Odpowiedź:
Za pracownika, który w okresie przebywania na urlopie wychowawczym wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz własnego pracodawcy, płatnik składek przekazuje do ZUS raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX i raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 121. Ponadto za okres, w którym pracownik nie podlega ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym z uwagi na wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia konieczne jest złożenie raportu ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 XX i kodem świadczenia/przerwy 350.
Uzasadnienie:
Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 19) w zw. z art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 121 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, chyba że posiada ustalone prawo do emerytury lub renty bądź inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczeń społecznych (np. wykonywanie pozarolniczej działalności, wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia). Korzystanie z urlopu wychowawczego – co wynika z art. 66 ust. 1 pkt 32) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. – stanowi również tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, chyba że osoba korzystająca z takiego urlopu posiada inny tytuł rodzący obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.
Zgodnie z art. 36 ust. 9a u.s.u.s. i art. 74 ust. 1 u.ś.o.z. zgłoszenia osoby przebywającej na urlopie wychowawczym do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje się poprzez wykazanie jej w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 XX. Dla pracownika korzystanie z urlopu wychowawczego stanowi przerwę w pracowniczych ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym (w okresie tego urlopu pracownik nie ma statusu pracownika w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego). Okres tej przerwy jest wykazywany w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 121 albo 122. Wykonywanie przez pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym pracy na podstawie umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą sprawia, że podlega on ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na zasadach określonych dla zleceniobiorców. Oznacza to, że z tytułu umowy zlecenia obowiązkowe są ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne, a dobrowolne jest ubezpieczenie chorobowe. Zleceniodawca dokonuje zgłoszenia zleceniobiorcy do ww. ubezpieczeń przy wykorzystaniu formularza ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX, a należne składki rozlicza w raporcie ZUS RCA z takim samym kodem tytułu ubezpieczenia. Za okresy przerw w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, powstałych w związku z ustaleniem prawa do emerytury lub renty albo posiadaniem innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń, płatnik składek przekazuje do ZUS raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 XX i kodem świadczenia/przerwy 350.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że za pracownika, który w okresie przebywania na urlopie wychowawczym wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz własnego pracodawcy, płatnik składek przekazuje do ZUS raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 XX, w którym rozlicza składki należne od przychodów z tytułu umowy zlecenia, i raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 121 albo 122. Ponadto za okres, w którym pracownik nie podlega ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym z uwagi na wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia konieczne jest złożenie raportu ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 XX i kodem świadczenia/przerwy 350.
Piotr Kostrzewa,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 28.06.2016 r.
Jakie dokumenty rozliczeniowe ZUS należy wykazać od osoby przebywającej na urlopie wychowawczym i jednocześnie pracującej na podstawie umowy zlecenia z własnym pracodawcą?
Ekspert publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odpowiada na pytanie Użytkownika:Jakie dokumenty rozliczeniowe ZUS należy wykazać od osoby przebywającej na urlopie wychowawczym i jednocześnie pracującej na podstawie umowy zlecenia z własnym pracodawcą?
