Wniosek o zasiedzenie służebności - sieci wodociągowej złożyło Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów sp. akcyjna z udziałem gminy Katowice. Nieruchomość, przez którą przebiega wodociąg, należy do gminy Katowice i spółdzielni mieszkaniowej. Prawo użytkowania wieczystego gruntu przeszło z gminy po komunalizacji w latach 80. na spółdzielnię mieszkaniową, która wybudowała na tych gruntach budynki.
Stwierdzenie zasiedzenia
Sąd Rejonowy w Katowicach 11 lutego 2021 r. uwzględnił wniosek przedsiębiorstwa – spółki wodociągowej. Służebność obejmowała dostęp do wodociągu oraz niezbędne naprawy i konserwację.
Orzeczenie sądu było oparte o opinię biegłego, która powstała w 2019 roku. Apelację od tego orzeczenia wniosła spółka wodociągowa i spółdzielnia (spółka Aventis). Sąd ustalił, że magistrala wodna przebiegająca pod ziemią powstała w 1979 roku i należy do wnioskodawcy. Zaś w 2019 roku spółdzielnia zbyła prawo użytkowania wieczystego na rzecz spółki Aventis. Powierzchnia nieruchomości wynosi 2490 metrów a urządzenie jest eksploatowane przez wnioskodawcę bez przerwy.
W wyniku komunalizacji przedsiębiorstwa wodociągowego w 1990 roku własność gruntu i sieci wodociągowej uległa rozdzieleniu. Sąd przyjął, że przedsiębiorstwo wodociągowe objęło służebność przesyłu w dobrej wierze. I po 20 latach posiadania przez wnioskodawcę doszło do nabycia służebności gruntowej w drodze zasiedzenia.
Przeciwnie uważała spółdzielnia i spółka Aventis. Twierdzono, że nie doszło do zasiedzenia sieci przesyłowej, bo gmina działała w złej wierze, bo przy nabyciu użytkowania wieczystego spółdzielnia nie wiedziała i nie była informowana o przebiegu sieci.
Skargę kasacyjną złożyły dwie strony. Spółdzielnia zarzucała sądowi II instancji nieprzeprowadzenie dowodów i zorganizowanie rozprawy na posiedzeniu niejawnym w czasie pandemii Covid-19.
SN pozostawia postanowienie w mocy
Iza Cywilna oddaliła dwie skargi kasacyjne. Jak wyjaśniała sędzia sprawozdawca Agnieszka Piotrowska, zarzut niepowołania dowodu z opinii biegłego geodety nie był zasadny, gdyż wcześniej powołano opinię biegłego od budownictwa wodociągowego.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że skoro nie złożono wniosku o powołanie biegłego geodety ani przed sądem pierwszej, ani drugiej instancji, to w skardze kasacyjnej takiego zarzutu podnosić nie można.
Sprawdź w LEX: Warunki stwierdzenia zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu > >
Dobra i zła wiara
Według Sądu Najwyższego bieg zasiedzenia służebności gruntowej należy liczyć od 27 maja 1990 r., gdy wnioskodawca, przedsiębiorstwo wodociągowe nabyło prawo do gruntu, a więc 20 lat minęło, aby zasiedzieć przedmiot sporu. SN podzielił pogląd, że do nabycia służebności przesyłu potrzebna jest dobra wiara występująca w momencie objęcia w posiadanie gruntu. W tej sytuacji nie można stwierdzić, że gmina objęła cudze prawo.
- O dobrej czy złej wierze decyduje całokształt okoliczności sprawy występujący przed objęciem w posiadanie służebności – powiedziała sędzia Piotrowska. – Przełamanie dobrej wiary następuje, gdy wnioskodawca wiedział, że do nieruchomości nie służą mu żadne prawa lub mógł się o tym dowiedzieć, zachowując należytą staranność - dodała.
Sędzia sprawozdawca przypomniała, że sieć wodociągowa spełniała ważne potrzeby społeczne, których realizacja spoczywa na gminie. W rezultacie nie doszło do przejęcia gruntów w złej wierze, a więc nie można postawić zarzutu, że dalsza eksploatacja przez gminę także była w złej wierze.
SN przypomniał, że do kodeksu cywilnego instytucja służebności przesyłu została wprowadzona 3 sierpnia 2008 r. Uregulowały ją przepisy art. 305(1)–305(4) kodeksu cywilnego.
Zasiedzenie służebności, będące sposobem nabycia praw majątkowych, służy jednocześnie zapewnieniu porządku publicznego. Polega to na usunięciu długotrwałej niezgodności pomiędzy faktycznym stanem posiadania a stanem prawnym, wynikającej z niedochodzenia swych praw przez właściciela. Zasiedzenie służebności przesyłu może nastąpić, jeżeli okres zasiedzenia zakończył się po 3 sierpnia 2008 r. Przed wprowadzeniem tego rodzaju służebności, możliwe było zasiedzenie służebności gruntowej o treści zasadniczo zbieżnej z obecną służebnością przesyłu.
Wyrok Izby Cywilnej SN z 10 grudnia 2024 r., sygn. akt II CSKP 1914/22
Czytaj także w LEX: Zakres służebności przesyłu > >
Cena promocyjna: 84.55 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 64.08 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
![Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wzory umów, pism i dokumentów [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82764/978-83-8390-422-1_,mn6D62SdolTgn7bKqdfXjIVm.jpg.webp)
