Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.
Przedsiębiorstwo prowadzi działalność (posiadając stosowne zezwolenia) w zakresie wytwarzania ustabilizowanych osadów ściekowych (19 08 05) oraz ich odzysku metodą R13.
Działalność prowadzona jest w instalacji, w skład której wchodzi zbiornik "laguna" wyposażony w instalację do odprowadzania odcieków do oczyszczalni. Do tej instalacji dowożone są osady komunalne pochodzące z różnych oczyszczalni komunalnych.
Źródłem powstawania odpadów jest wstępne przetwarzanie i mieszanie mające na celu zmianę składu tych odpadów. Przetwarzanie i mieszanie polega na dodatkowym wapnowaniu osadów dla poprawy odczynu pH, uzyskania lepszych parametrów w zakresie suchej masy oraz zawartości metali ciężkich w mg/kg suchej masy osadów. Tak przetworzone osady po czasowym magazynowaniu na lagunie przekazywane są do rolniczego wykorzystania (rozprowadzenie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszenia gleby – metoda odzysku R10).
Przedmiotowa instalacja zlokalizowana jest na obszarze województwa X w bliskiej odległości województwa Y (ok. 15 km). Przedsiębiorstwo, wygrywając przetargi na zagospodarowanie ustabilizowanych osadów ściekowych, staje się na mocy zawartej umowy ich posiadaczem i przejmuje obowiązki wytwórcy, wskazując w ofercie przetargowej na sposób zagospodarowania osadów metodę R13.
Wielokrotnie miejsce wytwarzania osadów zlokalizowane jest w odległości blisko 200 km od "laguny", w której później są przetwarzane – ale w granicach województwa X. Niejednokrotnie też przedsiębiorstwo w ten sam sposób staje się właścicielem osadów wytworzonych na terenie województwa Y – które również transportuje na przedmiotową "lagunę".
Czy w świetle zasady bliskości - art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) – dalej u.o. - prawidłowy i zgodny z prawem jest wybór wykonawcy na zagospodarowanie osadów, który posiada instalację ("lagunę") w odległości ca 200 km i który następnie przekazuje osady do rolniczego wykorzystania na inne województwo – bo jak twierdzi z racji odległości tam ma najbliżej?
Odpowiedź:
Trudno na odległość dokonywać oceny prawidłowości wyboru wykonawcy zamówienia publicznego, nie znając innych ofert i kryteriów podanych w SIWZ. Być może o wyborze przeważyła cena oraz instalacja umożliwiająca przetworzenie osadów, a następnie możliwość magazynowania ich w lagunie (zgodnie z zasadą, że wykonawca usługi przejął obowiązki wytwórcy osadów).
Niemniej musiały zaistnieć jakieś przyczyny, które zadecydowały o wyborze akurat tego wykonawcy. Z punktu widzenia art. 20 ust. 4 u.o. praktyka przywożenia osadów na teren innego województwa do ustabilizowania nie jest prawidłowa, bowiem osady mogą zostać przywiezione na teren województwa, na którym nie zostały wytworzone wyłącznie do stosowania np. w celach przyrodniczych, do kompostowania czy spalania, a i to w warunkach wskazanych w art. 20 ust. 5 u.o.
Uzasadnienie:
Co do zasady, komunalne osady ściekowe, niezależnie czy surowe czy ustabilizowane, nie mogą być wwożone na obszar województwa, jeżeli zostały wytworzone poza obszarem tego województwa w celu ich stosowania (odzysku) lub unieszkodliwienia. Artykuł 20 ust. 5 u.o. zawiera odstępstwo od powyższego zakazu w odniesieniu do stosowania osadów na terenie innego województwa, niż zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca stosowania położonego na obszarze tego samego województwa.
Oznacza to, że ustabilizowane osady ściekowe mogą zostać wywiezione do wykorzystania na teren innego województwa przez firmę, która wygrała przetarg, jeśli są spełnione warunki, o których mowa w art. 20 ust. 5 u.o., ale osady nie powinny być przyjmowane do przeróbki i stabilizacji w instalacji tej firmy.
Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.