Pierwsza edycja tarczy antykryzysowej przewidziała wsparcie dla przedsiębiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji na skutek pandemii COVID-19, m.in. w zakresie dofinansowania do wynagrodzeń swoich pracowników oraz składek na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń przez okres przestoju ekonomicznego czy obniżonego wymiaru czasu pracy. Ustawa w brzmieniu ogłoszonym 31 marca 2020 r. jasno wskazała, że ze wsparcia ze strony państwa w tym zakresie korzystają przedsiębiorcy. Tym samym poza zakresem podmiotowym znalazły się m.in. państwowe instytucje kultury, takie jak muzea, filharmonie, opery czy galerie sztuki, które nie są przedsiębiorcami, a które zatrudniają tysiące pracowników. Nie ulega zatem wątpliwości, że na mocy pierwszej tarczy antykryzysowej państwowe instytucje kultury nie mogły skorzystać z dofinansowania do wynagrodzeń swoich pracowników, mimo że znalazły się w przestoju i nie osiągały zysków, które pozwalałyby te koszty w jakiejś części zrekompensować.

 

Sprawdź również książkę: Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19 >>


Apel Stowarzyszenia Muzealników Polskich

Z petycją objęcia wsparciem również państwowych muzeów zwróciło się do ministra kultury i dziedzictwa narodowego Stowarzyszenie Muzealników Polskich. 2 kwietnia 2020 r. w liście otwartym zaapelowali do ministra o podjęcie działań zmierzających do włączenia do pakietu tarczy antykryzysowej polskich muzeów. Zwrócili się o pomoc w utrzymaniu miejsc pracy poprzez zwolnienie okresowe z opłat na rzecz ZUS oraz innych opłat o charakterze obciążeń fiskalnych, a także o skrócenie do 14 dni terminu zwrotu podatku VAT.

W odpowiedzi na list Stowarzyszenia Muzealników Polskich minister wskazał, że tarcza antykryzysowa 1.0. obejmuje przedsiębiorców działających w sektorze kultury. Przedsiębiorcy prowadzący muzea prywatne mają możliwość otrzymania wsparcia na zasadach ogólnych w zakresie dopłat do wynagrodzeń lub jednorazowej wypłaty środków do wysokości 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, wsparcia państwa w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne, odroczenia niektórych zobowiązań podatkowych i rozliczeniowych, uelastycznienia czasu pracy, a także szeregu szczegółowych rozwiązań pozwalających na obniżenie kosztów bieżącej działalności. To dotyczy jednak muzeów działających w sektorze prywatnym. Odnośnie muzeów samorządowych minister wskazał, że będą mogły ubiegać się o pozyskanie środków z Programu Ministerstwa "Kultura w sieci", natomiast co do muzeów podległych ministrowi – wskazano, że ministerstwo analizuje ewentualne straty, jednakże skala problemu będzie widoczna dopiero po ustaniu stanu epidemii.

 

Tarcza antykryzysowa 2.0.

17 kwietnia ogłoszono drugą edycję tarczy antykryzysowej, która poszerzyła krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne w okresach przestoju lub obniżonego czasu pracy. Ustawa wskazuje, że z wnioskiem o dofinansowanie mogą zwrócić się, poza przedsiębiorcami, również organizacje pozarządowe w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a także państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Czy zatem w kręgu tych ostatnich mieszczą się państwowe instytucje kultury?

Czytaj również: Tarcza antykryzysowa 4 już w Sejmie, tarcza Emilewicz czeka na zielone światło

Ustawa o finansach publicznych nie zawiera definicji państwowej osoby prawnej. Swoim zakresem podmiotowym obejmuje m.in. jednostki sektora finansowego – do którego należą właśnie państwowe instytucje kultury i „inne państwowe lub samorządowe osoby prawne”. Właśnie to ostatnie odesłanie pozwala na interpretację, że państwowe instytucje kultury są państwowymi osobami prawnymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Tym bardziej, że państwowe instytucje kultury zostały wprost zaliczone do katalogu państwowych osób prawnych w ramach ustawy o zarządzaniu mieniem państwowym. Taka interpretacja zapisów tarczy antykryzysowej 2.0. pozwalałby również państwowym instytucjom kultury skorzystać z jej rozwiązań w zakresie dofinansowania wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społecznego w okresie przestoju lub obniżonego wymiaru czasu pracy.

Pozostaje jednak pytanie, jaka jest tak naprawdę intencja ustawodawcy.

 

Sprawdź również książkę: Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19 >>


Tarcza antykryzysowa 3.0.

Na stronie Sejmu zamieszczone zostały nowe projekty tarczy antykryzysowej 3.0. W wersji projektu z 22 kwietnia 2020 r. propozycje nie obejmują zmian co do kręgu podmiotów uprawnionych do otrzymania wspomnianego dofinansowania. 28 kwietnia ukazał się jednak kolejny projekt tarczy antykryzysowej, który wykluczył państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych z możliwości otrzymania dofinansowania.

Dr Dominika Dörre-Kolasa, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski

Natalia Basista, adwokat, prawnik w Kancelarii Raczkowski

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.