Brexit ograniczy stosowanie unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych

Za sprawą okresu przejściowego system działający w ramach Europejskiego Urzędu do spraw Własności Intelektualnej nie został jeszcze dotknięty konsekwencjami Brexitu. To się zmieni po 31 grudnia 2020 roku, kiedy Brexit wejdzie w fazę realnych działań. Po raz pierwszy ograniczony zostanie zakres terytorialny ochrony praw rejestrowanych przez EUIPO. Jak właściciele milionów znaków towarowych i wzorów przemysłowych mogą zadbać o swoje prawa, pisze Kacper K. Krawczyk z kancelarii Dubois i Wspólnicy.

Regionalny system ochrony znaków towarowych i wzorów przemysłowych utworzony w ramach wspólnego rynku Unii Europejskiej jest atrakcyjną alternatywą wobec kosztownych i zdecydowanie bardziej skomplikowanych rejestracji międzynarodowych czy dokonywania rejestracji krajowych w każdym z państw członkowskich. Dotychczas zakres terytorialny rejestracji dokonanych w Urzędzie UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO, dawniej OHIM) tylko się powiększał – ochrona rejestrowanych od 1996 roku unijnych znaków towarowych (EUTM) oraz rejestrowanych od 2003 roku wspólnotowych wzorów przemysłowych (RCD) obejmowała kolejne państwa przystępujące do UE, a tym samym stające się częścią wspólnego rynku.  Taki stan rzeczy był niesłychanie korzystny dla uprawnionych, których prawa obejmowały kolejne rynki automatycznie i bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań czy wnoszenia opłat.

Brexit wkracza w fazę rzeczywistej realizacji

Brexit, który po trwającym do 31 grudnia 2020 roku okresie przejściowym, podczas którego system działający w ramach EUIPO nie został jeszcze dotknięty jego konsekwencjami, wejdzie w fazę realnych działań. Po raz pierwszy ograniczony zostanie zakres terytorialny ochrony praw rejestrowanych przez EUIPO. Jest to wydarzenie bez precedensu, wpływające na wielu polskich przedsiębiorców eksportujących swoje towary i usługi do Zjednoczonego Królestwa (zgodnie z danymi GUS za 2018 rok, Zjednoczone Królestwo było trzecim partnerem Polski pod względem wielkości eksportu). Należy też pamiętać o szeregu polskich firm zarejestrowanych w Zjednoczonym Królestwie, a funkcjonujących na obszarze innych państw członkowskich – także dla nich Brexit będzie oznaczał, oprócz oczywiście ograniczenia zakresu ochrony, szereg problemów proceduralnych związanych m.in. z reprezentacją podmiotów z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie przed EUIPO czy kwestią przedłużania ochrony unijnych znaków i wzorów wspólnotowych.

Brexit dotknie miliony znaków i wzorów

Warto zauważyć, że Brexit dotknie około 1 400 000 znaków towarowych oraz ponad 700 000 wzorów pozostających w mocy lub będących w trakcie procedury rejestracji w EUIPO. By zobrazować skalę przedsięwzięcia dodam, że w UKIPO (Urząd Własności Intelektualnej Zjednoczonego Królestwa) zgłoszono dotychczas około 1 300 000 znaków oraz 380 000 wzorów. Gigantyczna operacja związana z konwersją znaków w brytyjskie odpowiedniki może wygenerować więcej nowych praw niż liczba wszystkich wpisanych dotychczas do rejestrów UKIPO.

Po pierwsze uspokajamy

Najważniejszą datą dla uprawnionych jest ostatni dzień grudnia. Zgłoszone znaki i wzory zarejestrowane do 31 grudnia 2020 roku oraz pozostające wtedy w mocy, nie stracą ochrony na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Prawa z rejestracji znaków unijnych i wzorów wspólnotowych zostaną automatycznie i bez dodatkowych opłat przepisane do brytyjskich rejestrów. Zachowana zostanie data pierwszeństwa uzyskanego w postępowaniu przed EUIPO oraz zadeklarowane już starszeństwo.

UKIPO  nie będzie wydawał natomiast nowych świadectw rejestracji. Brytyjskie odpowiedniki znaków unijnych otrzymają nową numerację – zostanie ona stworzona poprzez dodanie do starego numeru znaku unijnego prefiksu UK0009. Przedrostkiem dla numerów wzorów będzie natomiast cyfra 9, dodatkowo oznaczenia wzorów zostaną pozbawione myślnika.

Zgłoszenia, w stosunku do których postępowanie nadal będzie się toczyło w dniu 1 stycznia 2021, będą mogły zostać przekształcone w zgłoszenia brytyjskie bez uszczerbku dla pierwszeństwa wynikającego z daty wniesienia wniosku do EUIPO czy zakresu ochrony. W tym wypadku konieczne będzie dokonanie zgłoszenia znaku w UKIPO w ciągu 9 miesięcy od dnia 1 stycznia 2021 – zgłoszenie musi odpowiadać zgłoszeniu pierwotnemu co do zakresu ochrony i obejmować identyczny znak. Zgłoszenie takie musi zostać opłacone zgodnie ze stawkami obowiązującymi w UKIPO oraz będzie procedowane dalej jako zwykłe zgłoszenie krajowe.

Jak zadbać o przedłużenia

Ze względu na to, że dotychczasowy jednolity znak regionalny zostanie rozdzielony na znak unijny i brytyjski krajowy odpowiednik, uprawnieni będą zmuszeni do wnoszenia opłat za przedłużenie ochrony zarówno do EUIPO jak i do UKIPO. Dla znaków, których okres ochrony kończy się w pierwszym półroczu 2021 roku przewidziano dodatkowy półroczny termin na przedłużenie ochrony w UKIPO (w okresie 6 miesięcy od zakończenia ochrony będzie można wnieść opłatę za kolejny okres bez „kary”).

Co ważne, należy mieć na względzie, że dla znaków, których okres ochrony kończy się po 1 stycznia 2021, wniesienie opłaty za przedłużenie ochrony przed tą datą do EUIPO nie spowoduje przedłużenia terminu ochrony brytyjskiego odpowiednika. Korzystający z wcześniejszego (przed 1 stycznia 2021) przedłużenia ochrony w UE będą musieli wnieść dodatkową opłatę do UKIPO, jeśli będą chcieli utrzymać ochronę znaku na terytorium Zjednoczonego Królestwa po 1 stycznia 2021.

Brytyjskie odpowiedniki znaków unijnych zostaną stworzone także dla praw, które wygasły w ciągu 6 miesięcy przed 1 stycznia 2021 roku – od początku przypisany zostanie do nich status „prawo wygasłe”. Jeśli do EUIPO nie wpłynie opłata z „karą” za przedłużenie tych znaków w ciągu przewidzianego na to sześciomiesięcznego terminu, odpowiedniki zostaną wykreślone z rejestrów UKIPO. W przypadku opisanym powyżej, po dokonaniu opłaty z „karą” za przedłużenie na rzecz EUIPO, dla utrzymania ochrony w Zjednoczonym Królestwie nie jest konieczna dodatkowa wpłata do UKIPO. Znaki takie będą traktowane, jakby 31 grudnia 2020 były zarejestrowane.

Uprawnieni z UE uprzywilejowani

Pomimo intensywnych protestów brytyjskich środowisk związanych z własnością przemysłową, pełnomocnicy z obszaru EOG będą mieli prawo występowania przed UKIPO w sprawach krajowych odpowiedników, a uprawnieni do niech spoza Zjednoczonego Królestwa nie będą musieli wyznaczyć na wyspach adresu do doręczeń dla utrzymania prawa w mocy. Można to poczytać za dobrą wiadomość dla uprawnionych z kontynentu, którzy nie będą zmuszeni do poszukiwania brytyjskich pełnomocników w celu utrzymania krajowych odpowiedników znaków unijnych. Zgodnie z Porozumieniem brexitowym, zasady te nie mogą zostać zmienione w ciągu 3 lat po ostatecznym wyjściu z UE.

Pełnomocnicy brytyjscy stracą natomiast prawo do występowania przed EUIPO – będzie to oznaczało konieczność poszukiwania nowych zastępców z kontynentu przez rzeszę uprawnionych. Wyjątkiem od powyższej zasady jest kontynuacja postępowań, w których brytyjscy pełnomocnicy umocowani zostali przed końcem okresu przejściowego – będą oni mogli podejmować czynności aż do zakończenia tych konkretnych postępowań. Uprawnieni, których pełnomocnicy stracą prawo do reprezentacji przed EUIPO zostaną powiadomieni o utracie pełnomocnika mailowo lub pocztą, natomiast jeśli sami posiadali konto użytkownika EUIPO, ich znaki zostaną przypisane do niego.

Ważne! Opłaty urzędowe UKIPO (stawki obniżone za czynności dokonywane online):

1. Opłata za zgłoszenie znaku:

• 170 GBP za pierwszą klasę;
• 50 GBP za każdą kolejną;

2. Opłata za przedłużenie ochrony znaku:

• 200 GBP za pierwszą klasę;
• 50 GBP za każdą kolejną;

3. Opłata za zgłoszenie wzoru:

• 50 GBP – stawka podstawowa za 1 wzór;

4. Opłata za przedłużenie ochrony wzoru:

• 70 GBP za drugi okres;
• 90 GBP za trzeci okres;
• 110 GBP za czwarty okres;
• 140 GBP za piąty okres.