nich stoi bowiem na stanowisku, wbrew systemowej i literalnej wykładni przepisów, że skorzystanie z dofinansowania na mocy tarczy 1 przekreśla prawo do korzystania z dofinansowania przewidzianego w tarczy 4, nawet jeżeli dla danego pracownika pobierano dofinansowanie jedynie za jeden lub dwa miesiące – podkreśla adw. Kibil.
Sprawdź w LEX: Czy pracownicy objęci przestojem ekonomicznym mogą korzystać z prawa do urlopu na żądanie? >
Co więcej, jak twierdzi, do dzisiaj nie została definitywnie rozstrzygnięta kwestia, czy okres 3 miesięcy pobierania dofinansowania o którym mowa w tarczy 1 i tarczy 4 to okres ciągły (co uniemożliwiałoby wnioskowanie o uzupełniające dofinansowanie na pracownika, za którego zrezygnowano z pomocy np. w jednym z trzech miesięcy) czy też okres przerywany (co uzasadniałoby złożenie ponownego wniosku). Te niejasności narażają pracodawców na pozostawanie w stanie niepewności, a jak podnoszą przedstawiciele wojewódzkich urzędów pracy, także na ew. odpowiedzialność za składanie fałszywych oświadczeń co do nie korzystania wcześniej z pomocy na rzecz tych samych pracowników – podkreśla adw. Michał Kibil.
Na to, że dodatkowe wsparcie może być całkowicie wykluczone w stosunku do tych pracowników, na których uzyskano już pomoc choćby w części 3-miesięcznego okresu, zwraca uwagę z kolei Łukasz Piwowarczyk, dyrektor w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce. - Należy podkreślić, że istnieją argumenty przemawiające za dopuszczalnością złożenia wniosku na podstawie art. 15gg, na kolejne 3 miesiące, w stosunku do pracowników, na których wcześniej uzyskano pomoc z art. 15g. Jednak pewne jest to, że bez urzędowej wykładni wątpliwości nie zostaną rozstrzygnięte – mówi Piwowarczyk.
Cena promocyjna: 127.2 zł
|Cena regularna: 159 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 159 zł
Tymczasem według Katarzyny Siemienkiewicz, tarcza dopuszcza możliwość łączenia dofinansowań z takich samych tytułów, o ile całkowity okres pobierania świadczeń nie przekracza 3 miesięcy na tych samych pracowników.
Sprawdź w LEX: Co zrobić jeśli przedstawiciele załogi nie podpiszą porozumienia w sprawie obniżenia wymiaru czasu pracy? >
- Pracodawca może pobierać jedno świadczenie przez miesiąc, a inne przez dwa miesiące i odwrotnie. Świadczenia nie mogą się dublować. Zasada ta wynika m.in. z art. 15gg ust. 7. Zatem pracodawca, który skorzystał z trzech miesięcy dofinansowania za czas przestoju, nie będzie mógł skorzystać z pomocy przewidzianej w art. 15gg w stosunku do tych samych pracowników. Natomiast gdy przedsiębiorca otrzymał środki z art. 15g na dwa miesiące, ma prawo ubiegać się o dofinansowanie z art. 15gg tylko na okres 1 miesiąca w stosunku do tych samych pracowników – mówi Siemienkiewicz. I dodaje: - Odmowa wypłaty środków z art. 15gg w takiej sytuacji nie ma uzasadnienia prawnego. Tarcza określa zasadę maksymalnego okresu korzystania ze świadczeń przez trzy miesiące w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy w odniesieniu do tych samych pracowników. Zatem ustawa nie wyłącza możliwości korzystania z art. 15gg w sytuacji, gdy pracodawca uzyskał już dofinansowanie z art. 15g na okres jednego lub dwóch miesięcy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
