Czy dla zleceniobiorcy użytkującego samochód służbowy również dla celów prywatnych zleceniodawca nie ma obowiązku ustalania wartości nieodpłatnego świadczenia?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychW jednym z opracowań znalazłam zapis: obowiązujące od 1 stycznia 2015 r. przepisy art. 12 ust. 2a2c u.p.d.o.f. dotyczą tylko i wyłącznie pracowników, co oznacza, że nie znajdują one zastosowania przy ustalaniu wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia polegającego na wykorzystywaniu samochodu służbowego do celów prywatnych przez zleceniobiorcę.Czy to oznacza, że w przypadku zleceniobiorcy użytkującego samochód służbowy również dla celów prywatnych zleceniodawca nie ma obowiązku ustalania wartości nieodpłatnego świadczenia i odprowadzenia podatku i składek?

Odpowiedź:
Przepisy art. 12 ust. 2a–2c u.p.d.o.f. określają zasady ustalania wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia polegającego na wykorzystywaniu przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych. Przepisy te nie rozstrzygają o tym, czy taki przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowy od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
1) 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1.600 cm3,
2) 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1.600 cm3. W art. 12 ust. 2b i 2c u.p.d.o.f. został określony sposób ustalania wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych w sytuacji, gdy samochód służbowy był wykorzystywany do celów służbowych przez część miesiąca bądź przedmiotowe świadczenie jest częściowo odpłatne dla pracownika. Jak wynika zatem z powyższego przepisy art. 12 ust. 2a - 2c u.p.d.o.f. określają dla potrzeb u.p.d.o.f. zasady ustalania wartości pieniężnej nieodpłatnego świadczenia polegającego na wykorzystywaniu przez pracownika samochodu służbowego do celów prywatnych. Przedmiotowe przepisy nie regulują zatem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy określają odpowiednio przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 121) – dalej  u.s.u.s. oraz przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej k.c. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie – stosownie do art. 18 ust. 3 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 u.s.u.s. oraz art. 81 ust. 1 u.ś.o.z. – podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy stanowi przychód z tytułu wykonywania pracy na podstawie takiej umowy w rozumieniu przepisów podatkowych. Jednocześnie na mocy § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) – dalej r.sz.z., w zw. z art. 81 ust. 1 u.ś.o.z. przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy stosuje się odpowiednio przepisy § 2 – 4 r.sz.z. Oznacza to, że jeżeli zleceniobiorca osiąga przychody wymienione w § 2 ust. 1 r.sz.z. to na zasadach określonych w tym przepisie są one wolne od składek. Ponadto, jeżeli zleceniobiorca osiąga świadczenia w naturze, które stanowią podstawę wymiaru składek, ich wartość pieniężna jest ustalana na zasadach określonych w § 3 r.sz.z.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli zleceniobiorca otrzymuje od zleceniodawcy nieodpłatne świadczenie polegające na wykorzystywaniu samochodu służbowego do celów służbowych to stanowi ono dla niego przychód z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z k.c stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Wartość pieniężna tego rodzaju przychodu powinna być zatem uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorcy.

Piotr Kostrzewa,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 20.04.2015 r.