Pracownicze Plany Kapitałowe to program powszechny, w którym uczestniczyć mogą osoby zatrudnione. Oczywiście, jeśli taka jest ich wola. Dla pracowników, zleceniobiorców i innych osób zatrudnionych w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK), udział w programie jest bowiem całkowicie dobrowolny. Inaczej jest w przypadku podmiotów zatrudniających (np. pracodawców, zleceniodawców), dla których utworzenie PPK jest już obowiązkiem. Dotyczy to, co do zasady, wszystkich podmiotów zatrudniających bez względu na ich wielkość, poza pewnymi – wymienionymi w ustawie o PPK - wyjątkami.
Jedną z grup, która – zgodnie z ustawą o PPK – może nie wdrażać u siebie tego programu, są mikroprzedsiębiorcy, którym wszystkie osoby zatrudnione zadeklarują, że nie chcą być uczestnikami PPK. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK, przepisów tej ustawy nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Pojęcie mikroprzedsiębiorcy należy rozumieć zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Ważne!
Definicja mikroprzedsiębiorcy
Status mikroprzedsiębiorcy ma przedsiębiorca, który - w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych - spełniał łącznie następujące warunki:
-
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
-
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty, nie uwzględniając pracowników przebywających na urlopach: macierzyńskim, na warunkach urlopu macierzyńskiego, ojcowskim, rodzicielskim i wychowawczym, a także zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Czytaj również: Uprawniony może oszczędzać w PPK, choćby jako jedyny w firmie>>
Deklaracja tylko do ukończenia 55. roku życia
Zwolnienie z tworzenia PPK ustawa o PPK uzależnia zatem od woli osób zatrudnionych u danego przedsiębiorcy. Przy czym warunek, zawarty w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK (złożenie przez wszystkie osoby zatrudnione deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK), uważa się za spełniony także w sytuacji, gdy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PK złożą mikroprzedsiębiorcy wszystkie osoby zatrudnione, które nie ukończyły jeszcze 55. roku życia, a osoby starsze (osoby, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70. roku życia) nie złożą mu wniosku o zawarcie, w ich imieniu i na ich rzecz, umowy o prowadzenie PPK.
Warto bowiem pamiętać, że tzw. autozapisem objęte są tylko osoby, które nie ukończyły jeszcze 55 lat. Osoby te, jeśli nie chcą oszczędzać w PPK, powinny złożyć podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. I to jeszcze przed podpisaniem przez podmiot zatrudniający, w ich imieniu i na ich rzecz, umowy o prowadzenie PPK z instytucją finansową, która prowadzić będzie indywidualne rachunki PPK uczestników programu. Jeśli takiej deklaracji nie złożą, podmiot zatrudniający ma obowiązek „zapisać” je do PPK, czyli zawrzeć w ich imieniu i na ich rzecz umowę o prowadzenie PPK. Aby „zapisać” do PPK osoby starsze (55+), podmiot zatrudniający musi natomiast otrzymać od nich odpowiedni wniosek (wniosek o zawarcie, w ich imieniu i na ich rzecz, umowy o prowadzenie PPK). Brak tego wniosku oznacza, że osoby te nie są zainteresowane uczestnictwem w programie.
Zobacz procedurę w LEX: Wpływ terminu wypłaty wynagrodzenia (do końca miesiąca i do 10. dnia następnego miesiąca) na sposób naliczania i odprowadzanie wpłat do PPK >
A zatem, jeśli wszystkie osoby zatrudnione u mikroprzedsiębiorcy, które nie mają jeszcze 55 lat, złożą mu deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat, a żadna z osób zatrudnionych 55+ nie złoży mu wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK, mikroprzesiębiorca ten nie będzie tworzył PPK, gdyż – jak wynika to z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK - ustawa ta nie będzie miała do niego zastosowania. Oznacza to, że nie będzie on miał obowiązku m.in. wyboru instytucji finansowej, zawarcia z nią umowy o zarządzanie PPK, ani umowy o prowadzenie PPK.
Zobacz procedurę w LEX: Zasady dokonywania wpłat do PPK >
Cena promocyjna: 199.2 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Każdą decyzję można zmienić
Powstaje pytanie, czy mikroprzedsiębiorca, zwolniony ze stosowania ustawy o PPK na podstawie przytoczonego wyżej przepisu, będzie z niej stosowania zwolniony już zawsze. Odpowiedź na to pytanie jest negatywna. Jeśli bowiem mikroprzedsiębiorca straci swój status, zatrudni osobę, która będzie chciała oszczędzać w PPK lub też choćby jedna z osób dotychczas u niego pracujących zmieni zdanie i złoży mu wniosek o zawarcie, w jej imieniu i na jej rzecz, umowy o prowadzenie PPK lub wniosek o dokonywanie wpłat do PPK - taki mikroprzedsiębiorca będzie miał obowiązek utworzyć PPK (w takiej sytuacji nie będzie on już bowiem spełniać warunków określonych w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK). W tym celu powinien niezwłocznie rozpocząć procedurę zmierzającą do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, a następnie umowy o prowadzenie PPK.
Ważne!
Osoby zatrudnione, które zrezygnują z uczestnictwa w PPK (złożą deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK), w każdej chwili mogą zmienić zdanie. Aby rozpocząć oszczędzanie w tym programie, powinny złożyć swojemu pracodawcy (lub innemu podmiotowi zatrudniającemu) wniosek o dokonywanie wpłat do PPK, a w przypadku osób w wieku 55-70 lat - wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK.
Czytaj również: Nie można samemu dokonywać wpłat na PPK>>
Obowiązujące terminy
Małe firmy (te, które 31 grudnia 2019 r. zatrudniały mniej niż 20 osób) co do zasady powinny zawrzeć umowę o zarządzanie PPK do 23 kwietnia 2021 r., a umowę o prowadzenie PPK do 10 maja 2021 r. Terminy te dotyczą także mikroprzedsiębiorców, chyba że spełniają oni warunki wskazane w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK, w związku z czym ustawa ta nie ma do nich zastosowania.
Sprawdź w LEX: Na jakich zasadach przepisy o PPK dotyczą rolników zatrudniających na podstawie umowy zlecenia pracowników sezonowych? >
Jeśli - po okresie przejściowym - zdarzy się, że mikroprzedsiębiorca przestanie spełniać warunki zwalniające go ze stosowania ustawy o PPK, termin na zawarcie wyżej wymienionych umów należy ustalić stosując odpowiednio art. 8 i art. 16 ustawy o PPK. Oznacza to, że dzień utraty zwolnienia ze stosowania przepisów ustawy o PPK należy uznać za pierwszy dzień, od którego należy liczyć wskazany w art. 16 ustawy o PPK termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK (mikroprzesiębioraca powinien zawrzeć ją najpóźniej do 10. dnia miesiąca następującego o miesiącu, w którym upłynęły trzy miesiące od dnia utraty przez niego zwolnienia ze stosowania ustawy o PPK). Natomiast umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, nie później niż na 10 dni roboczych przed dniem, w którym przypada termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pierwszej osoby zatrudnionej.
Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>
Inne wyłączenia
Ustawa o PPK wymienia jeszcze dwa przypadki, w których podmiot zatrudniający może nie stosować bądź nie stosuje tej ustawy. Pierwszy dotyczy podmiotów, które - w terminie, w którym ustawa o PPK powinna mieć do nich zastosowanie - prowadziły, na warunkach opisanych w ustawie o PPK, Pracowniczy Program Emerytalny (art. 133 ustawy o PPK), czyli raczej większych pracodawców. Chodzi tu o podmioty zatrudniające, które we wskazanym wyżej terminie:
- prowadziły PPE oraz naliczały i odprowadzały składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz
- w PPE uczestniczyło co najmniej 25 proc. osób zatrudnionych w danym podmiocie.
Drugi dotyczy osób fizycznych, które zatrudniają - w zakresie niezwiązanym z ich działalnością gospodarczą - inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK). Chodzi tu m.in. o zatrudnienie przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą - w celach prywatnych - np. opiekunki do dziecka lub pomocy domowej, dla których to osób osoba je zatrudniająca nie musi tworzyć PPK. Jeśli jednak osoba ta zatrudni np. pracowników w ramach działalności gospodarczej, będzie zobowiązana umożliwić im oszczędzanie w PPK.
Czytaj również: PPK na ostatniej prostej. Nowe obowiązki dla najmniejszych firm>>
Nie trzeba prowadzić działalności gospodarczej
Należy również podkreślić, że wyłączenie wynikające z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK nie ma zastosowania do podmiotu zatrudniającego, który - choć nie prowadzi działalności gospodarczej – to w ramach innej prowadzonej przez siebie działalności, a więc nie w celach prywatnych, zatrudnia osoby np. na umowę o pracę. Przykładem mogą tu być posłowie i senatorowie, którzy w swoich biurach (poselskich, senatorskich) mogą zatrudniać pracowników. Innymi słowy, jeżeli poseł lub senator zatrudnia pracowników w ramach swojej działalności poselskiej lub senatorskiej, to jest zobowiązany utworzyć dla nich PPK – tak jak wszyscy inni pracodawcy w Polsce, którzy w rozumieniu ustawy PPK są podmiotami zatrudniającymi.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PPK. Na szkolenia - zarówno stacjonarne, jak i on-line - można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
