Jaki jest termin wypełnienia wniosku do ZUS o wypłatę zasiłku opiekuńczego od dnia wystawienia przez lekarza L-4?
Proszę o odpowiedź w przypadku, gdy zakład samodzielnie wypłaca zasiłki i w przypadku, gdy ZUS wypłaca zasiłki bez pośrednictwa zakładu pracy.
Obowiązujące przepisy nie określają terminu złożenia przez ubezpieczonego wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego (druk ZUS Z-15). Należy jednak pamiętać, że prawo do zasiłku opiekuńczego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek ten przysługuje.
Zasiłek opiekuńczy jest jednym ze świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, do którego prawo regulują przepisy art. 32-35 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) - dalej u.ś.p. Zgodnie z art. 32 ust. 1 u.ś.p. zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
c) pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,
3) innym chorym członkiem rodziny.
Z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 65, poz. 742 z późn. zm.) - dalej r.o.d., dokumentami stanowiącymi podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego stanowią:
w przypadku konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu:
nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której uczęszcza dziecko - oświadczenie ubezpieczonego w tym zakresie,
izolacji dziecka z uwagi na podejrzenie nosicielstwa zarazków choroby zakaźnej - decyzja właściwego inspektora sanitarnego zarządzającego izolację,
porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwiają małżonkowi sprawowanie opieki, albo pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej - zaświadczenie lekarskie,
w przypadku sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny - zaświadczenie lekarskie.
Zaświadczenie lekarskie ubezpieczony zobowiązany jest złożyć płatnikowi zasiłków (lub płatnikowi składek, jeżeli płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych) w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Niedotrzymanie tego terminu z przyczyn zależnych od ubezpieczonego powoduje, że zasiłek opiekuńczy jest obniżany o 25% za okres od ósmego dnia niezdolności do pracy do dnia złożenia zaświadczenia lekarskiego.
Ubezpieczony ubiegający się o wypłatę zasiłku opiekuńczego poza którymś z ww. dokumentów, stanowiący podstawę jego wypłaty, zobowiązany jest złożyć wniosek o jego wypłatę na druku ZUS Z-15. Jeżeli płatnikiem zasiłku jest ZUS płatnik składek powinien również złożyć zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3 (w przypadku pracownika) albo na druku ZUS Z-3a (w przypadku innego ubezpieczonego niż pracownik).
Obowiązujące przepisy nie określają terminu, w jakim wniosek ten powinien być złożony płatnikowi zasiłków, ale należy jednak przyjąć, że powinien być on złożony jednocześnie z dokumentem stanowiącym podstawę do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego (np. zaświadczeniem lekarskim). Okoliczność, iż obowiązujące przepisy nie regulują terminu złożenia tego wniosku wynika stąd, że ubezpieczony, jeżeli spełnia określone przepisami prawa warunki, ma prawo do uzyskania zasiłku opiekuńczego z ubezpieczenia chorobowego. Nie ma natomiast obowiązku wystąpienia o jego wypłatę. Istotną w zakresie ubiegania się o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia chorobowego, w tym zasiłek opiekuńczy, jest okoliczność, że prawo do tych świadczeń - zgodnie z art. 67 ust. 1 u.ś.p. - przedawnia po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Jeżeli jednak niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło na skutek przyczyn niezależnych od ubezpieczonego, termin przedawnienia biegnie od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie przedmiotowego roszczenia. Ponadto, jeżeli niewypłacenie ubezpieczonemu świadczenia w całości lub w części było następstwem błędu płatnika składek albo ZUS, roszczenie o jego wypłatę przedawnienia się po upływie 3 lat.