Zwykle w świadectwach powołuję się na art. 30, ale czy gdzieś należy wskazać art. 53 k.p.?
Dokonując literalnej wykładni zawartych w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60, poz. 282 z późn. zm.) - dalej r.s.t.ś.p., wytycznych odnośnie do sposobu wypełniania świadectwa pracy, należałoby uznać, iż w ust. 3 lit. a świadectwa pracy powołać należy art. 30 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., jedynie ze wskazaniem strony dokonującej rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, czyli we wskazanych okolicznościach pracodawcy. W literaturze przedmiotu widoczny jest jednak spór w omawianej kwestii, bowiem praktykuje się także określanie jako podstawy prawnej art. 52 § 1 k.p. bądź art. 53 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 1 pkt 3 k.p. Niewątpliwie jednak rozwiązaniem bezpieczniejszym będzie określenie w ust. 3 lit. a świadectwa pracy, iż stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia ze strony pracodawcy na podstawie art. 30 § 1 pkt 3 k.p.
Na mocy art. 97 § 1 k.p. rozwiązanie stosunku pracy obliguje pracodawcę do niezwłocznego wydania pracownikowi świadectwa pracy. W orzecznictwie podkreśla się, iż powinność tę co do zasady pracodawca spełnić ma niezależnie od tego, czy pracownik wnioskuje o wydanie mu świadectwa pracy (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1976 r., I PR 1/76, LEX nr 14299; wyrok SN z dnia 5 października 1976 r., I PR 122/76, PiZS 1978, nr 5, s. 62). Maksymalny termin na doręczenie pracownikowi bądź osobie przez niego upoważnionej ww. dokumentu wynosi 7 dni od dnia ustania stosunku pracy (§ 2 r.s.t.ś.p.).
Zakres informacji, jakie znaleźć się mają w świadectwie pracy, jest ściśle określony poprzez obowiązujące regulacje prawne (art. 97 § 2 k.p. oraz § 1 r.s.t.ś.p.). Do takich informacji należy m.in. tryb rozwiązania stosunku pracy (art. 97 § 2 k.p.) oraz podstawa prawna rozwiązania stosunku pracy (§ 1 ust. 1 pkt 1a r.s.t.ś.p.). Zamieszcza się je w ust. 3 lit. a (lub ust. 3 lit. b - gdy chodzi o szczególne przypadki rozwiązania stosunku pracy) świadectwa pracy, według wzoru stanowiącego załącznik do r.s.t.ś.p. W wytycznych dotyczących sposobu wypełniania świadectwa pracy, zawartych w ww. załączniku, wskazuje się, iż w ust. 3 lit. a świadectwa pracy określa się jeden z trybów rozwiązania stosunku pracy wymienionych w art. 30 § 1 k.p., a w przypadku jednostronnego rozwiązania umowy o pracę (za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia) - także stronę dokonującą takiej czynności. Podejmując się zatem literalnej wykładni powyższych wytycznych należałoby uznać, iż w analizowanej sytuacji należy powołać się na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia ze strony pracodawcy (wskazując tym samym tryb rozwiązania umowy o pracę i stronę dokonującą takiej czynności) oraz art. 30 § 1 pkt 3 k.p. (wskazując w ten sposób podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy). W piśmie zawierającym oświadczenie pracodawcy w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zamieszcza się wprawdzie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. jako "bezpośrednią" podstawę rozwiązania stosunku pracy. Należy jednak pamiętać, iż powołanie powyższej regulacji w treści świadectwa pracy rodzić może pewne wątpliwości, bowiem sugeruje (a w omawianych okolicznościach wprost wskazuje) przyczynę rozwiązania stosunku pracy, której w świadectwie pracy zamieszczać nie należy. Uwzględnienie w treści świadectwa pracy przyczyny rozwiązania stosunku pracy stanowi z kolei podstawę do żądania sprostowania świadectwa pracy (art. 97 § 21 k.p.), a nawet do dochodzenia odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy (art. 99 § 1 k.p.). Z powyższych względów należałoby uznać, iż rozwiązaniem bezpieczniejszym będzie wskazanie wyłącznie art. 30 § 1 pkt 3 k.p. jako podstawy prawnej rozwiązania stosunku pracy oraz określenie pracodawcy jako strony dokonującej rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Magdalena Kuba - specjalista z zakresu prawa pracy