W naszym zakładzie pracy mamy osobę zatrudnioną na umowę zlecenie odnawianą co miesiąc. Jest to młoda kobieta pracująca jako sprzątaczka w nocy. Ostatnio przedłożyła nam zaświadczenie, że jest w 3 miesiącu ciąży. Nie mamy możliwości przeniesienia jej na zmianę dzienną, więc mimo dobrych chęci nie możemy zapewnić jej dalszego zatrudnienia. Kobieta ta podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od roku.
Czy ta osoba ma uprawnienia do zasiłku chorobowego i przez jaki czas?
Czy przysługuje jej prawo do zasiłku macierzyńskiego?
Czy w wymienionych wyżej problemach powinna się kontaktować, tj. wysyłać ewentualne zwolnienia lekarskie bezpośrednio do ZUS?
Zleceniobiorca, który podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczonej zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia przysługuje zasiłek macierzyński, jeżeli w okresie ubezpieczenia chorobowego urodzi dziecko.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., zleceniobiorca objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym, na swój wniosek, podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) – dalej u.ś.p., wynika, że ubezpieczony podlegający dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (tzw. okres wyczekiwania). Do okresu wyczekiwania na mocy art. 4 ust. 2 u.s.p. wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Zasadniczo zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Prawo do tego zasiłku ma również osoba, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała: a) nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, b) nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby. Należy również mieć na względzie, że zleceniobiorca nie ma praw do zasiłku chorobowego w przypadkach określonych w art. 12, 13, 15, 16 oraz art. 17 ust. 1–2 u.ś.p. Zasiłek chorobowy – co wynika z art. 8 u.ś.p. - przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 u.ś.p., nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego regulują art. 29–31 u.ś.p. Stosownie do art. 29 ust. 1 u.ś.p. ubezpieczonej wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przysługuje zasiłek macierzyński, jeżeli w okresie ubezpieczenia chorobowego: a) urodziła dziecko, b) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, c) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia. Zasiłek macierzyński nie przysługuje w przypadkach określonych w art. 12 ust. 1 i 2 pkt 1 i 3 u.ś.p.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 u.ś.p. prawo do zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (tacy płatnicy składek wypłacają zasiłki swoim ubezpieczonym i tylko w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego) albo ZUS. Zawsze jednak, gdy zasiłek ubezpieczenia chorobowego przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, prawo do tego zasiłku ustala i zasiłek ten wypłaca ZUS. Osoba, której zasiłek z ubezpieczenia chorobowego przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczeniu chorobowego, wniosek w tym zakresie wraz z kompletem wymaganych dokumentów składa więc bezpośrednio w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na jej miejsce zamieszkania.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że jeżeli kobieta zatrudniona na podstawie umowy zlecenia spełni wyżej przedstawione warunki, będzie miała prawo do zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego.
Piotr Kostrzewa - specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych
Czy ta osoba ma uprawnienia do zasiłku chorobowego i przez jaki czas?
Czy przysługuje jej prawo do zasiłku macierzyńskiego?
Czy w wymienionych wyżej problemach powinna się kontaktować, tj. wysyłać ewentualne zwolnienia lekarskie bezpośrednio do ZUS?
Zleceniobiorca, który podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczonej zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia przysługuje zasiłek macierzyński, jeżeli w okresie ubezpieczenia chorobowego urodzi dziecko.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., zleceniobiorca objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym, na swój wniosek, podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn. zm.) – dalej u.ś.p., wynika, że ubezpieczony podlegający dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego (tzw. okres wyczekiwania). Do okresu wyczekiwania na mocy art. 4 ust. 2 u.s.p. wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Zasadniczo zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Prawo do tego zasiłku ma również osoba, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała: a) nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, b) nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby. Należy również mieć na względzie, że zleceniobiorca nie ma praw do zasiłku chorobowego w przypadkach określonych w art. 12, 13, 15, 16 oraz art. 17 ust. 1–2 u.ś.p. Zasiłek chorobowy – co wynika z art. 8 u.ś.p. - przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 u.ś.p., nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego regulują art. 29–31 u.ś.p. Stosownie do art. 29 ust. 1 u.ś.p. ubezpieczonej wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przysługuje zasiłek macierzyński, jeżeli w okresie ubezpieczenia chorobowego: a) urodziła dziecko, b) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, c) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia. Zasiłek macierzyński nie przysługuje w przypadkach określonych w art. 12 ust. 1 i 2 pkt 1 i 3 u.ś.p.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 u.ś.p. prawo do zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (tacy płatnicy składek wypłacają zasiłki swoim ubezpieczonym i tylko w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego) albo ZUS. Zawsze jednak, gdy zasiłek ubezpieczenia chorobowego przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, prawo do tego zasiłku ustala i zasiłek ten wypłaca ZUS. Osoba, której zasiłek z ubezpieczenia chorobowego przysługuje za okres po ustaniu ubezpieczeniu chorobowego, wniosek w tym zakresie wraz z kompletem wymaganych dokumentów składa więc bezpośrednio w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na jej miejsce zamieszkania.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że jeżeli kobieta zatrudniona na podstawie umowy zlecenia spełni wyżej przedstawione warunki, będzie miała prawo do zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego.
Piotr Kostrzewa - specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych