Usytuowanie tego obowiązku wśród podstawowych zasad prawnych oznacza, że pracodawcy przypisano szczególną rolę w zakresie ochrony życia i zdrowia pracowników. Ogólne sformułowanie nakazuje zaś pracodawcy nie tylko przestrzegać generalnych nakazów i zakazów wynikających z przepisów prawa, ale także uwzględniać indywidualne przeciwwskazania zdrowotne pracowników. Obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy został powtórzony w art. 94 k.p., w którym jest ponadto mowa o obowiązku prowadzenia systematycznego szkolenia pracowników w zakresie bhp oraz organizowania pracę w sposób zapewniający zmniejszenie jej uciążliwości, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie.
Granice tych obowiązków wyznacza aktualny poziom nauki i techniki, pracodawca powinien więc stosować osiągnięcia tych dziedzin w sposób racjonalny i adekwatny do potrzeb. Z uwagi na cel tego obowiązku, którym jest ochrona zdrowia i życia pracowników, korzystanie z osiągnięć nauki i techniki nie powinno być traktowane jedynie w sposób formalny, lecz jako faktyczne zobowiązanie pracodawcy do dokonywania własnej oceny stanu bezpieczeństwa (obecnie nazwanej “oceną ryzyka zawodowego”) w miejscu i na stanowiskach wykonywania pracy.
Przepisy k.p. nakładając na pracodawcę obowiązek organizowania pracy bezpiecznej, wymagają od niego zapewnienia warunków pracy niezagrażających życiu i zdrowiu pracowników. Chodzi tu zatem nie tylko o działania własne pracodawcy, ale także o sprawowanie skutecznego kierownictwa i zapewnienie należytego nadzoru w tym zakresie. Pracodawca powinien bowiem tworzyć w zakładzie świadomość celowości przestrzegania przepisów bhp i troski o bezpieczeństwo u wszystkich uczestników procesu pracy, czyli zarówno u kadry kierowniczej, jak i pracowników.
Obowiązki te mają charakter bezwzględny - dotyczą każdego pracodawcy bez względu na jego możliwości finansowe, organizacyjne, czy inne i nie mogą być uchylone lub pominięte np. w regulacjach zakładowych (regulamin pracy) ani też wolą stron stosunku pracy, czyli w umowie o pracę. Za niewykonywanie tych obowiązków pracodawca ponosi odpowiedzialność cywilną, wykroczeniową lub karną.
Obowiązki zapewnienia przez pracodawcę bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy zostały skonkretyzowane w dziale dziesiątym k.p. oraz przepisach wykonawczych do tej ustawy. Charakter tych obowiązków jest zróżnicowany - niektóre z nich stanowią bowiem ogólne dyrektywy, większość jednak zobowiązuje pracodawcę do konkretnych działań na rzecz zatrudnionych pracowników. Działanie te powinny być realizowane w ramach spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy (art. 207 § 1 pkt 4 k.p.).
Trzeba też dodać, że koszty związane z zapewnieniem bezpiecznej pracy obciążają pracodawcę i nie jest dopuszczalne przerzucenie ich na pracowników (art. 207 § 21 k.p.).
Obowiązki pracodawców w zakresie bhp dotyczą wszystkich zakładów pracy bez wyjątku, obejmują nie tylko pracowników formalnie zatrudnionych na umowę o pracę, lecz również osoby wykonujące prace na rzecz danego pracodawcy na innej podstawie niż umowa o pracę, przy czym niektóre grupy pracownicze, jak kobiety i młodociani oraz pracownicy niepełnosprawni, podlegają szczególnej ochronie.